Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Шаршебаев А.А., Кадралиева Д.Т.
  2. Шаршебаев А.А., Кадралиева Д.Т.
  3. A. Sharshebaev, D. Kadralieva
Макаланын аты
  1. ОЦЕНКА ЭФФЕКТИВНОСТИ ОСВОЕНИЯ МЕСТОРОЖДЕНИЙ ПОЛЕЗНЫХ ИСКОПАЕМЫХ С УЧЕТОМ ПРИНЦИПОВ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ
  2. ТУРУКТУУ ӨНҮГҮҮ ПРИНЦИПТЕРИН ЭСКЕ АЛУУ МЕНЕН ПАЙДАЛУУ КАЗЫНДЫЛАРДЫН КЕНДЕРИН ӨЗДӨШТҮРҮҮНҮН НАТЫЙЖАЛУУЛУГУН БААЛОО
  3. EVALUATION OF THE EFFICIENCY OF DEVELOPMENT OF MINERAL DEPOSITS TAKING INTO ACCOUNT THE PRINCIPLES OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT
Аннотация
  1. Оценка значимости месторождения полезных ископаемых производится относительно извлекаемой ценности их запасов в недрах. Оценка эффективности освоения месторождений полезных ископаемых означает определение их конечной эффективности с учетом стоимостных оценок экологических последствий, обусловленных горнодобывающей деятельностью и ее воздействием на природную среду. Настоящая статья посвящена только одному из аспектов этой проблемы – исследованию особенностей применения фактора времени при эколого-экономической оценке освоения месторождений полезных ископаемых. В этой связи фактор времени выдвигается в разряд определяющих факторов, поэтому он требует более детального и фундаментального рассмотрения. При этом следует рассматривать время не в общей абстрактной форме, а дать ему конкретное определение
  2. Пайдалуу кен чыккан жердин маанисине баа берүү, алардын жер казынасындагы запастарынын калыбына келтирилген наркына карата жүргүзүлөт. Пайдалуу казындылардын кендерин иштетүүнүн натыйжалуулугун баалоо дегенибиз, тоо-кен иштеринен келип чыккан экологиялык кесепеттердин чыгымдарын жана анын табигый чөйрөгө тийгизген таасирин эске алуу менен, алардын акыркы эффективдүүлүгүн аныктоо. Бул макала ушул көйгөйдүн бир гана аспектине - пайдалуу кен чыккан жерлерди иштетүүнү экологиялык-экономикалык баалоодо убакыт факторун пайдалануунун өзгөчөлүктөрүн изилдөөгө арналган. Бул жагынан алганда, убакыт фактору аныктоочу факторлордун категориясына өтөт, ошондуктан ал кыйла кылдат жана фундаменталдуу кароону талап кылат. Ошол эле учурда, убакытты жалпы абстрактуу түрдө эмес, ага конкреттүү аныктама берүү керек
  3. An assessment of the significance of a mineral deposit is made in relation to the recoverable value of their reserves in the bowels. Evaluating the efficiency of the development of mineral deposits means determining their final efficiency, taking into account the cost estimates of the environmental consequences caused by mining activities and its impact on the natural environment. This article is devoted to only one of the aspects of this problem - the study of the peculiarities of using the time factor in the environmental and economic assessment of the development of mineral deposits. In this regard, the time factor is promoted to the category of determining factors, therefore, it requires a more detailed and fundamental consideration. At the same time, one should consider time not in a general abstract form, but give it a concrete definition.
Негизги сөздөр
  1. минеральное сырье, полезные ископаемые, обработка, экономическое время, производственный цикл, окружающая среда, ущерб, оценка эффективности, цикл, модернизация.
  2. минералдык зат, пайдалуу кендер, кайра иштетүү, экономикалык убакыт, өндүрүштүк цикл, айланачөйрө, зыян, натыйжалуулугун баалоо, цикл, модернизация
  3. mineral raw materials, minerals, processing, economic time, production cycle, environment, damage, efficiency assessment, cycle, modernization
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Шаршебаев Алмазбек Аманбекович, Кыргызский государственный университет геологии, горного дела и освоения природных ресурсов имени академика У. Асаналиева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат экономических наук, доцент. Кадралиева Дамира Туруспаевна, Кыргызский государственный университет геологии, горного дела и освоения природных ресурсов имени академика У. Асаналиева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант.
  2. Шаршебаев Алмазбек Аманбекович, Академик У.Асаналиев атындагы Кыргыз мамлекеттик геология, тоо-кен иши жана жаратылыш ресурстарын оздоштуруу университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика илимдеринин кандидаты, доцент. Кадралиева Дамира Туруспаевна, Академик У.Асаналиев атындагы Кыргыз мамлекеттик геология, тоо-кен иши жана жаратылыш ресурстарын өздөштүрүү университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
  3. Almazbek Sharshebaev, Kyrgyz State University of Geology, Mining and Natural Resources Development by name of academician U. Asanaliev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of economic sciences, associate professor. Damira Kadralieva, Kyrgyz State University of Geology, Mining and Natural Resources Development by name of academician U. Asanaliev, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Шаршебаев А.А., Кадралиева Д.Т. ОЦЕНКА ЭФФЕКТИВНОСТИ ОСВОЕНИЯ МЕСТОРОЖДЕНИЙ ПОЛЕЗНЫХ ИСКОПАЕМЫХ С УЧЕТОМ ПРИНЦИПОВ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2021. №. 9. C. 139-143