Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Омурзакова Н.Т., Курманбекова Г.Т., Бейшеналиева С.Т.
  2. Омурзакова Н.Т., Курманбекова Г.Т., Бейшеналиева С.Т.
  3. N.T. Omurzakova, G.T. Kurmanbekova, S.T. Beyshenalieva
Макаланын аты
  1. БИОХИМИЧЕСКИЕ ПОКАЗАТЕЛИ КОРОВ АЛАТАУСКОЙ ПОРОДЫ СЫРТОВОЙ ЗОНЫ АК-ШЫЙРАК
  2. АК-ШЫЙРАК СЫРТ АЙМАГЫНДАГЫ АЛАТОО ПОРОДАСЫНДАГЫ УЙЛАРДЫН БИОХИМИЯЛЫК КӨРСӨТКҮЧТӨРҮ
  3. BIOCHEMICAL PARAMETERS IN COWS OF ALATAUS BREED SYRT ZONE AK-SHYYRAK
Аннотация
  1. В этой научной статье экспериментальные животные были взяты из Исык-Кульской области Джети-Огузского района села Ак-Шыйрак (˃3200 м над уровнем моря) и в качестве контроля взяты коровы, которые содержались в крестьянских хозяйствах Чуйской области (˃760 м над уровнем моря). Биохимические показатели сыворотки крови определялись на автоматизированном биохимическом анализаторе «PERFECT MINDRAY 400». Коровы Алатауской породы, содержавшиеся в сыртовой зоне, отличаются по биохимическим показателям. При проведении статистической обработки полученных данных, была выведена достоверная значимость различий у животных в сыртовой зоне при высоте ˃3200 м над ур. м., по показателям аспартатаминотрансферазы (АСТ) и аланинаминотрансферазы (АЛТ) (p<0,05), по сравнению с животными контрольной группы, содержавшимися в крестьянских хозяйствах на высоте ˃760 м. над ур. м. В зависимости от данных условий содержания результаты показали статистически высокодостоверные (p<0,001) различия в уровнях концентрации общего и прямого билирубина по сравнению с контрольной группой. Иными словами, при высокогорном условии содержания наблюдались повышения трансаминаз и билирубиновой фракции. Тогда как, во фракции белков наблюдались снижения показателей в пределах физиологической нормы.
  2. Бул илимий макаладагы эксперименталдык жаныбарлар Ысык-Көл областына караштуу Жети-Өгүз районундагы Ак-Шыйрак айылынан (˃3200 м деңиз деңгээлинен бийик) ал эми контрол катары Чүй областынын (˃760 м деңиз деңгээлинен бийик) дыйканчылык чарбаларынан алынды. Бул изилдөөдө кандын тундурмасындагы көрсөткүчтөр толук автоматташтырылган «PERFECT MINDRAY 400» биохимиялык анализаторунда аныкталды. Алатоо породасындагы уйлардын биохимиялык көрсөткүчтөрү контролдук топтогу жаныбарларга салыштырмалуу ишенимдүү айырмачылыктарды көрсөттү. Алынган жыйынтык боюнча статистикалык иштетүүнүн негизинде ˃3200 м деңиз деңгээлинен бийиктеги жаныбарларда аспартатаминотрансфераза (АСТ) жана аланинаминотрансфераза (АЛТ) көрсөткүчтөрү ˃760 м деңиз деңгээлинен бийиктеги уйларга караганда жогорураак болуп, ишенимдүү (p<0,05) айырмага ээ экендигин далилдеген. Бийик тоолуу шартта кармалган жаныбарларда жалпы жана түз билирубиндин көрсөткүчтөрү контролдук группага салштырганда статистикалык жогорку ишенимдүү (p<0,001) айырмачылыкты көрсөткөн. Башкача айтканда, бийиктиктин деңгээлинин жогору болушу трансаминазалардын, билирубин жана анын фракциясынын көрсөткүчтөрү Алатоо породасындагы уйлардын кан тундурмасындажогору болушу байкалган. Ал эми, белоктук фракция көрсөткүчтөрү физиологиялык норма чегинде төмөн болушу аныкталган.
  3. In this scientific article, experimental animals were taken from the Ak-Shyyrakvillage (˃3200 m above sea level of JetiOguz district), both are located in the Issyk-Kul region. Also the cows, kept in the farms of the Chui region (˃760 m above sea level), were taken as the control group. The biochemical parameters of blood serum were determined in the PERFECT MINDRAY 400 automated biochemical analyzer.Alatau cows kept at different heights differ in biochemical parameters. The statistical significance of differences ofaspartat transaminase (AST) and alanine transaminase (ALT) (p< 0.05) between the animals kept in the syrt zone at an altitude of ˃3200 m above sea level and the animals of the control group, kept in farms at an altitude of ˃760 m above sea level was derived by carrying out statistical processing of the obtained data. Depending on the conditions of keeping, the results showed a statistically highly significant (p< 0.001) difference in the concentration levels of total and direct bilirubin compared with the control group. In other words, under an alpine condition of detention, transaminases and bilirubin fractions increased. Whereas, in the protein fraction, a decrease was observed within the physiological norm.
Негизги сөздөр
  1. биохимические показатели, трансаминазы, билирубиновая фракция, белковая фракция, сыртовая зона, коровы Алатауской породы, достоверность.
  2. биохимиялык көрсөткүчтөр, транс– аминазалар, билирубин фракциясы, белоктук фракция, сырт аймагы, Алатоо породасындагы уй, ишенимдүүлүк.
  3. biochemical parameters, transaminase, bilirubin fraction, protein fraction, syrt zone, Alatau cows,significant.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Омурзакова Нуржамал Тайчиевна, Национальная Академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, соискатель. Курманбекова Гульбубу Токтосуновна, КыргызскоТурецкий университет «Манас», г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор биологических наук, профессор. Бейшеналиева Салкын Турсуналиевна, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат биологических наук, доцент.
  2. Омурзакова Нуржамал Тайчиевна, Кыргыз Улуттук Илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, изденүүчү. Курманбекова Гүлбүбү Токтосуновна, , Кыргыз Түрк «Манас» университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин доктору, профессор. Бейшеналиева Салкын Турсуналиевна, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин кандидаты, доцент.
  3. Nurzhamal Omurzakova, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, applicant. Gulbubu Kurmanbekova, Kyrgyz-Turkish University "Manas", Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of biological sciences, professor. Salkyn Beyshenalieva, Kyrgyz State University by name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of biological sciences, associate professor.
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Омурзакова Н.Т., Курманбекова Г.Т., Бейшеналиева С.Т. БИОХИМИЧЕСКИЕ ПОКАЗАТЕЛИ КОРОВ АЛАТАУСКОЙ ПОРОДЫ СЫРТОВОЙ ЗОНЫ АК-ШЫЙРАК. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 8. C. 15-18