Научный журнал Кыргызстана

Смаилов Э.А., Саттаров М.А., Арапбаев Р.Н., Кочконбаева А.
Смаилов Э.А., Саттаров М.А., Арапбаев Р.Н., Кочконбаева А.
E.A. Smailov, M.A. Sattarov, R.N. Arapbaev, A. Kochkonbaeva

ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ МЕХАНИЗИРОВАННОЙ ТЕХНОЛОГИИ ВОЗДЕЛЫВАНИЯ РИСА В УЗБЕКИСТАНЕ
ӨЗБЕКСТАНДА КҮРҮЧТҮ ӨСТҮРҮҮНҮН МЕХАНИЗАЦИЯЛАНГАН ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫН ӨНҮГҮҮ ПЕРСПЕКТИВАСЫ
PROSPECTS FOR THE DEVELOPMENT OF MECHANIZED RICE CULTIVATION TECHNOLOGY IN UZBEKISTAN

В данной статье изложено современное состоя-ние рисоводства Узбекистана, а также вопросы меха¬ни¬¬зации трудоемких процессов. Хотя большинство тех¬нологических операций и агротехнических приемов возделывания риса во всех странах остается одина¬ко¬вой, но отличающихся в основном по природно-клима¬тическим условиям. Важность развития рисо¬вод¬ства в Узбекистане и ее значение для республики, отмечены в указе президента. А внедрение в рисовод¬стве ресурсо¬сбе-регающей технологии ее возделывания, состоящей из возделывания основной и после озимых вторичной культуры, способствует увеличению посев¬ных площа¬дей и эффективному использованию оро-шаемых земель и делает рисоводство одной из ведущих отраслей. В статье практически изложены совре¬мен¬ное направ¬ле¬ние механизации в рисоводстве Узбеки¬стана, это соз¬да¬ние и ведение рассадного хозяйства с механизиро¬ван¬ной посадкой рассады в поле, что значительно повы¬шает урожайность и экономит семе¬на. Представлены технические средства для посадки рассады в поле, тех¬ни¬ка и технология под¬готовки поля для механизи-ро¬ван¬ной посадки рассады, способы уборки и техника для ее исполнения. Под¬робное изучение и знакомство состоя¬ния и перспек¬тивы развития механизации рисоводства Узбекистана, дает сделать правильный выбор дальней¬шего развития механизации трудоемких процессов в рисоводстве Кыргызстана с учетом возможностей ис-пользования уже применяемых в других странах тех-ники, а также учитывая отличительных особенностей технологии уборки и послеуборочной доработки зер¬нов¬ки шалы в Кыргызстане для получения риса.
Бул макалада Өзбекстандын күрүч өстүрүүсүнүн азыркы абалы, ошондой эле эмгекти көп талап кылуучу жараяндардын механизация маселелери сыпатталды. Бардык өлкөлөрдө күрүчтү өстүрүүнүн көпчүлүк тех¬но¬логиялык операциялары жана агротехникалык ыкма¬лары бирдей, бирок негизинен жаратылыш-климаттык шарттары боюнча гана айырмаланышат. Өзбекстан¬да республика үчүн күрүч өстүрүүнү өнүк¬түрүүнүн маа¬нилүүлүгү жана анын мааниси Прези¬денттин жар¬лы¬гында белгиленген. Ал күрүч өстүрүүдө негизги жана күздүк экинчи өсүмдүктөрүнөн кийинки өстүрүүдөн тур¬ган өстүрүүнүн ресурс сактоочу технологияларын жайылтуу, айдоо аянттарынын жогорулоосуна жана сугат жерлердин натыйжалуу пайдалануусуна көмөк¬тө¬шөт, күрүч өстүрүүнү алдыңкы тармактардын би¬рине айлантат. Макалада Өзбекстандын күрүч өстү¬рүү¬сүндөгү механизация¬лоо¬нун азыркы багыты сыпат¬талган, ал талаада көчөт¬тү механизациялык отургу¬зуу менен көчөттүк чарба¬ны түзүү жана жүргүзүү бо¬луп саналат, анткени бул түшүмдүүлүктү жогорула-тып, үрөөндөрдү үнөмдөйт. Талаада көчөттү отургу¬зуу үчүн техникалык кара¬жат¬тар, көчөттү механиза¬ция¬лык отургузуу үчүн талааларды даярдоонун тех¬никасы жана технология¬лары, жыйноонун жолдору жана аны аткаруу үчүн техника көрсөтүлдү. Өзбек¬стан¬дын күрүч өстүрүү-сүнүн механизациясынын өнү¬гүү¬сүнүн абалын жана перспективаларын толук изил¬дөө жана таанышуу Кыргызстандын күрүч өстүрүү¬сүн¬дө эмгекти көп талап кылуучу жараяндардын ме¬ха¬ни¬зациясынын келе¬чектеги өнүгүүсүн, башка өлкөлөрдө колдонулуп жат¬кан техникалардын мүмкүнчү¬лүк¬тө¬рүн, ошондой эле Кыргызстанда күрүчтү алуу үчүн ша-лы¬нын данын жыйноонун технологиясын жана жый-на¬ган¬дан кийинки иштеп бүтүүнү айырмалоочу өзгөчө¬лүк¬төрүн эсепке алып, туура тандоону жүргүзүүгө шарт түзөт.
This article outlines the current state of rice farming in Uzbekistan as well as issues of mechanization of labor-intensive processes. Although the majority of technological operations and agrotechnical methods of rice cultivation in all countries remain the same, but differing mainly in climatic conditions. The importance of the development of rice in Uzbekistan and its importance for the republic are noted in the presidential decree. And the introduction of a resource-saving technology of its cultivation in rice, consi¬sting of the cultivation of primary and post-winter secon¬da¬ry crops, contributes to an increase in acreage and efficient use of irrigated land and makes rice farming one of the leading industries. In the article The modern direction of mechanization in the rice-growing industry of Uzbekistan is practically set forth. It is the creation and management of seedlings with a mechanized planting of seedlings in the field, which significantly increases the yield and saves seeds. Presented technical means for planting seedlings in the field, equipment and technology for preparing the field for mechanized planting seedlings, methods of cleaning and equipment for its execution. Detailed study and familiarity with the state and development prospects of Uzbekistan’s rice farming, makes it possible to make the right choice of further developing the mechanization of labor-intensive processes in rice production in Kyrgyzstan, taking into account the possibilities of using equipment already used in other countries, as well as Considering the distinctive features of the harvesting and post-harvest processing of the shaly grains in Kyrgyzstan for rice production.

