Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Ашыралиев Т.А.
  2. Ашыралиев Т.А.
  3. Т.А. Ashyraliev
Макаланын аты
  1. ОСОБЕННОСТИ И ФОРМИРОВАНИЕ СИНГАРМОНИЗМА, ДИФТОНГОВ И ДОЛГИХ ГЛАСНЫХ НА КЫРГЫЗСКОМ И РОДСТВЕННЫХ ТЮРКСКИХ ЯЗЫКАХ
  2. КЫРГЫЗ, ТЕКТЕШ ТҮРК ТИЛДЕРИНДЕГИ СИНГАРМОНИЗМ, ДИФТОНГ ЖАНА СОЗУЛМА ҮНДҮҮЛӨРДҮН ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ ЖАНА ПАЙДА БОЛУШУ
  3. FEATURES AND FORMATION OF SINGHARMONICITY, DIPHTHONGS AND LONG VOWELS IN KYRGYZ AND RELATED TURKIC LANGUAGES
Аннотация
  1. Впервые в данной научной статье автор рассматривает сингармонизм, дифтонг и долгие гласные в турецком и кыргызском языках, их место в области фонетики, особенности каждого, фонематическую роль исторических связей, актуальные вопросы их образования, соответствующие другим фонетическим формам. Характер сингармонизма в родственных кыргызских языках, порядок их места в речи тюрколог обращается к теоретическим основам ученых. Вот несколько примеров греческого и венгерского языков. Различия между дифтонгами и долгими гласными, их широкое использование в родственных тюркских языках и важные вопросы об их происхождении объясняются на основе обширных фактов. Анализируется влияние сингармонизма на образование долгих гласных, дифтонгов в каждом слове, а также различные причины образования открытых и губных долгих гласных. В целом факты в языках широко сравниваются, и много внимания уделяется интерпретации теоретических проблем. Связано это важно для тюркского и кыргызского.
  2. Бул илимий макалада алгачкы жолу түрк жана кыргыз тилдериндеги сингармонизм, дифтонг жана созулма үндүүлөр, алардын фонетика тармагында алган орду, ар биринин өзгөчөлүктөрү, тарыхый жактан болгон байланыштары фонемалык ролу, пайда болушунун актуалдуу маселелери башка тыбыштык формаларга дал келери сыяктуу проблемалар каралат. Тектеш, кыргыз тилдеринде сингармонизмдин табияты, сөз ичинде алган орун тартиптери жөнүндө түрколог окумуштуулардын теориялык негиздери орун алат. Бул боюнча грек, венгер тилдердин мисалдары келтирилет. Дифтонг, менен созулма үндүүлөрдүн айырмачылыктары, тектеш түрк тилдеринде кеӊири колдонуулары, булардын пайда болушу жөнүндөгү орчундуу маселелер кеӊири фактылардын негизинде чечмеленет. Сингармонизмдин созулма үндүүлөрдүн пайда болушуна тийгизген таасири, ар бир сөздөгү дифтонгдор менен ачык жана эриндүү созулма үндүүлөрдүн пайда болушунун түрдүү себептерине анализдер берилет. Негизинен алганда, тилдердеги фактылар кенири салыштырылып, ал аркылуу теориялык маселелерин чечмелөөгө олуттуу көӊүл бурулат.
  3. For the first time in this scientific article, the author examines the harmonism, diphthong and long vowels in Turkish and Kyrgyz languages, their place in the field of phonetics, the peculiarities of each, the phonemic role of historical connections, topical issues of their formation, corresponding to other phonetic forms. The nature of syngharmonicity in related Kyrgyz languages, the order of their place in speech, the Turkologist refers to the theoretical foundations of scientists. Here are some examples of Greek and Hungarian. The differences between diphthongs and long vowels, their widespread use in related Turkic languages and important questions about their origins are explained on the basis of extensive facts. The influence of syngarmonism on the formation of long vowels, diphthongs in each word is analyzed, as well as various reasons for the formation of open and long vowel lips. In general, the facts in languages are widely compared, and much attention is paid to the interpretation of theoretical problems. This is because it is important for the Kyrgyz language and fully meets the requirements
Негизги сөздөр
  1. сингармонизм, родственные языки, фонема, долгие гласные, дифтонги, члены, артикуляция, звукосочетания, корень, окончание
  2. сингармонизм, тектеш тилдер, фонема, созулма үндүүлөр, дифтонгдор, артикуляция, тыбыштык айкалыштар, уӊгу мүчө.
  3. singharmonicity, related languages, long vowels, phonemic pole, members, articulation, word, diptongs, affix.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Ашыралиев Тологон Аалыбаевич, Кыргызский Национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант.
  2. Ашыралиев Тологон Аалыбаевич, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
  3. Tologon Ashyraliev, Kyrgyz national University by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, post-graduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Ашыралиев Т.А. ОСОБЕННОСТИ И ФОРМИРОВАНИЕ СИНГАРМОНИЗМА, ДИФТОНГОВ И ДОЛГИХ ГЛАСНЫХ НА КЫРГЫЗСКОМ И РОДСТВЕННЫХ ТЮРКСКИХ ЯЗЫКАХ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 8. C. 222-228