Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Бекебаева М. О., Канаев А.Т., Токсеит Д.А.
  2. Бекебаева М. О., Канаев А.Т., Токсеит Д.А.
  3. M.O. Bekebaeva, A.T. Kanaev, D.E. Tokseit
Макаланын аты
  1. ОЦЕНКА СОСТОЯНИЯ ДОМИНИРУЮЩИХ ВИДОВ РАСТИТЕЛЬНОСТИ В АНТРОПОГЕННО НАРУШЕННЫХ ТЕРРИТОРИЯХ ЮЖНОГО СКЛОНА КАРАТАУ
  2. КАРАТАУ ТҮШТҮК ТОО КЫРКАЛАРЫНЫН АНТРОПОГЕНДИК БУЗУЛГАН АЙМАКТАРЫНДА ӨСҮМДҮКТӨРДҮН ҮСТӨМДҮК КЫЛУУЧУ ТҮРЛӨРҮНҮН АБАЛЫН БААЛОО
  3. ASSESSMENT OF THE STATE OF THE DOMINANT VEGETATION SPECIES OF ANTHROPOGENIC DISTURBED AREAS OF THE SOUTHERN SLOPE OF THE KARATAU RIDGE
Аннотация
  1. В статье рассматриваются флора и раститель¬ный покров территории, а также доминирующие виды растений. Изучались состав и структура раститель¬ных сообществ, смены растительных сообществ под влиянием антропогенных факторов, в том числе выб¬росов промышленных предприятий, а также реакция отдельных видов на воздействие загрязнения окру-жаю¬щей среды в зависимости от экологических условий эко¬топов. В природной экосистеме раститель¬ный пок¬ров является главным сорбирующим источ¬ником ионов тяжелых металлов техногенного выброса промыш¬лен¬ных объектов. В связи с этим в организме растений на¬чи¬нают происходить различные экзогенные и эндо¬ген¬ные трансформации химических элементов, приво¬дя¬щие к нарушению структуры растительности флоры и фито разнообразия, продуктивность сооб¬ществ. Соот¬ветственно начинают происходить раз¬лич¬ные пр謬родные катаклизмы в виде пыльных бурь, опусты¬ни¬вание, ухудшение плодородности почв и другие.
  2. Макалада аймактын өсүмдүктөр дүйнөсү жана өсүм¬дүктөрдүн катмары, ошондой эле өсүмдүктөрдүн басымдуу түрлөрү каралат. Өсүмдүктөр жамаатта¬ры¬нын тобунун түзүмү жана курамы, антропогендик факторлордун таасири менен өсүмдүк жамаат¬тар¬дын алмашуусу, анын ичин¬де өнөр жай иш¬ка¬наларынын булгоочу чы-гын¬дылары, ошондой эле ай¬рым түрлөрү¬нүн реакциясы айлана-чөйрөнүн булга¬ны¬шына тийгиз¬ген таасири экотоптордун экологиялык шарттарына жараша изилденген. Табигый экосистемада өсүмдүк¬төр катмары өнөр жай объекттеринин техногендик чы¬¬гын¬дылары оор металлдардын иондорунун негизги ажы¬ратуучу булагы болуп саналат. Ушуга байла¬ныш¬туу өсүмдүктөрдүн организминде химиялык элемент¬тер¬дин ар кандай экзогендик жана эндогендик транс¬фор¬мация жүрүүсү башталат, алар өсүмдүктөрдү фло-расынын түзүмүнүн жана фито ар түрдүүлүгүнүн, жамааттардын өндүрүмдүүлүгүнүн бузулушуна алып келет. Демек, ар кандай жаратылыш катаклизмдери пайда боло баштайт, алар чаң-чапкын бороон, чөлгө ай¬лануу, топурактын түшүмдүүлүгүнүн начарлашы жана башкалар.
  3. The article deals with the flora and vegetation cover of the territory, as well as the dominant plant species. The composition and structure of plant communities, changes of plant communities under the influence of anthropogenic factors, including industrial emissions, as well as the reac¬tion of certain species to the impact of environmental pollu¬tion depending on the environmental conditions of ecotopes were studied. In the natural ecosystem, vegetation cover is the main sorbing source of heavy metal ions of industrial emissions. In this connection, various exogenous and endo¬ge¬nous transformations of chemical elements begin to occur in the plant organism, leading to disruption of the vegeta¬tion structure of the flora and phyto diversity, the produc¬ti¬vity of communities.
Негизги сөздөр
  1. растительность, антропоген¬ный фактор, экосистема, содержание металла, влия¬ние, флора, пустыня.
  2. өсүмдүктөр, антропогендик фак¬тор, экосистемалар, металл мазмуну, таасири, өсүм¬дүк-төр, чөл.
  3. vegetation, anthropogenic factor, eco¬sys¬tem, metal content, influence, flora, desert.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Бекебаева Мадина Омирхановна, Жетысуский государственный университет, г.Талдыкорган, Республика Казахстан, Научно- исследовательский институт проблем биотехнологии, магистр технических наук. Канаев Ашимхан Токтасынович, Жетысуский государственный университет, г.Талдыкорган, Республика Казахстан, Научно- исследовательский институт проблем биотехнологии, доктор биологических наук, профессор. Токсеит Диас Еспаевич, Жетысуский государственный университет, г.Талдыкорган, Республика Казахстан, доктор технических наук, доцент.
  2. Бекебаева Мадина Омирхановна, Жетысу мамлекеттик университети, Талдыкорган шаары, Казакстан Республикасы, Биотехнология көйгөйлөрү илимий-изилдөө институту, техника илимдеринин магистри. Канаев Ашимхан Токтасынович, Жетысу мамлекеттик университети, Талдыкорган шаары, Казакстан Республикасы, Биотехнология көйгөйлөрү илимий-изилдөө институту, биология илимдеринин доктору, профессор. Токсеит Диас Еспаевич, Жетысу мамлекеттик университети, Талдыкорган шаары, Казакстан Республикасы, техника илимдеринин доктору, доцент.
  3. Madina Bekebaeva, Zhetysu state University, Taldykorgan, Republic of Kazakhstan, research Institute of biotechnology, master of technical sciences. Ashimkhan Kanaev, Zhetysu state University, Taldykorgan, Republic of Kazakhstan, research Institute of biotechnology, doctor of biological sciences, professor. Diaz Tokseit, Zhetysu state University, Taldykorgan, Republic of Kazakhstan, research Institute of biotechnology, doctor of technical sciences, associate professor.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Бекебаева М. О., Канаев А.Т., Токсеит Д.А. ОЦЕНКА СОСТОЯНИЯ ДОМИНИРУЮЩИХ ВИДОВ РАСТИТЕЛЬНОСТИ В АНТРОПОГЕННО НАРУШЕННЫХ ТЕРРИТОРИЯХ ЮЖНОГО СКЛОНА КАРАТАУ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 1. C. 38-43