|
|
-
Кунтубаева А.А., Карыева А.К.
-
Кунтубаева А.А., Карыева А.К.
-
A.A. Kuntubaeva, A.K. Karyeva
-
ДОКЛАД БАЯЛЫ ИСАКЕЕВА «КИРГИЗСКОЕ ВОССТАНИЕ 1916 ГОДА» – ЦЕННЫЙ ИСТОРИЧЕСКИЙ ИСТОЧНИК
-
БАЯЛЫ ИСАКЕЕВДИН «1916-ЖЫЛДАГЫ КЫРГЫЗДАРДЫН КӨТӨРҮЛҮШҮ» АТТУУ ДОКЛАДЫ – БААЛУУ ТАРЫХЫЙ БУЛАК
-
BAYALY ISAKEEV'S REPORT «KYRGYZ REBELLION OF 1916» – A VALUABLE HISTORICAL SOURCE
-
В статье рассматривается доклад видного партий-ного и государственного деятеля Советского Кыргыз¬ста-на Баялы Исакеева - “Киргизское восстание 1916 года”. Он был сделан в 1931 году на собрании рабочих «Ин¬тер-гель¬¬по» и железнодорожников, посвящен 15-летию вос-стବния кыргызского народа. Трагическое событие в ис¬то-рии кыргызского народа - восстание 1916 года активно изу¬чалось в 20-30-е гг. ХХ столетия. На тему восстания 1916 года обращали свое внимание первые пред¬ставители национальной интеллигенции – Т.Р.Рыскулов, Ю.Абдрах¬ма-нов, Б.Исакеев. Непосредственно участвовав-ший в нем Баялы Исакеев, опираясь на свои личные воспоминания и свидетельства других участников, обосновал причины его возникновения, описал его характер и движущие силы, глу-бо¬ко раскрыл масштабы и трагичность данного исто¬ри-че¬ского события. Восстание 1916 года и его подавление стали отправной точкой национально-освободительного дви¬жения кыргызского народа, одной из основных причин роста национального самосознания и началом строи¬тель-ства кыргызской национальной государственности.
-
Макалада Советтик Кыргызстандын көрүнүктүү пар¬тиялык жана мамлекеттик ишмери Баялы Исакеевдин “Кыргыздардын 1916-жылдагы көтөрүлүшү” деген док¬ла-ды каралат. Ал 1931-жылы “Интергельпонун” жу¬муш¬чу-ла¬рынын жана темир жолчулардын жыйналышын¬да жа-са¬лып, кыргыз элинин көтөрүлүшүнүн 15 жылды¬гына ар-нал¬ган. Кыргыз элинин тарыхындагы кайгылуу окуя болгон бул көтөрүлүш, ХХ кылымдын 20-30-жж. активдүү изил-ден¬ген. Бул көтөрүлүштүн темасына өз көңүлдөрүн улут-тук интеллигенциянын алгачкы өкүлдөрү – Т.Р. Рыскулов, Ж.Абдрахманов, Б.Исакеев ж.б. бурушкан. Ага түздөн-түз катышкан Б.Исакеев, өзүнүн эскерүү¬лөрүнө жана башка күбөлөрдүн айтуусуна таянып, көтөрүлүштүн пайда бо-луу¬сунун себептерин негиздеп, анын мүнөзүн жана кый-мыл¬даткыч күчтөрүн сүрөттөп, бул тарыхый окуянын масш¬табдарын жана кайгылуулугун терең ачып берет. 1916-жылкы көтөрүлүш жана аны басуу кыргыз элинин улуттук-боштондук кыймылынын башталгыч чекити жа¬на улуттук аң-сезимдин өсүүсүнүн негизги себептеринин бири болуп, кыргыз улуттук мамлекеттүүлүгүнүн куруу¬нун башталышына алып келет.
-
The article discusses the report of the prominent party and statesman of Soviet Kyrgyzstan Bayaly Isakeev - “Kyrgyz Re¬bellion of 1916”. It was made in 1931 at a meeting of Inter-gel¬po workers and railway workers and it is dedicated to the 15th anniversary of the rebellion of the Kyrgyz people. The tragic event in the history of the Kyrgyz people - the 1916 re¬be¬l-lion was actively studied in the 20-30s. XX century. The first representatives of the national intelligentsia - T.R. Ryskulov, Yu. Abdrakhmanov, B. Isakeev - turned their attention to the topic of the 1916 rebellion. Directly participating in it, Bayley Isakeev, relying on his personal memories and testimonies of other participants, substantiated the reasons for its occurrence, described its nature and driving forces, deeply revealed the scope and tragedy of this historical event. The rebellion of 1916 and its suppression became the starting point of the na¬tio¬nal liberation movement of the Kyrgyz people, one of the main reasons for the growth of national identity and the be¬gin¬ning of the construction of Kyrgyz national statehood.
-
Б.Исакеев, доклад, восстание 1916 года, Уркун, колониальная политика, гнет, Российская им¬пе¬рия, Туркестан, переселенцы, земля, земельная поли¬ти¬ка, беженцы, Китай.
-
Б.Исакеев, доклад, 1916-жылдагы кө¬төрүлүш, Үркүн, колониалдык саясат, эзүү, Россия им¬пе¬риясы, Туркестан, келгиндер, жер, жер саясаты, кач¬кын¬дар, Кытай.
-
B. Isakeev, report, 1916 rebellion, Urkun, co¬lo¬¬nial policy, oppression, Russian Empire, Turkestan, fron¬tiers¬¬men, land, land policy, refugees, China.
-
Кунтубаева Айжамал Ахматбековна, Кыргызский
государственный технический университет им.
И.Раззакова, г.Бишкек, Кыргызская Республика,
старший преподаватель.
Карыева Анара Карыевна, Кыргызский
государственный университет строительства,
транспорта и архитектуры им. Н.Исанова,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
исторических наук, профессор.
-
Кунтубаева Айжамал Ахматбековна, И.Раззаков
атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык
университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республи-
касы, ага окутуучу.
Карыева Анара Карыевна, Н.Исанов атындагы
Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана
архитектура университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин
доктору, профессор.
-
Aizhamal Kuntubaeva, Kyrgyz state technical university
by name of I.Razzakov, Bishkek, Kyrgyz Republic,
senior lecturer.
Anara Karyeva, Kyrgyz state university of construction,
transport and architecture by name of N.Isanov,
Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of historical
sciences, professor.
10.26104/NNTIK.2019.45.557
Кунтубаева А.А., Карыева А.К. ДОКЛАД БАЯЛЫ ИСАКЕЕВА «КИРГИЗСКОЕ ВОССТАНИЕ 1916 ГОДА» – ЦЕННЫЙ ИСТОРИЧЕСКИЙ ИСТОЧНИК. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 11. C. 171-176
|
