Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Жумалиева В.Б., Абдалиева Г.К.
  2. Жумалиева В.Б., Абдалиева Г.К.
  3. V.B. Zhumalieva, G.K. Abdalieva
Макаланын аты
  1. РОЛЬ РУССКО-ТУЗЕМНОЙ ШКОЛЫ В ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ЖУСУПА АБДРАХМАНОВА
  2. ЖУСУП АБДРАХМАНОВДУН ИШМЕРДҮҮЛҮГҮНДƟГҮ ОРУС-ТУЗЕМ МЕКТЕБИНИН РОЛУ
  3. THE ROLE OF THE RUSSIAN-NATIVE SCHOOL IN THE ACTIVITIES OF ZHUSUP ABDRAKHMANOV
Аннотация
  1. В XIX веке в Кыргызстане в интересах политики Царской России были открыты русско-туземные школы. Эти школы были четырех годичными, и ученики получали образование на кыргызском и русском языках. Большинство русских учителей были выпускниками Ташкентской учи-тельской семинарии. Несмотря на активную реализацию политики русификации местного населения, русско-тузем-ные школы играют важную и эффективную роль в жизни кыргызской молодежи. Молодежь Кыргызстана внесла большой вклад в становление кыргызского государства и обеспечила его развитие. В Кыргызстане действовали рус-ско-туземные школы Таласский, Пишпекский, Токмокский, Александровский, Сокулукский, Тынаевский, Пржевальский, Нарынский, Атбашинский, Сазановский, Покровский, Кет-мен-Тобо и Ошский. Была установлена Советская власть, произошли изменения в сфере образования. Вместо русско-туземной и других школ были открыты школы советского типа.
  2. XIX кылымда Кыргызстанда падышачылык Россия-нын саясатынын кызыкчылыгын көздөгөн орус-тузем мек-тептери ачыла баштаган. Ал мектептер тɵрт жылдык болуп, окуучулар кыргыз жана орус тилдеринде билим алышкан. Негизинен орус мугалимдери Ташкент мугалим-дер семинариясынын бʏтʏрʏʏчʏлɵрʏ болушкан. Жергилик-түү калкты орусташтыруу саясаты активдүү ишке ашы-рылса дагы, орус-тузем мектептери кыргыз жаштарынын турмушунда маанилүү жана натыйжалуу роль ойногон. Орус-тузем мектебин аяктаган кыргыз жаштары Кыргыз мамлекетинин түптөлүшүнө чоӊ салым кошуп, мамлекет-тин өнүгүшүн камсыз кылышкан. Кыргызстандын айма-гында Талас, Пишпек, Токмок, Александровский, Сокулук, Тынаев, Пржевальский, Нарын, Атбашы, Сазановка, По-кровка, Кетмен-Тɵбɵ жана Ош орус-тузем мектептери иштеп турган. Совет бийлиги орноп, эл агартуу сферасын-да ɵзгɵрʏʏлɵр болгон. Орус-тузем ж.б. мектептердин орду-на советтик типтеги мектептер уюштурула баштаган.
  3. In the XIX th century, Russian-native schools were opened in Kyrgyzstan in the interests of the policy of tsarist Russia. These schools were four years old and students were educated in Kyrgyz and Russian. Most of the Russian teachers were gra-duates of the Tashkent Teachers' Seminary. Despite the active implementation of the policy of Russification of the local popu-lation, Russian-native schools have played an important and effective role in the life of Kyrgyz youth. Young people of Kyr-gyzstan have made a great contribution to the formation of the Kyrgyz state and provided for the development of the state. In Kyrgyzstan, there were Russian-native schools Talassky, Pish-peksky, Tokmoksky, Aleksandrovsky, Sokuluksky, Tynaevsky, Przhevalsky, Narynsky, Atbashinsky, Sazаnovsky, Pokrovsky, Ketmen-Tobo and Oshsky. The Soviet power was established, there were changes in the field of education. Instead of the Rus-sian-native etc. schools were opened schools of the Soviet type.
Негизги сөздөр
  1. Ключевые слова: русско-туземные школы, русифика-ция, политика, кыргызская молодежь, эффективный, госу-дарство, вклад.
  2. Негизги сөздөр: орус-тузем мектептери, орусташ-тыруу, саясат, кыргыз жаштары, натыйжалуу, мамле-кет, салым.
  3. Key words: russian-native schools, Russification, policy, the Kyrgyz youth, the effectiveness, the state, contribution.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Жумалиева Венера Боронбаевна, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель. Абдалиева Гулзада Кошоевна, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат исторических наук, и.о. доцента.
  2. Жумалиева Венера Боронбаевна, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу. Абдалиева Гулзада Кошоевна, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин кандидаты, доценттин милдетин аткаруучу.
  3. Venera Zhumalieva, Kyrgyz State University by name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer. Gulsada Abdalieva, Kyrgyz State University by name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of historical sciences, acting associate professor.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2019.45
  • Цитаталоо
  • Жумалиева В.Б., Абдалиева Г.К. РОЛЬ РУССКО-ТУЗЕМНОЙ ШКОЛЫ В ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ЖУСУПА АБДРАХМАНОВА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2021. №. 2. C. 167-170