Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Абдырахманова Д.О., Усупбеков К., Алимжанов Ш.Х.
  2. Абдырахманова Д.О., Усупбеков К., Алимжанов Ш.Х.
  3. D.O. Abdyrakhmanova, K. Usupbekov, Sh.Kh. Alimzhanov
Макаланын аты
  1. ФИЗИЧЕСКОЕ РАЗВИТИЕ СПОРТСМЕНОВ ЗАНИМАЮЩИХСЯ РАЗЛИЧНЫМИ ВИДАМИ БОРЬБЫ
  2. КҮРӨШТҮН ТҮРЛӨРҮ МЕНЕН МАШЫККАН БАЛБАНДАРДЫН ФИЗИКАЛЫК ӨНҮГҮҮСҮ
  3. PHYSICAL DEVELOPMENT OF ATHLETES IN DIFFERENT KINDS OF WRESTLING
Аннотация
  1. В данной статье рассмотрены вопросы морфофункционального состояния спортсменов занимающихся различными видами борьбы, на основе влияния физических нагрузок определены различия антропометрических и функциональных показателей. В работе использованы методы: изучения документальных материалов и научной литературы, медико-биологические методы: антропометрия, физиометрия, Штанге-Генчи, метод индексов, тест Мартины Кушелевского и математико-статистические методы (SPSS). В результате было обнаружено, что при оценке физического развития спортсменов в возрасте 18-24 лет, занимающихся самбо, греко-римской и вольной борьбой, наблюдались незначительные различия в показателях роста и веса, вместе с этим наибольшая разница наблюдалась в дзюдо, по сравнению с другими видами борьбы. Было обнаружено, что экскурсия грудной клетки у спортсменовборцов соответствует «норме», что говорит о высокой подвижности грудной клетки. В антропометрических показателях шеи, плеча, талии, бедра, голени и щиколотки борцов наблюдаются достоверные различия в зависимости от воздействия тренировочных нагрузок. У борцов функциональное состояние жизненной емкости легких, гипоксическая проба в зависимости от вида спорта соответствовала значению «нормы». По тесту Мартине Кушелевского реакция на нагрузку по показателю пульса и артериального давления у спортсменов была определена как «благоприятная», показатель адаптивного потенциала системы кровообращения по оценочной шкале соответствовала «удовлетворительной адаптации». По показателям динамометрии наблюдаются достоверные различия в показателях силы правой, левой руки и талии у борцов греко-римского стиля.
  2. Бул макалада күрөштүн ар кандай түрлөрү менен машыккан балбандардын морфофункционалдык абалы изилденди жана физикалык жүктөрдүн таасининин негизинде антропометрикалык жана функционалдык көрсөткүчтөрүнүн айырмачылыгы аныкталды. Иште документалдык материалдарды жана адабияттык булактарды иликтөө, медико-биологиялык методдор: антропометрия, физиометрия, Штанге-Генче, индекстер методу, Мартине Кушелевский сынамы жана математикалык-статистикалык методдор (SPSS) колдонулду. Жыйынтыгында төмөнкүлөр аныкталды: грек-рим, дзюдо, самбо жана эркин күрөш түрлөрү менен машыккан 18-24 жаштагы спортчулардын физикалык өнугүүсүн баалоодо бой жана салмак көрсөткүчтөрүндө бир аз айырмачылыктар дзюдо спорту менен машыккан спортчулардын көрсөткүчтөрү башка күрөштөргө салыштырмалуу жогорурак болгону байкалды. Көкүрөк көлөмүнүн экскурсиясы күрөш менен машыккан спортчуларда “норма” көрсөткүчүнө дал келип, спортчулардын көкүрөк клеткасынын кыймылдуулугу жогору экени аныкталды. Күрөшчу балбандардын антропометриялык көрсөткүчтөрүндө моюн, ийин, бел, жамбаш, балтыр, кызылашык айланысында машыгуу таасирине жараша айырмачылыктар болуп, көбүнчө анык деп табылды. Балбандардын функционалдык абалы боюнча өпкөнүн жашоо сыйымдуулугун, гипоксиялык сынамы спорттун түрүнө жараша “норма” баасына дал келди. Мартине Кушелевский сынамынын көрсөткүчтөрү боюнча спортчулардын жүрөк жыйрылуу жыштыгынын жана артериалдык басымдын жүктөмгө болгон реакциясы “жагымдуу” деген баасына, кан айлануунун адаптациялык потенциалын баалоодо спортчулардын көрсөткүчү баалоо шкаласы боюнча “канаттандырарлык адаптациясы” деген нормативге дал келди. Динамометриянын оң, сол кол жана бел күчүнүн көрсөткүчүндө эң жогорку деңгээлде грек-рим күрөшүнүн балбандарында анык айырмачылык табылды.
