Жаңы саны

2024, №: 3

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Шахман Э.Т., Осмонов З.Б., Джакубов Н.К.
  2. Шахман Э.Т., Осмонов З.Б., Джакубов Н.К.
  3. E.T. Shakhman, Z.B. Osmonov, N.K. Dzhakubov
Макаланын аты
  1. ГОСУДАРСТВЕННОЕ АДМИНИСТРИРОВАНИЕ СИСТЕМЫ ЭКОЛОГО-ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ОЦЕНКИ ПРИРОДНЫХ РЕСУРСОВ С УЧЕТОМ ДОСТИЖЕНИЯ ЦЕЛЕЙ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ
  2. ТУРУКТУУ ӨНҮГҮҮ МАКСАТТАРЫНА ЖЕТИШҮҮНҮ ЭСКЕ АЛУУ МЕНЕН ЖАРАТЫЛЫШ РЕСУРСТАРЫНА ЭКОЛОГИЯЛЫК ЖАНА ЭКОНОМИКАЛЫК БАА БЕРҮҮ ТУТУМУН МАМЛЕКЕТТИК АДМИНИСТРАЦИЯЛОО
  3. STATE ADMINISTRATION OF THE SYSTEM OF ENVIRONMENTAL AND ECONOMIC ASSESSMENT OF NATURAL RESOURCES TAKING INTO ACCOUNT THE ACHIEVEMENT OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS
Аннотация
  1. В статье рассматриваются модели современного экономического развития, основанные на сохранении и эф- фективном использовании природных ресурсов. Обоснована актуальность сохранения биосферных ресурсов как сос- тавляющей национального и общечеловеческого богатства планеты. Проанализирована концепция гармоничного взаи- модействия человека и биосистем, базирующаяся на науч- ном дискурсе ноосферной теории академика В.И. Вернад- ского. Проведена классификация природных ресурсов, пред- ставляющих значимость в экономической деятельности человека: водные ресурсы (реки, озера, болота, водоемы, ледники и т.д.), земельные ресурсы (сельскохозяйственные и городские территории), минерально-сырьевые ресурсы (полезные ископаемые), лесные ресурсы. Представлены перспективные направления развития системы эколого- экономического и правового контроля и мониторинга эф- фективного использования природных богатств Кыргыз- стана, сделаны предложения, направленные на оптимиза- цию последствий антропогенного воздействия человека. Результаты исследования служат повышению качества жизни человека и сохранению окружающей среды в ее био- логическом разнообразии.
  2. Макалада жаратылыш ресурстарын үнөмдөөгө жа- на натыйжалуу пайдаланууга негизделген заманбап эконо- микалык өнүгүүнүн моделдери каралат. Планетанын улут- тук жана адамдык байлыгынын курамдык бөлүгү катары биосфералык ресурстарды сактоонун актуалдуулугу негиз- делген. Ноосфералык теориянын илимий дискурсына негиз- делген адам менен биосистемалардын гармониялуу өз ара аракеттешүүсү жөнүндө түшүнүк академик В.И. Пассио- нардык. Адамзаттын чарбалык ишинде маанилүү болгон жаратылыш ресурстарын классификациялоо жүргүзүлдү: суу ресурстары (дарыялар, көлдөр, саздар, суу сактагыч- тар, мөңгүлөр ж.б.), жер ресурстары (айыл чарба жана шаар жерлери), минералдык ресурстар (минералдык зат- тар), токой ресурстар. Кыргызстандын жаратылыш ре- сурстарын натыйжалуу пайдалануунун мониторингин жа- на экологиялык, экономикалык жана укуктук тутумун өнүктүрүүнүн перспективдүү багыттары келтирилген, адамдын антропогендик таасиринин кесепеттерин опти- малдаштырууга багытталган сунуштар келтирилген. Изилдөөнүн жыйынтыктары адамдын жашоосун жак- шыртууга жана айлана-чөйрөнү анын биологиялык ар түр- дүүлүгүндө сактоого кызмат кылат.
  3. The article examines the models of modern economic de- velopment based on the conservation and efficient use of natural resources. The urgency of preserving biospheric resources as a component of the national and human wealth of the planet has been substantiated. The concept of harmonious interaction bet- ween man and biosystems, based on the scientific discourse of the noospheric theory of academician V.I. Vernadsky. A classifi- cation of natural resources of importance in human economic activity has been carried out: water resources (rivers, lakes, swamps, reservoirs, glaciers, etc.), land resources (agricultural and urban areas), mineral resources (minerals), forest resour- ces. Prospective directions of development of the system of eco- logical, economic and legal control and monitoring of the effec- tive use of natural resources of Kyrgyzstan are presented, pro- posals are made aimed at optimizing the consequences of an- thropogenic human impact. The results of the study serve to im- prove the quality of human life and preserve the environment in its biological diversity.
Негизги сөздөр
  1. Ключевые слова: окружающая среда, управление, природные ресурсы, оценка, экономическая оценка, эконо- мические отношения, геологические отношения, государ- ство, устойчивое развитие, стратегия, ноосфера.
  2. Негизги сөздөр: айлана-чөйрө, башкаруу, жараты- лыш ресурстары, баалоо, экономикалык баа берүү, эконо- микалык мамилелер, геологиялык мамилелер, мамлекет, туруктуу өнүгүү, стратегиясы, ноосфера.
  3. Key words: environment, management, natural resources, assessment, economic assessment, economic relations, geologi- cal relations, state, sustainable development, strategy, noo- sphere.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Осмонов Замир Бабакулович, Бишкекский государственный университет им. К.Карасаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант. Шахман Ертаргын Тойганулы, Бишкекский государственный университет им. К.Карасаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант. Джакубов Нурлан Кенжетаевич, Бишкекский государственный университет им. К.Карасаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант.
  2. Осмонов Замир Бабакулович, К.Карасаев атындагы Бишкек мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант. Шахман Ертаргын Тойганулы, К.Карасаев атындагы Бишкек мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант. Джакубов Нурлан Кенжетаевич, К.Карасаев атын- дагы Бишкек мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
  3. Zamir Osmonov, Bishkek State University by name of K.Karasaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student. Ertargyn Shakhman, Bishkek State University by name of K.Karasaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student. Nurlan Dzhakubov, Bishkek State University by name of K.Karasaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2019.45
  • Цитаталоо
  • Шахман Э.Т., Осмонов З.Б., Джакубов Н.К. ГОСУДАРСТВЕННОЕ АДМИНИСТРИРОВАНИЕ СИСТЕМЫ ЭКОЛОГО-ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ОЦЕНКИ ПРИРОДНЫХ РЕСУРСОВ С УЧЕТОМ ДОСТИЖЕНИЯ ЦЕЛЕЙ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 12. C. 92-100