: рисоводство, механизация, рас¬са¬да, машинная посадка рассады, подготовка почвы, ресурсосберегающая технология, техника, уборка, пос¬ле¬уборочная доработка, зерновка шалы.
күрүч өстүрүү, механизация, кө¬чөт, көчөттү машиналык отургузуу, топуракты даяр¬доо, ресурс сактоочу технология, техника, жый¬ноо, жый¬ноодон кийинки иштеп бүтүү, шалы даны.
rice growing, mechanization, seedlings, ma¬chine landing of seedlings, soil preparation, resource-sa¬ving technology, machinery, cleaning, post-harvest han¬d-ling, weevil shaly.

Смаилов Эльтар Абламетович, Ошский технологический университет имени академика М.М.Адышева, г.Ош, Кыргызская Республика, доктор сельскохозяйственных наук, профессор. Саттаров М.А., Ташкентский научно- исследовательский институт риса, г.Ташкент, Республика Узбекистан, кандидат сельскохозяйственных наук. Арапбаев Р.Н., Ошский государственный университет, г.Ош, Кыргызская Республика, кандидат технических наук, доцент. Кочконбаева А.А., Ошский технологический университет имени академика М.М. Адышева, г.Ош, Кыргызская Республика, аспирант.
Смаилов Эльтар Абламетович, Академик М.М.Адышев атындагы Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, айыл чарба илимдеринин доктору, профессор. Саттаров М.А., Ташкенттеги күрүч илимий-изилдөө институту, Ташкент шаары, Өзбекстан Республикасы, айыл чарба илимдеринин кандидаты. Арапбаев Р.Н., Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, техника илимдеринин кандидаты, доцент. Кочконбаева А.А., Академик М.М.Адышев атындагы Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
Eltar Smailov, Osh technological university by name of academician M.Adyshev, Osh, Kyrgyz Republic, doctor of agricultural sciences, professor. M. Sattarov, Tashkent research Institute of rice, Tashkent, Republic of Uzbekistan, candidate of agricultural sciences. R. Arapbaev, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of technical sciences, associate professor. A. Kochkonbaeva, Osh technological university by name of academician M.Adyshev, Osh, Kyrgyz Republic, postgraduate student.

Download

10.26104/NNTIK.2019.45.557

New issue

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Journals

Contacts