|
|
-
Каратаева С.К.
-
Каратаева С.К.
-
S.K. Karataeva
-
ФОНЕТИЧЕСКАЯ МОДИФИКАЦИЯ ИРАНСКИХ ЗАИМСТВОВАНИЙ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ
-
ИРАН ТИЛДЕРИНЕН ӨЗДӨШТҮРҮЛГӨН СӨЗДӨРДҮН КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕГИ ФОНЕТИКАЛЫК МОДИФИКАЦИЯСЫ
-
PHONETIC MODIFICATION OF IRANIAN BORROWINGS IN THE KYRGYZ LANGUAGE
-
Новизна данной статьи заключается в том, что ретроспективный план и фоно-акустический аспект долгих
гласных в заимствованных словах с иранских языков в кыргызском языке и комбинаторные особенности их до сих пор
не были объектом научного исследования. Тем более, изучение физической (естественной) природы долгих гласных
наряду с семантическими особенностями четко определяют взаимосвязь языка с мышлением и показывает критерии перехода с одной градации фонетической значимости
на другую, т. е., от количества к качеству и обратное. Следовательно, сама постановка вопроса квантовой протяженности, суперсегментной динамики долгих гласных как
основа языковой структуры вообще, является новизной
нашего исследования также. Иллюстративные материалы
исследования были взяты из «Кыргызско-русского словаря»
К.К. Юдахина, и в общей сложности было проанализировано 80 слов с долгими гласными. Идентифицировано несколько позиций долгих гласных в иранских языках, и было доказано, что их фонетическая субституция происходит на основе внутренних фонетических законов кыргызского языка
-
Иран тилдеринен кыргыз тилине өздөштүрүлгөн сөздөрдүн курамындагы созулма үндүүлөрдүн комбинатордук
өзгөчөлүктөрү ретроспективдүү пландан жана фоно-акустикалык аспектиден иликтөөгө алынышы бул илимий изилдөөнүн жаӊылыгы болуп саналат. Созулма үндүүлөрдүн семантикалык өзгөчөлүктөрү менен бирге физикалык (табигый) мүнөзүн изилдөө тилдин ой жүгүртүү менен болгон
байланышын так аныктап, фонетикалык маанинин бир
градациядан экинчисине, б.а., сандан сапатка, тескерисинче, сапаттан санга өтүү критерийлерин көрсөтөт. Ошондой эле, кванттык созулмалуулук маселесинин коюлушу,
жалпы эле тилдик структуранын негизи катары созулмалардын суперсегменттик динамикасы жөнүндөгү маселенин каралышы биздин изилдөөбүздүн жаңылыгы болуп саналат. Изилдөөнүн иллюстрациялык материалдары К.К.
Юдахиндин «Кыргызча-орусча сөздүгүнөн» алынып, жалпысынан созулма үндүүлөр катышкан 80 чукул сөз талданды. Иран тилдериндеги созулма үндүүлөрдүн сөздүн курамындагы бир нече позициясы аныкталып, алардын фонетикалык субституциясы кыргыз тилинин ички фонетикалык
мыйзамдарынын негизинде ишке ашары далилденди.
-
The novelty of this article is that the retrospective plan and
the phono-acoustic aspect of long vowels in borrowed words
from Iranian languages in the Kyrgyz language and their combinatorial features have not yet been the subject of scientific
research. Moreover, studies of the physical (natural) nature of
long vowels along with semantic features clearly define the
relationship of language with thinking and show the criteria for
the transition from one gradation of phonetic significance to
another, i.e., from quantity to quality and vice versa. Consequently, the very formulation of the question of quantum extent,
super-segment dynamics of long vowels as the basis of the
linguistic structure in general, is the novelty of our study as well.
Illustrative research materials were taken from the “KyrgyzRussian Dictionary” by K.K. Yudakhin, and a total of 80 words with long vowels were analyzed. Several positions of long vowels in Iranian languages were identified, and it was proved that
their phonetic substitution occurs on the basis of the internal
phonetic laws of the Kyrgyz language
-
иранские языки, персидский язык, таджикский язык, долгие гласные, фонема, корреляция гласных, заимствованная лексика, фонетическая структура, процесс заимствования, фонетическая трансформация.
-
иран тилдери, перс тили, тажик тили, созулма үндүүлөр, фонема, үндүүлөрдүн корреляциясы, өздөштүрүлгөн сөздөр, фонетикалык структура, өздөштүрүү процесси, фонетикалык трансформация.
-
Iranian languages, Persian, Tajik, long vowels, phoneme, vowel correlation, borrowed vocabulary, phonetic structure, borrowing process, phonetic transformation.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Каратаева Сонайым Кубатбековна, Кыргызский
государственный университет им. И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
филологических наук, доцент.
-
Каратаева Сонайым Кубатбековна, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы,
филология илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Sonaiym Karataeva, Kyrgyz state University by name
of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of philological sciences, associate
professor.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Каратаева С.К. ФОНЕТИЧЕСКАЯ МОДИФИКАЦИЯ ИРАНСКИХ ЗАИМСТВОВАНИЙ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 3. C. 189-193
|
