Жаңы саны

2023, №: 4

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Гаев А.Я.
  2. Гаев А.Я.
  3. A.Ya. Gaev
Макаланын аты
  1. ПРОБЛЕМЫ ВОДООБЕСПЕЧЕНИЯ И ПРИРОДОПОЛЬЗОВАНИЯ: ВЫЗОВЫ XXI ВЕКА
  2. СУУ МЕНЕН КАМСЫЗДОО ЖАНА ЖАРАТЫЛЫШТЫ ПАЙДАЛАНУУ КӨЙГӨЙЛӨРҮ: XXI КЫЛЫМДЫН ЧАКЫРЫКТАРЫ
  3. WATER SUPPLY ISSUES AND THE ENVIRONMENTAL CHALLENGES OF THE XXI CENTURY
Аннотация
  1. Дефицит вод питьевого качества на урбанизиро-ванных территориях обусловил необходимость переход на модель устойчивого развития с экологизацией жизнедея-тельности. То есть требуется сохранение биосферы с предотвращением негативных геодинамических процессов. Качество вод определяется супертехнофильными элемен-тами и генетической классификацией Курнакова-Валяшко, дополненной Г.Ю. Валуконисом и А.Я. Гаевым. Она позво-ляет раскрыть сочетание биогеохимических и физико-химических процессов. Интенсивность им придают про-цессы конвекции, диффузии и дисперсии. Защиту прес¬ных вод от загрязнения рекомендуется обеспечивать комплек-сом лесомелиоративных и водоохранных мер, включая: а) восполнение запасов водозаборов за счет час¬тич¬ной акку-муляции паводковых вод, защиты их при помощи барьер-ных технологий,строгого учета потреб¬ления, локализации трудно очищаемых сточных вод в глубоких горизонтах земной коры и контроля ситуации системами монито-ринга.
  2. Ичүүчү суунун сапатын жетишсиздиги урбанизациялык аймактарда шартталган керек өтүү моделине туруктуу өнүгүү экологизация менен жашоо иш-чаралар башкача айтканда талап кылынат бекитүү сактап. Урбаниза-циялык аймактарда ичүүчү суунун сапатынын тартыш-тыгы жашоо-тиричиликтин экологизациясы менен турук¬туу өнүгүү моделине өтүү зарылдыгын шарттады. Б.а. терс геодинамикалык процесстердин алдын алуу менен биосфераны сактоо талап кылынат. Суулардын сапаты алардын супертехнофилдик элементтери жана генетика-лык классификациясы Курнакова-Валяшко, Ж. Ю. Валуко-нисом жана А.Я. Гаев илимпоздор аркылуу аныкталат. Ал биогеохимиялык жана физикалык-химиялык процесстер-дин айкалышын ачып берет. Алар интенсивдүү конвекция, диффузия жана дисперсиялык процесстерден турат. Тузсуз сууларды булгануудан коргоого, камсыз кылууга комплекси токой-мелиоративтик жана суу коргоо чараларыны сунушталат, анын ичинде: а) запастарын толуктоо суу алуучу курулуштардын эсебинен жарым-жартылай аккумуляции суу ташкын сууларды коргоо, алардын жардамы менен барьердик технологияларды, катуу керектөөнү эсепке алуу, токтотуу кыйын тазалан-ган агын суулардын терең горизонттук, жер кырты-шынын жана кырдаалды контролдоо системаларына мониторинг жүргүзүлөт.
  3. Lack of drinking water quality in urban areas has necessitated the transition to a model of sustainable development with the greening of life. That is, it is necessary to preserve the biosphere with the prevention of negative geodynamic processes. Water quality is determined by super technology elements and genetic classification Kournakova-Velasco, supplemented by G. Yu and A. J. Walukonis by Gem. It allows revealing a combination of biogeochemical and Physico-chemical processes. The intensity of them give the processes of convection, diffusion, and dispersion. Protection of freshwater from pollution is recommended to provide a set of forest and water protection measures, including a) replenishment of water intakes due to partial accumulation of floodwaters, their protection by means of barrier technologies, strict accounting of consumption, localization of difficult treated wastewater in the deep horizons of the earth's crust and monitoring systems.
Негизги сөздөр
  1. гидросфера, гидрогеология, гидро¬логия, вода, окружаю-щая среда, экологические проблемы, геохимия, водный ба-ланс водные ресурсы, защищенность природных вод от загрязнения и истощения, аккумуляция водного стока.
  2. гидросфера, гидрогеология, гидрология, суу, айлана-чөйрө, экологиялык көйгөйлөр, геохимия, суу балансы, суу ресурстары, корголушу табигый суулардын булгануудан, соолуудан, суу агымынын топтоолусу.
  3. hydrosphere, hydrogeology, hydrology, water, environment, environmental problems, Geochemistry, water balance water resources, protection of natural waters from pollution and de-pletion, accumulation of water flow.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Гаев Аркадий Яковлевич, Оренбургский государствен-ный университет, г.Оренбург, Российская Федерация, доктор геолого-минералогических наук, профессор.
  2. Гаев Аркадий Яковлевич, Оренбург мамлекеттик универ-ситети, Оренбург шаары, Россия Федерациясы, геоло-гия жана минералогия илимдеринин доктору, профес-сор.
  3. Arkady Gaev, Orenburg State University, Orenburg, Russian Federation, doctor of geological and mineralogical sciences, professor.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Гаев А.Я. ПРОБЛЕМЫ ВОДООБЕСПЕЧЕНИЯ И ПРИРОДОПОЛЬЗОВАНИЯ: ВЫЗОВЫ XXI ВЕКА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 4. C. 212-217