|
|
-
Азамат кызы К., Шекеков А.Ш.
-
Азамат кызы К., Шекеков А.Ш.
-
Azamat kyzy K., A.Sh. Shekekov
-
ПОЧВЕННЫЕ ЭНТОМОПАТОГЕННЫЕ НЕМАТОДЫ БИОГЕОЦЕНОЗА ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ
-
ЧҮЙ ӨРӨӨНҮНҮН БИОГЕОЦЕНОЗУНУН ТОПУРАКТАГЫ ЭНТОМОПАТОГЕНДИК НЕМАТОДАЛАРЫ
-
THE SOIL NEMATODES OF THE CHUI VALLEY'S ECOSYSTEM
-
С целью перспективного использования почвенных энтомопатогенных нематод для борьбы с вредными насе-комыми растений, проведены поисковые исследования рас-пространения этих нематод в биогеоценозе Чуйской доли-ны. Чтобы определить распределение и состав энтомопа-тогенных нематод в почве биогеоценоза Чуйской долины, мы искали присутствие энтомопатогенных нематод в тестах почвы на полях и других сельскохозяйственных культурах. Выявлена, что распространение энтомопато-генных нематод в почвенных образцах биогеоценоза Чуй-ской долины достигает 27,8%. Это указывает на широкий спектр энтомопатогенных нематод в почве биогеоценоза Чуйской долины. При исследовании состава энтомопато-генных нематод они являются представителями рода Rahbditida, рода Steinernematidae, рода Steinernema – Steinernema sp. В нашем материале было замечено, что Steinernematidae встречаются в разных биогеоценозах и их количество зависит от урожая.В условиях Чуйской долины установлена важнейшая роль почвенных энтомопатоген-ных нематод семейства Steinernematidae как энтомофагов вредных насекомых растений, стадии развития которых происходят в почве. Установлено, что для извлечения эн-томопатогенных нематод из почвы, а также разведения и накопления их, возможно использовать личинок мучного хрущака.
-
Келечекте топурактагы энтомопатогендик немато-даларды ѳсүмдүктѳрдүн зыяндуу курттары менен күрѳ-шүү үчүн пайдалануу максатында, алардын Чүй ѳрѳѳнүнүн биогеоценозунда таркалышына издѳѳ жүргүздүк. Чүй ѳрѳѳнүнүн биогеоценозунда топурактагы энтомопатоген-дик нематодалардын таркалышын жана курамын билүү үчүн, айыл-чарба культуралары эгилген талаалардын жана башка ѳсүмдүктѳр ѳскѳн жерлердин топурак сынактары-нан энтомопатогендик нематодалардын кездешишин изде-дик. Энтомопатогендик нематодалар изилденген топурак сынактарынын 27,8% кездешти. Бул Чүй ѳрѳѳнүнүн био-геоценозунда топурактагы энтомопатогендик нематода-лардын кеӊири такалышын кѳрсѳтѳт. Энтомопатогендик нематодалардын курамын изилдѳѳдѳ, алар Rahbditida түр-күмүнүн, Steinernematidae уруусунун, Steinernema тукуму-нун ѳкүлдѳрү - Steinernema sp. экендиги аныкталды. Биздин материалда штейнернематидалар ар турдуу биогеоценоз-дордо кездеше тургандыгы жана алардын саны айыл-чарба ѳсүмдүктѳрүнѳ байланыштуу экендиги байкалды. Чүй ѳрѳѳнүнүн шартында топурактагы энтомопатогендик нематодалардын Steinernematidae уруусунун маанилүү ролу – ѳсүмдүктѳрдүн ѳнүгүүсү топуракта ѳрчүгѳн зыяндуу курт-кумурскаларынын санын кескин азайта тургандыгы аныкталды. Топурактагы энтомопатогендик нематода-ларды табуу, ѳстүрүү жана кѳбѳйтүү үчүн ун коӊузунун личинкасын колдонууга болот.
-
The exploratory research on distribution of entomopatho-genic nematodes in the biogeocenoses of Chui valley was conducted with the aim of prospective use of these nematodes in pest control. In order to determine the distribution and compo-sition of entomopathogenic nematodes in the soil in the biogeo-cenosis of the Chui Valley, we looked for the presence of entomopathogenic nematodes in soil tests of fields and other crops. The research found that distribution rate of entomopatho-genic nematodes in the soil samples of Chui valley equals 27, 8%. This indicates a wide range of entomopathogenic nemato-des in the soil in the biogeocenosis of the Chui Valley. In the study of the composition of entomopathogenic nematodes, they are representatives of the genus Rahbditida, genus Steinernema-tidae, genus Steinernema - Steinernema sp. Was found to be. The study found the most important role of soil entomopathogenic nematodes of Steinernematidae family in the conditions of Chui Valley as entomophage of harmful insects and plants, whose development stages take place in the soil. The study found that for the purpose of extraction from soil, cultivation, and accumu-lation of entomopathogenic nematodes it is possible to use larva of mealworm beetle (Tenebrio Molitor).
-
Ключевые слова: энтомопатоген, штейнернемати-ды, гетерорабдитиды, симбиотические бактерии, вредные насекомые, почвенные образцы, биогеоценоз, агроценоз, за-щита растений.
-
Негизги сѳздѳр: энтомопатоген, штейнернемати-далар, симбиоздук бактериялар, зыяндуу курт-кумурска-лар, топурак сынактары, биогеоценоз, агроценоз, ѳсүмдүк-тѳрдү коргоо.
-
Key words: entomopathogen, steinernematidae, heteror-habditidae, symbiotic bacteria, Harmful insects, soil samples, biogeocenosis, agrocenosis, plant protection.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Азамат кызы Кайыркүл, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, магистрант.
Шекеков Аскербек Шекекович, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат медицинских наук, доцент.
-
Азамат кызы Кайыркүл, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, магистрант.
Шекеков Аскербек Шекекович, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы,
медицина илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Azamat kyzy Kaiyrkul, Kyrgyz National University
by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, master's degree.
Askerbek Shekekov, Kyrgyz National University by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of medical sciences, associate professor.
Азамат кызы К., Шекеков А.Ш. ПОЧВЕННЫЕ ЭНТОМОПАТОГЕННЫЕ НЕМАТОДЫ БИОГЕОЦЕНОЗА ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2021. №. 2. C. 21-24
|
