Научный журнал Кыргызстана

Буранов Э.Ш., Эмилбекова Д.А., Абдиллаева Ж.Ж.
Буранов Э.Ш., Эмилбекова Д.А., Абдиллаева Ж.Ж.
E.Sh. Buranov, D.A. Emilbekova, Zh.Zh. Abdillaeva

МЕТОДИКА ИЗУЧЕНИЯ ТЕМЫ «ОСНОВЫ ГЕНЕТИКИ» В РАЗДЕЛЕ «ОБЩАЯ БИОЛОГИЯ» В СРЕДНИХ ШКОЛАХ
ОРТО МЕКТЕПТЕРДЕ «ЖАЛПЫ БИОЛОГИЯ» БӨЛҮМҮНДӨГҮ «ГЕНЕТИКАНЫН НЕГИЗДЕРИ» ТЕМАСЫН ОКУТУУНУН МЕТОДИКАСЫ
TECHNIQUE OF STUDYING THE THEME «BASES OF GENETICS» OF THE SECTION «GENERAL BIOLOGY» IN HIGH SCHOOL

Статья посвящена методике изучения темы «Основы генетики» в 10 классе средней школы в связи с введением новой учебной программы по биологии для общеобразовательных школ Кыргызстана. Приводится распределение часов по годам обучения по новой учебной программе, дается описание традиционного и нетрадиционного подходов к изучению генетики, недостатков традиционного подхода и пути их устранения. После анализа учебных программ и школьных учебников приведена работа по созданию тематического плана темы «Основы генетики» изучающейся в 10 классе средней общеобразовательной школы, которая приводится в статье и апробации данного тематического плана в средней школе. К каждому уроку темы «Основы генетики», кроме 10, 12 и 13-го уроков, подобрано по 2-3 генетические задачи, которые должны быть использованы во время проведения уроков. При традиционном подходе к преподаванию генетики недооценивается роль генетической задачи, так как при их использовании происходит более лучшее усвоение системы знаний о генетических основах жизни, размножения и развития организмов. На базе генетических знаний формируется научная картина мира, а также генетическая грамотность подрастающего поколения, также в статье приводятся функции генетических задач. Данная методика была апробирована студентами во время прохождения педагогической практики в средней школе-гимназии № 20 им. И.Раззакова г.Ош и показала свою эффективность. В конце статьи приводятся выводы.
Макалада Кыргызстандын жалпы билим берүүчү мектептери үчүн биология боюнча жаңы окуу программасынын киришүүсү менен байланышкан орто мектептердин 10-классындагы “Генетиканын негиздери” темасын окутуунун методикасы чагылдырылган. Традициялык ыкмалардын жетишсиздиги жана алардын жолдорунун эскириши – генетиканы окуп үйрөнүүдө традициялык жана традициялык эмес ыкмаларды баяндап жазуу менен генетиканы окуп үйрөнүү боюнча жыл ичиндеги саатарды бөлүштүрүү жүргүзүлгөн. Окуу программасына жана мектептин окуу китептерине талдоо жүргүзгөндөн кийин, жалпы билим берүүчү орто мектептердеги 10-класстардын “Генетиканын негиздери” темасыннын тематикалык планы түзүлүп, алар орто мектептерде апробацияланган. Сабактарды өткөрүү учурунда 2-3 генетикалык маселелерди колдонуу зарыл, башкача айтканда 10-12-13-сабактардан башка, “Генетиканын негиздери” темасынын ар бир сабагында генетикалык маселелер колдонулуусу зарыл. Генетикалык маселелерди колдонгондо организмдердин өрчүшү жана көбөйүшү, тиричиликтин генетикалык негиздери жөнүндө билим системасы бир кыйла жакшы өздөштүрүлгөн. Генетикалык билимдердин базасында дүйнөнүн илимий картасы калыптандырылган, ошондой эле макалада өспүрүм муундардын генетикалык сабаттуулугу жана генетикалык маселелердин кызматтары каралган. Берилген макаланын методикасы Ош шаарындагы №20 - И. Раззаков атындагы мектеп гимназиясында (педагогикалык практика учурунда) студенттер тарабынан апробацияланып өзүнүн жакшы натыйжалуулугун көрсөткөн. Акырында илимий макала жыйынтыкталып, корутундалган.
The article is devoted to the methodology of studying the topic "Fundamentals of Genetics" in the 10th grade of secondary school in connection with the introduction of a new curriculum in biology for secondary schools in Kyrgyzstan. The distribution of hours by years of study in the new curriculum is given, a description of traditional and non-traditional approaches to the study of genetics, the shortcomings of the traditional approach and ways to address them is given. After analyzing the curricula and school textbooks, the work on creating a thematic plan for the theme “Fundamentals of Genetics” is studied in the 10th grade of the secondary school, which is given in the article and testing this thematic plan in high school. For each lesson of the topic "Fundamentals of Genetics", except for the 10th, 12th and 13th lessons, 2-3 genetic tasks were selected that should be used during the lessons. In the traditional approach to the teaching of genetics, the role of the genetic task is underestimated, since when they are used, a better assimilation of the knowledge system on the genetic foundations of life, reproduction and development of organisms occurs. On the basis of genetic knowledge, a scientific picture of the world is formed, as well as genetic literacy of the younger generation, and the functions of genetic tasks are also presented in the article. This methodology was tested by students during a pedagogical practice in secondary school-gymnasium No. 20 named after I. Razzakova, Osh, and has shown its effectiveness. The article concludes with conclusions.

преобразования, учебная программа, «Основы генетики», традиционные методы, нетрадиционные методы, тематический план, урок биологии.
кайта түзүү, окуу программа, «Генетиканын негиздери», традициялык методдор, традициялык эмес методдор, тематикалык план, биология сабагы.
transformations, curriculum, «Basics of genetics», traditional methods, non-traditional methods, thematic plan, biology lesson.

Буранов Эдуард Шахтерович, Ошский государственный университет, Ош, Кыргызская Республика, старший преподаватель. Эмилбекова Динара Арынбаевна, Ошский государственный университет, Ош, Кыргызская Республика, кандидат педагогических наук, доцент. Абдиллаева Ж.Ж. Ошский государственный университет, Ош, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
Буранов Эдуард Шахтерович, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу. Эмилбекова Динара Арынбаевна, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, педагогика илимдеринин кандидаты, доцент. Абдиллаева Ж.Ж., Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
Eduard Buranov, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic, senior lecturer. Dinara Emilbekova, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of pedagogical sciences, associate professor. Zh. Abdillaeva, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic, senior lecturer.

Жүктөө

DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557

Жаңы саны

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Журналдар

Байланышуу