Жаңы саны

2023, №: 4

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Маматканов Д.М.
  2. Маматканов Д.М.
  3. D.М. Mamatkanov
Макаланын аты
  1. ОПТИМАЛЬНЫЕ ПУТИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ТРАНСГРАНИЧНЫХ ВОДНЫХ РЕСУРСОВ ГОСУДАРСТВАМИ ЦЕНТРАЛЬНО АЗИАТСКИХ РЕСПУБЛИК
  2. БОРБОР АЗИЯ РЕСПУБЛИКАЛАРЫНЫН МАМЛЕКЕТТЕРИНИН ЧЕК АРАЛЫК СУУ РЕСУРСТАРЫН ОПТИМАЛДУУ КОЛДОНУУНУН ЖОЛДОРУ
  3. OPTIMAL WAYS OF USE OF TRANSBOUNDARY WATER RESOURCES BY THE STATES OF THE CENTRAL ASIAN REPUBLICS
Аннотация
  1. В статье использованы сведения и материалы о вод-ных ресурсах Центрально-Азиатского региона (ЦАР), проб¬лемы их эффективного, рационального использо¬вания и управления на современном политическом и экономиче-ском уровне развития суверенных государств региона. В го¬сударствах Центральной Азии, «водный вопрос» за 26 лет обретения суверенитета остается не только ак-туаль¬ным в сфере водопользования, но и стал серьезным фак¬тором межгосударственных отношений и региональ-ной безопасности и не снимается с повестки дня. После распада Союза (1991 г.) многие природные ресурсы (в том числе водные) оказались на территории суверенных госу-дарств, поскольку границы стали госу¬дар¬ственными, а еди¬ные хозяйственные механизмы управления были разру-ше¬ны. В результате встал вопрос по разработке новых пра¬вил и норм водополь¬зования, а также необходимость пересмотра норматив¬ных документов в сфере вододеле-ния трансграничных водных ресурсов.
  2. Бул илимий макалада Борбор Азия аймагындагы суу ре¬сурстары тууралуу маалыматтар жана материалдар колдонулган, аларды эффективдүү, рационалдуу колдонуу жана аймактын эгемен мамлекеттеринин заманбап сая-сий жана экономикалык денгээлде өнүгүүсүндө башкаруу көйгөйлөрү каралган. Эгемендүүлүк алкагындагы 26 жыл ичинде Орто Азия мамлекеттеринде «суу маселеси» суу кол¬донуу чөйрөсүндө гана актуалдуу болбостон, мам¬лекет аралык мамилелердин жана аймактык коопсуздуктун курч фактору болуп калуу менен күн тартибинен түшпөй ке¬лүү¬дө. Советтер Союзу кулагандан кийин (1991-ж.) көп-чү¬лүк жаратылыш ресурстар (алардын ичинде суу ресурс-та¬ры) эгемендүү өлкөлөрдүн аймактарында калган, мам-ле¬кеттер ортосунда чек аралар коюлган соӊ, биргелешкен башкаруу чарба механизмдери урап калган. Анын натый-жа¬сында суунун колодонулушу боюнча жаӊы эрежелерди жана ченемдерди иштеп чыгуу, андан тышкары чек ара-лаш суу ресурстарын бөлүү чөйрөсүндө закон ченемдүү до-ку¬менттерди кайра карап чыгуу маселеси пайда болду.
  3. This article uses overview information and materials on the water resources of the Central Asian region (CAR), the prob¬lems of their effective, rational use and management at the current political and economic development level of the sove-reign states of the region. In the Central Asian states, the "water issue" remains not only relevant in the field of water use for 26 years of gaining sovereignty, but has become a serious factor of interstate relations and regional security and is not removed from the agenda. Overview information and ma¬te¬rials on the water resources of the CAR, the problems of their effective, rational use and management at the current po¬litical and economic development level of the sovereign sta¬tes of the region are used in this article.
Негизги сөздөр
  1. трансграничные реки, квоты, кон¬цеп¬ция, стратегия, тариф на воду, водные ресурсы, ирри¬га¬ционный режим, энергетический режим.
  2. чек аралаш дарыялар, квоталар, кон¬¬цепция, стратегия, суу тарифи, суу ресурстары, су¬гатрежими, электр режими.
  3. : transboundary rivers, quotas, concept, stra¬tegy, tariff for water, water resources, irrigation regime, ener¬gy regime.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Маматканов Дюшен Маматканович, Национальная академия наук Кыргызская Республика, г.Бишкек, Кыргызская Республика, Институт водных проблем и гидроэнергетики, доктор технических наук, академик НАН КР и АН РТ.
  2. Маматканов Дюшен Маматканович, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, Суу көйгөйлөр жана гидроэнергетика институту, техника илимдеринин доктору, КР УИАнын академиги жана Тажикистан Республикасынын Илимдер Академиясынын академиги.
  3. Dushen Mamatkanov, National academy of sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, Institute of water problems and hydropower engineering, doctor of technical sciences, professor, Academician of the NAS of the Kyrgyz Republic and Academician of the Academy of Sciences of the Republic of Tajikistan.
Pdf версиясы
DOI
  • None
  • Цитаталоо
  • Маматканов Д.М. ОПТИМАЛЬНЫЕ ПУТИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ТРАНСГРАНИЧНЫХ ВОДНЫХ РЕСУРСОВ ГОСУДАРСТВАМИ ЦЕНТРАЛЬНО АЗИАТСКИХ РЕСПУБЛИК. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2018. №. 3. C. 155-158