|
|
-
Жумалиев С.С.
-
Жумалиев С.С.
-
S.S. Zhumaliev
-
АЛТАЙСКАЯ ТЕОРИЯ: ЛЕКСИЧЕСКИЕ ПАРАЛЛЕЛИ В КЫРГЫЗСКОМ И МОНГОЛЬСКОМ ЯЗЫКАХ
-
АЛТАЙ ТЕОРИЯСЫ: КЫРГЫЗ ЖАНА МОНГОЛ ТИЛДЕРИНДЕГИ ЛЕКСИКАЛЫК ПАРАЛЛЕЛДЕР
-
ALTAI THEORY: LEXICAL PARALLELS IN THE KYRGYZ AND MONGOL LANGUAGES
-
В данной статье через призму алтайской теорией
исследуется спорные вопросы о происхождении лексических общих слов в тюркских, монгольских и тунгусо-маньчжурских языках, являющийся отдаленными родственными
языками и исторические факторы формирования общих
слов в монгольских и тюркских языках, освоение некоторых
монгольских слов в тюркские языки, научные взгляды ученых в кыргызском языкознании о кыргызско-монгольских
лексических параллелях и на примере эпоса «Манас» анализируются этимология и семантика отдельных слов из ряда
лексических параллелей на кыргызском и монгольском языках в сравнительно-историческом плане. Современный
кыргызский язык имеет общий пласт слов, образующих лексическую параллель с монгольским языком, и чтобы узнать
их этимологию, сначала необходимо определить номинативное значение каждого слова на уровне морфемы.
-
Бул макалада алтай теориясы боюнча алыскы тектеш тилдер болуп саналган түрк, монгол жана тунгусманжур тилдериндеги лексикалык орток сөздөрдүн теги
туурасында тил илиминде талаш-тартыш пикирлердин
орун алышы, түрк тилдериндеги монгол тилдери менен окшош сөздөрдүн пайда болуусунун тарыхый өбөлгө-шарттары, айрым монгол сөздөрүнүн түрк тилдерине кабыл
алынышы, кыргыз тил илиминдеги кыргыз-монгол лексикалык параллелдери тууралуу окумуштуулардын айткан пикирлерине байланыштуу маселелер изилденип, кыргыз жана монгол тилдериндеги лексикалык параллелдер “Манас”
эпосунда кездешкен сөздөрдүн мисалында салыштырматарыхый пландагы этимологиялык жана семантикалык
өңүттөн анализге алынат. Азыркы кыргыз тилинде монгол
тилдери менен лексикалык параллелди түзүп турган сөздөрдүн жалпы катмары бар жана алардын этимологиясын
так билүү үчүн алгач ар бир сөздүн морфемалык деңгээлдеги номинативдик маанисин аныктап алуу зарыл.
-
This article through the prism of the Altai theory explores
controversial issues about the origin of lexical common words
in Turkic, Mongolian and Tunguso-Manchu languages, which
are distant related languages and historical factors of the formation of common words in Mongolian and Turkic languages,
the development of some Mongolian words into Turkic languages, scientific the views of scholars in Kyrgyz linguistics about
the Kyrgyz-Mongolian lexical parallels and the example of the
epic “Manas” analyze the etymology and semantics of individual words from a number of lexical comparative parallels in
the Kyrgyz and Mongolian languages in comparative historical
terms. The modern Kyrgyz language has a common layer of
words that form a lexical parallel with the Mongolian language,
and to know their etymology, it is first necessary to determine
the nominative meaning of each word at the morpheme level.
-
Алтайская теория, алтайское семейство, генеалогия, лексическая параллель, лексический пласт, этимология, семантика, валентность, мотивация, номинация.
-
Алтай теориясы, алтай бүлөсү, генеалогия, лексикалык параллель, лексикалык катмар, этимология, семантика, валенттүүлүк, мотивация, номинация.
-
Altai theory, Altai family, geneology, lexical parallel, lexical layer, etymology, semantics, valency, motivation, nomination.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Жумалиев Самат Субанкулович, Таласский
государственный университет, г.Талас,
Кыргызская Республика, доктор филологических
наук, профессор.
-
Жумалиев Самат Субанкулович, Талас мамлекеттик университети, Талас шаары, Кыргыз Республикасы, филология илимдеринин доктору,
профессор.
-
Samat Zhumaliev, Talas state University, Talas,
Kyrgyz Republic, doctor of philological sciences,
professor.
10.26104/NNTIK.2019.45.557
Жумалиев С.С. АЛТАЙСКАЯ ТЕОРИЯ: ЛЕКСИЧЕСКИЕ ПАРАЛЛЕЛИ В КЫРГЫЗСКОМ И МОНГОЛЬСКОМ ЯЗЫКАХ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 5. C. 128-132
|
