|
|
-
Бекмуратов А.Б
-
Бекмуратов А.Б
-
A.B. Bekmuratov
-
ТРАДИЦИОННАЯ КАЗАХСКАЯ CОЦИОКУЛЬТУРНАЯ РЕАЛЬНОСТЬ В КОНТЕКСТЕ ФИЛОСОФСКО-КУЛЬТУРОЛОГИЧЕСКОЙ КОНЦЕПЦИИ ТЮРКСКОГО МИРА
-
ТҮРКІ ӘЛЕМІНІҢ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ-МӘДЕНИЕТТАНУЛЫҚ КОНЦЕПЦИЯСЫ АЯСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚТЫҢ ДӘСТҮРЛІ МӘДЕНИӘЛЕУМЕТТІК РЕАЛДЫЛЫҒЫ
-
TRADITIONAL KAZAKH SOCIOCULTURAL REALITY IN THE CONTEXT OF THE PHILOSOPHICAL AND CULTURAL CONCEPT OF THE TURKIC WORLD
-
В статье осуществлено социально-философское осмысление места и статуса казахской традиционной социокультурной реальности в культурно-историческом измерении. Традиционное общество и культура освещаются как
интерсубъективный феномен, созданный древними в результате сакрально-синкретической практики. Прослежены этапы становления и развития общественной жизни
казахов, оказавшейся пластичной к трансформациям
социокультурного бытия. Применение междисциплинарного подхода, современных философско-научных парадигм
и метода экстраполяции позволяет реконструировать
казахскую традиционную социокультурную реальность как
целостную структуру, оказавшуюся созвучной Центрально-Азиатскому миру. Тем самым восполнена важная страница тюркской культурной истории, актуальная не только
в контексте прошлого, но и будущего. В статье широко используется периодизация истории тюркской социокультурной реальности, разработанной известным философом-востоковедом-тенгриведом Н.Г. Аюповым на основе
комплексной философско-культуролого-религиоведческой
методологии, основываясь на которую автор стремится
воспроизвести этапы становления и развития казахской
культуры, казахской социокультурной реальности в целом.
Автором обоснован важный вывод о том, что традиции
скрепляют в живое единство различные периоды истории
страны, каждый из которых является вполне самостоятельным и самоценным, и вместе с тем служит основой
для следующего периода, представляя неотъемлемую
часть целостности.
-
Мақалада мәдени-тарихи өлшемдегі қазақ дәстүрлі
мәдени-әлеуметтік реалдылығының орны мен мәртебесіне
арналған әлеуметтік-философиялық зерттеу жүргізіледі.
Бұл жерде дәстүрлі қоғам мен мәдениет ежелгілердің
сакралды-синкреттік тәжірибесінің нәтижесінде туған
интерсубъективті феномен тұрғысында қарастырылып
отыр. Бірлескен қызмет барысындағы мәдени-әлеуметтік
болмыстың құбылуларына икемді болып келген қазақтардың қоғамдық өмірінің қалыптасуы мен дамуы сипатталады. Орта-Азиялық әлемге үйлесімді және сонымен қатар
үндесті болған біртұтас құрылым ретіндегі қазақтың дәстүрлі мәдени-әлеуметтік реалдылығын қайта жаңғыртуға дисциплинааралық тәсілдеме, қазіргі заманның философиялық және ғылыми парадигмалары мен экстраполяциялау тәсілінің қолданылуы қол жеткізіп отыр. Осының
арқасында, тек өткеннің ғана емес, болашақтың да аясында көкейтестілігі бар түркі мәдениеті тарихының маңызды беті толықтырылып отыр. Мақалада кешенді философиялық-мәдениеттанулық-дінтанулық негізде белгілі философ-шығыстанушы-тәңіртанушы Н.Ғ. Аюпов тұрғызған
түркілік мәдениәлеуметтік реалдылықты кезеңдеу тәсілі
кеңінен қолданылып, тұтас қазақ мәдениетінің, біртұтас
қазақы мәдениәлеуметтік реалдылықтың қалыптасуы мен
дамуының тарихи белестері жаңғыртылады. Автордың
дәлелдеуінше, дәстүрлер ел тарихының әртүрлі дербес кезеңдерін жанды түрде біріктіріп, олардың әрқайсысының
осы бір тұтастықтың айнымас бөлігі болатыны туралы
ой қорытады.
-
In article, a social-philosophical conceptualizing of the
traditional sociocultural reality place and status is carrying out
in cultural and historical dimension. In same time the traditional
society and culture is lighting like intersubjective phenomenon
which is creating by Ancients as result of sacral and syncretic
practice. Traced, how in process of the joint activity is flowing
the formation and development of the Kazakh’s social life, which
appeared flexible to transformation of sociocultural being. The
using of the cross-disciplinary approach, modern philosophical
and scientific paradigms and extrapolation method is allows to
reconstruct the Kazakh traditional sociocultural reality as
complete structure, which appeared adaptive and, at the same
time, conformable to the Central Asian world. Thereby the important page of Turkic cultural history, which is actual not only
in the context of the past, but also the future, is filled. The article widely uses the periodization of the history of the Turkic
sociocultural reality developed by the renowned orientalphilosopher, tengrilogist N.G. Ayupov. The author substantiates
the important conclusion that traditions fasten the various periods of the country's history into living unity, each of which is
completely independent and self-valuable, and at the same time
serves as the basis for the next period, representing an integral
part of integrity.
-
культура, искусство, социокультурная реальность, казахское традиционное общество, тюркская культура.
-
мәдениет, өнер, мәдениәлеуметтік реалдылық, қазақ дәстүрлі қоғамы, түркі мәдениеті.
-
culture, art, sociocultural reality, kazakh traditional society, turkic culture
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Бекмуратов Айбек Байузакович, Национальная Академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, соискатель.
-
Бекмуратов Айбек Байузакович, Кыргыз Республикасынын Улуттук Илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, изденүүчү
-
Aybek Bekmuratov, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, applicant.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Бекмуратов А.Б ТРАДИЦИОННАЯ КАЗАХСКАЯ CОЦИОКУЛЬТУРНАЯ РЕАЛЬНОСТЬ В КОНТЕКСТЕ ФИЛОСОФСКО-КУЛЬТУРОЛОГИЧЕСКОЙ КОНЦЕПЦИИ ТЮРКСКОГО МИРА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 8. C. 167-173
|
