|
|
-
Каратаева С.К.
-
Каратаева С.К.
-
S.K. Karataeva
-
ФОНЕТИЧЕСКАЯ АДАПТАЦИЯ АРАБСКИХ СЛОВ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ
-
АРАБ СӨЗДӨРҮНҮН КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕГИ ФОНЕТИКАЛЫК АДАПТАЦИЯСЫ
-
PHONETIC ADAPTATION OF ARABIC WORDS IN THE KYRGYZ LANGUAGE
-
Кыргызский и арабский языки являются разносистемными языками. Арабский язык с типологической стороны
является флективной и относится к семитской группе, в
то время как кыргызский язык будучи агглютинирующим
языком и имеет алтайское происхождение. В фонетическом отношении арабский язык характеризуется широко
развитой системой согласных фонем, а в кыргызском фономорфологическая и фоносемантическая функции гласных
весьма высока. Иллюстративные материалы исследования
были взяты из «Кыргызско-русского словаря» К.К. Юдахина, и в общей сложности было проанализировано 90 слов с
долгими гласными. Идентифицировано семь позиций долгих
гласных в арабском языке, и было доказано, что их фонетическая трансформация происходит на основе внутренних
фонетических законов кыргызского языка. Долгие гласные
в процессе заимствования в кыргызский язык сохранили
свой количественный признак в сравнении с другими тюркскими языками Средней Азии.
-
Кыргыз жана араб тилдери эки башка системадагы
тилдер. Араб тили генеологиялык жактан семит тобуна,
морфологиялык түзүлүшү боюнча флективдүү тилдерге
кирсе, кыргыз тили типологиялык жактан агглютинациялануучу тилдердин курамына кирип, түпкү теги алтай
тилдеринен келип чыгат. Араб тили фонетикалык жактан
үнсүз тыбыштар системасынын өнүккөндүгү менен өзгөчөлөнсө, кыргыз тилинин тыбыштык түзүлүшүндө үндүүлөрдүн фономорфологиялык жана фоносемантикалык кызматы өтө жогору. Изилдөөнүн иллюстрациялык материалдары К.К. Юдахиндин “Кыргызча-орусча сөздүгүнөн”
алынып, жалпысынан созулма үндүүлөр катышкан 90 чукул
сөз талданды. Араб тилиндеги созулма үндүүлөрдүн сөздүн
курамындагы жети позициясы аныкталып, алардын фонетикалык трансформациясы кыргыз тилинин ички фонетикалык мыйзамдарынын негизинде ишке ашары далилденди.
Араб сөздөрүндөгү созулмалар Орто Азия ареалындагы
түрк тилдеринин ичинен кыргыз тилинде сандык (созулмалуулук) белгисин сактап өздөштүрүлгөн
-
Kyrgyz and Arabic are multisystem languages. From the
typological point of view, the Arabic language is inflectional and
belongs to the Semitic group, while the Kyrgyz language, being
an agglutinating language, is of Altai origin. In phonetic terms,
the Arabic language is characterized by a widely developed system of consonant phonemes, and in Kyrgyz the phonomorphological and phonosemantic functions of vowels are very high.
Illustrative research materials were taken from the “KyrgyzRussian Dictionary” by K.K. Yudakhin, and a total of 90 words
with long vowels were analyzed. Seven positions of long vowels
in the Arabic language were identified, and it was proved that
their phonetic transformation is based on the internal phonetic
laws of the Kyrgyz language. Long vowels in the process of
borrowing into the Kyrgyz language retained their quantitative
characteristic in comparison with other Turkic languages of
Central Asia.
-
кыргызский язык, арабский язык, долгие гласные, фонема, заимствованная лексика, фонетическая структура, фонетическая трансформация, фонетический дублет, звуковое изменение, субститутция.
-
кыргыз тили, араб тили, созулма үндүүлөр, фонема, өздөштүрүлгөн сөздөр, фонетикалык структура, фонетикалык трансформация, фонетикалык дублет, тыбыштык өзгөрүү, субститутция.
-
Kyrgyz language, Arabic, long vowels, phoneme, borrowed vocabulary, phonetic structure, phonetic transformation, phonetic doublet, sound change, substitution.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Каратаева Сонайым Кубатбековна, Кыргызский
государственный университет им. И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
филологических наук, доцент.
-
Каратаева Сонайым Кубатбековна, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы,
филология илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Sonaiym Karataeva, Kyrgyz State University by name
of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate
of philological sciences, associate professor.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Каратаева С.К. ФОНЕТИЧЕСКАЯ АДАПТАЦИЯ АРАБСКИХ СЛОВ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 8. C. 248-251
|
