|
|
-
Каратаева С.К.
-
Каратаева С.К.
-
S.K. Karataeva
-
ЭМФАТИЧЕСКИЕ ДОЛГИЕ ГЛАСНЫЕ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ
-
КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕГИ ЭМФАЗАЛЫК СОЗУЛМАЛАР
-
EMPHATIC LONG VOWELS IN THE KYRGYZ LANGUAGE
-
В кыргызском языке существуют долгие гласные не
имеющие под собой какой-либо фонематической основы,
тесно связаных с экспрессией речи. Происхождение такого
рода долгих гласных обусловлено с эмфатическим ударением. Эмфаза – эмоционально-экспрессивное выделение определенных элементов речи с особой интонацией. Это лингвистическое явление достигается повышением тона и
удлинением ударного гласного. Долгие гласные характеризуются высокой качественной устойчивостью, и имеют
особое артикуляционное напряжение. Данная природная
особенность долгих гласных способствовало их превращению в средство эмфазы. Эмфатические долгие гласные
встречаютя в междометиях, мимемах и частицах. Нет
сомнений в том, что эмфатические долгие гласные являются одним из древнейших явлений в языке, и могут быть
подтверждены фактами родственных языков.
-
Кыргыз тилинде келип чыгышында фонематикалык
негиз жок, кептеги экспрессия менен тыгыз байланышкан
созулма үндүүлөр кездешет. Мындай мүнөздөгү созулмалардын келип чыгышы тилдеги эмфазалык басым менен
тыгыз байланышкан. Эмфаза - кептеги айрым элементтерди өзгөчө интонация менен эмоциялык-экспрессивдик
жактан бөлүп көрсөтүү. Мындай тилдик кубулуш көпчүлүк учурда тондун жогорулашы жана басым түшкөн үндүүнүн созулуп айтылышы менен ишке ашат. Созулма үндүүлөр табиятынан сапаттык жактан туруктуулугу,
артикуляциялык жактан өзгөчө чыӊалууга ээ болуп айтылгандыгы менен мүнөздөлөт. Алардын табиятындагы мындай өзгөчөлүк созулмаларды тилдеги эмфазаны жаратуучу
каражатка айландырган. Кыргыз тилинде эмфазалык созулма үндүүлөр сырдык сөздөр, мимемалар жана бөлүкчөлөрдун курамында кездешет. Мындай созулмалардын
тилдеги эӊ байыркы көрүнүш экендигин тектеш тилдердин
фактылары менен да далилдөөгө мүмкүн.
-
In the Kyrgyz language, there are long vowels that do not
have any phonemic basis, closely associated with the expression
of speech. The origin of this kind of long vowels is due to emphatic stress. Emphase is an emotionally expressive allocation of
certain elements of speech with a special intonation. This linguistic phenomenon is achieved by increasing the tone and
lengthening of the stressed vowel. Long vowels are characterized by high quality stability, and have a special articulation
tension. This natural feature of long vowels contributed to their
transformation into an emphase means. Emphatic long vowels
are found in interjections, onomatopoeic words and particles.
There is no doubt that emphatic long vowels are one of the oldest
phenomen in the language, and can be confirmed by the facts of
related languages.
-
эмфаза, эмфатические долгие гласные, логическое ударение, интонация, эмоционально-экспрессивный, эмоциональная напряженность, междометия, мимема, частицы.
-
эмфаза, эмфазалык созулмалар, логикалык басым, интонация, эмоциялык-экспрессивдик, эмоциялык чыӊалуу, сырдык сөз, мимема, бөлүкчө.
-
emphase, emphatic long vowels, logical stress, intonation, emotionally expressive, emotional tension, interjection, onomatopoeic words, particles.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Каратаева Сонайым Кубатбековна, Кыргызский
государственный университет им. И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
филологических наук, доцент.
-
Каратаева Сонайым Кубатбековна, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы,
филология илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Sonaiym Karataeva, Kyrgyz state University by name
of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of philological sciences, associate
professor.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Каратаева С.К. ЭМФАТИЧЕСКИЕ ДОЛГИЕ ГЛАСНЫЕ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 3. C. 194-198
|
