|
|
-
Сакбаева З.И., Карабаев Н.А.
-
Сакбаева З.И., Карабаев Н.А.
-
Z. Sakbaeva, N. Karabaev
-
ПЕРСПЕКТИВЫ ОХРАНЫ КОМПОНЕНТОВ ОРЕХОПЛОДОВЫХ ЛЕСОВ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ В ЭПОХУ ЗЕЛЕНОЙ ЭКОНОМИКИ
-
ЖАШЫЛ ЭКОНОМИКА ДООРУНДА КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖАҢГАК-МӨМӨ ТОКОЙЛОРУНУН БИОСФЕРАСЫНЫН КОМПОНЕТТЕРИН КОРГООНУН КЕЛЕЧЕГИ
-
PROSPECTS FOR THE PROTECTION OF COMPONENTS OF THE BIOSPHERE OF THE NUT-FRUIT FORESTS OF THE KYRGYZ REPUBLIC IN THE ERA OF THE GREEN ECONOMY
-
В статье рассматриваются вопросы охраны целостности компонентов биосферы (растительный, животный и
почвенный мир) уникальных и реликтовых орехоплодовых лесов Кыргызской Республики, внесенные в список Всемирных
биосферных резерватов планеты как одной из неповторимых
чудес природы. В этом контексте большое внимание уделяется изучению органического вещества высокоплодородных
горнолесных черно-коричных почв орехоплодовых лесов Кыргызской Республики, которые характеризуются высоким содержанием гумуса, гуматным типом почвообразования, явным преобладанием содержания гуминовых кислот над фульвокислотами. Полученные материалы исследований позволяют идентифицировать эти почвы, и они дают твердые основания считать биоэкосистемы региона распространения
этих лесов экологически чистой рекреационной областью отдыха людей и получения широкого ассортимента органической продукции как для продажи в внутреннем, так и внешнем рынке. В совокупности дает нам обоснование продвигать
межгосударственной мега-эколого-биосферной программы
Центрально-Азиатского региона - «Орех Кыргызстана»,
предназначенная для решения экологических, продовольственных и социально-экологических проблем стран Евроазиатского пространства в рамках цели устойчивого развития (ЦУР)
ООН.
-
Макалада Кыргыз Республикасынын кайталангыс жана
реликтик жаңгак-мөмө токойлорунун компоненттеринин бүтүндүгүн коргоо маселелери планетанын бүткүл дүйнөлүк
биосфералык резерваттарынын тизмесине жаратылыштын
уникалдуу кереметтеринин бири катары киргизилген. Бул контекстте, Кыргыз Республикасынын жаңгак-мөмө токойлорунун жогорку асылдуулукка ээ болгон тоолуу-токой кара-күрөң
топурактардагы органикалык заттарды изилдөөгө көп көңүл
бурулууда, алар гумустун жогорку саны, топурак пайда болушунун гуматтык тиби, гумин кислоталарынын фульвокислоталарына карата басымдуулук кылышы менен мүнөздөлөт.
Алынган изилдөөлөрдүн материалдары бул топурактарды
идентификациялоого мүмкүндүк берет жана алар бул токойлор тараган региондун биоэкосистемаларын адамдардын эс
алуусунун экологиялык жактан таза рекреациялык тармагы
деп саноого жана ички, ошондой эле тышкы рынокто сатуу
үчүн органикалык продукциялардын кеңири ассортиментин
алууга катуу негиз берет. Жалпысынан алганда Борбордук
Азия регионунун - "Кыргызстандын жаңгагы" мамлекеттер
аралык мега-экологиялык-биосфералык программасын БУУнун туруктуу өнүгүшүнүн максаттарынын алкагында Евразиялык мейкиндиктеги өлкөлөрдүн экологиялык, азык-түлүк
жана социалдык-экологиялык проблемаларын чечүү үчүн арналган чечимдерге негиздеме берет.
-
In the article is considered the issues of protecting the integrity of the components of the biosphere (plant, animal and soil
world) of the unique and relict nut-fruit forests of the Kyrgyz Republic (KR) included in the list of the World Biosphere Reserves of
the planet as one of the unique wonders of nature. In this context,
much attention is paid to the study of the organic matter of highly
fertile mountain-forest dark-brown soils of nut-fruin forests of the
Kyrgyz Republic, which are characterized by a high content of humus, humate type of soil formation, a clear predominance of humic
acids over fulvic acids. The obtained research materials make it
possible to identify these soils, and they give solid grounds to consider the bioecosystems of the region of the distribution of these
forests as an ecologically clean recreational area for people to rest
and obtain a wide range of organic products for sale both in the
domestic and foreign markets. Together, it gives us a justification
to promote the interstate mega-ecological-biosphere program of
the Central Asian region - "The Nut of Kyrgyzstan", designed to
solve environmental, food and socio-environmental problems of
the countries of the Eurasian space within the framework of the
UN Sustainable Development Goal (SDG).
-
биосфера, орехоплодовый лес, гумус, черно-коричневые почвы, горные-коричневые почвы, фульвокислота, гуминовая кислота.
-
биосфера, жаңгак-мөмө токойлору, гумус, кара-күрөң топурактар, тоолуу күрөң топурагы, фульвокислотасы, гумин кислотасы.
-
biosphere, nut-fruit forest, humus, dark-brown soils, mountain-brown soils, fulvic acid, humic acid.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Сакбаева З.И., Жалал-Абадский государственный
университет имени Б. Осмонова, г. Жалал-Абад,
Кыргызская Республика, доктор биологических
наук, доцент.
Карабаев Н.А., Кыргызский национальный аграрный
университет имени К.И. Скрябина, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, доктор
сельскохозяйственных наук, профессор.
-
Сакбаева Зулфия Исраиловна, Б. Осмонов атындагы
Жалал-Абад мамлекеттик университети,
Жалал-Абад шаары, Кыргыз Республикасы,
биология илимдеринин доктору, доцент.
Карабаев Н.А., К. И. Скрябин атындагы Кыргыз
улуттук агрардык университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, айыл-чарба илимдеринин
доктору, профессор.
-
Z. Sakbaeva, Jalal-Abad State University by name of
B. Osmonov, Jalal-Abad, Kyrgyz Republic, doctor
of biological sciences, associate professor.
N. Karabaev, Кyrgyz National Agrarian University
by name of K. Skryabin, Bishkek, Кyrgyz Republic,
doctor of agricultural sciences, professor.
10.26104/NNTIK.2019.45.557
Сакбаева З.И., Карабаев Н.А. ПЕРСПЕКТИВЫ ОХРАНЫ КОМПОНЕНТОВ ОРЕХОПЛОДОВЫХ ЛЕСОВ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ В ЭПОХУ ЗЕЛЕНОЙ ЭКОНОМИКИ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 1. C. 57-62
|