  3. The morphofunctional condition of athletes, going for different kinds of the wrestling hasbeen studied in this paper as well as the differences between anthropometric and functional indices under the influence of physical load have been identified. The following methods, such as documental materials and literature review, medical and biological methods, like anthropometry, functional indices, Shtange and Genchi’s indices, Martine-Kushelevskiy test along with math-statistical approaches like the program SPSS have been implied. Finally, the following results have been obtained: in the assessment of the physical development of 18-24 y.o. athletes who go in for freestyle, Greko-Roman wrestling, sambo and judo, there was revealed the fact that height and weight indices of those, engaged with judo were relatively higher than of those engaged with other wrestling types. The thorax excursion of the wrestlers occurred to be confirming the “norm” and the high level of thorax suppleness was determined as well. In anthropometrical indices of the wrestling fighters, there were found some differences in around of their neck, shoulder, back, buttocks, calf, and heel as a result of training influence and were determined as reliable. As for the functional condition of the wrestlers, the hypoxemic test on the lungs’ vital capacity depending on the engaged kind of sport corresponded to the norm. According to the indices of the Martine-Kushelevskiy test, the heart rate and the reaction of the arterial tension on loads have gained a “positive” assessment, while the adaptation potential of the blood circulation was evaluated as “satisfactory adaptation” according to the athletes’ indices assessment scale. The indices of right and left hands together with the back strength in the scope of dynamometry were higher among Greco-Roman wrestlers.
Негизги сөздөр
  1. студенты, разновидности борьбы, физическое развитие, функциональное состояние, динамометрия.
  2. студенттер, күрөштүн түрлөрү, физикалык өнүгүү, функционалдык абал, динамометрия.
  3. students, wrestling types, physical development, functional condition, dynamometry.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Абдырахманова Джипаркуль Омушевна, Кыргызско-Турецкий университет «Манас», г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат биологических наук, доцент. Усупбеков Канат, Кыргызско-Турецкий университет «Манас», г.Бишкек, Кыргызская Республика, выпускник. Алимжанов Шамшарбек Хафаржанович, Кыргызско-Турецкий университет «Манас», г.Бишкек, Кыргызская Республика, преподаватель.
  2. Абдырахманова Джипаркуль Омушевна, Кыргыз Түрк «Манас» университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин кандидаты, доцент. Усупбеков Канат, Кыргыз Түрк «Манас» университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, бүтүрүүчү. Алимжанов Шамшарбек Хафаржанович, Кыргыз Түрк «Манас» университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
  3. Dzhiparkul Abdyrakhmanova, Kyrgyz-Turkish University «Manas», Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of biological sciences, associate professor. Kanat Usupbekov, Kyrgyz-Turkish University «Manas», Bishkek, Kyrgyz Republic, graduate student Shamsharbek Alimzhanov, Kyrgyz-Turkish University «Manas», Bishkek, Kyrgyz Republic, lecturer
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Абдырахманова Д.О., Усупбеков К., Алимжанов Ш.Х. ФИЗИЧЕСКОЕ РАЗВИТИЕ СПОРТСМЕНОВ ЗАНИМАЮЩИХСЯ РАЗЛИЧНЫМИ ВИДАМИ БОРЬБЫ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 8. C. 8-14