New issue

2024, №: 2

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Джумабаева Г.Б.
  2. Джумабаева Г.Б.
  3. G. Dzhumabaeva
Title
  1. СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ НЕНАЛОГОВЫХ ДОХОДОВ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ
  2. КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ САЛЫКТЫК ЭМЕС КИРЕШЕЛЕРДИН АЗЫРКЫ АБАЛЫ
  3. CURRENT STATE OF NON-TAX INCOME IN THE KYRGYZ REPUBLIC
Abstract
  1. В настоящей статье раскрывается особенная система взаимоотношений при оплате неналоговых доходов и платежей. В отличие от налоговых платежей, неналоговые доходы чрезвычайно разнообразны и по своей природе имеют между собой мало общего, за исключением того отрицающего признака, что они не могут быть отнесены к налогам. При этом процедуры извлечения неналоговых доходов различны и по своему техническому совершенству уступают налоговым процедурам системы администрирования налогов. В статье проводится анализ поступлений и акцентируется внимание на контроле учета и поступлений неналоговых доходов в государственный бюджет страны. Проводится оценка нормативной правовой базы Закона КР «О неналоговых платежах» и Кодекса КР о неналоговых доходах (далее по тексту Кодекс). В результате установлено, отсутствие нормы по вопросам взыскания задолженности, ответственности плательщиков и полноты внесения каждого неналогового платежа в доход бюджета, утрачены процедурные вопросы по проведению проверок, обжалованию решений и в целом контролю и администрированию неналоговых платежей. Сделан вывод, что настоящий Кодекс устранил большинство неясностей, однако требует также внесение изменений и дополнений.
  2. Бул макалада салыктык эмес кирешелерди жана төлөмдөрдү төлөөдө мамилелердин өзгөчө системасы ачылат. Салыктык төлөмдөрдөн айырмаланып, салыктык эмес кирешелер өтө ар түрдүү жана өз табияты боюнча бири-бири менен анча окшоштуктарга ээ эмес, алар салык катары классификацияланбайт деген терс өзгөчөлүгүн эске албаганда. Ошону менен бирге, салыктык эмес кирешелерди алуунун жолжоболору ар түрдүү жана техникалык жактан жетилгендиги боюнча салыктык башкаруу системасынын салыктык жол-жоболорунан төмөн. Макала кирешелерди талдап, өлкөнүн мамлекеттик бюджетине салыктык эмес кирешелердин эсепке алынышын жана түшүүсүн көзөмөлдөөгө басым жасайт. “Салыктык эмес төлөмдөр жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын жана Кыргыз Республикасынын Салыктык эмес кирешелер жөнүндө кодексинин (мындан ары - Кодекс) ченемдик укуктук базасына баа берүү жүргүзүлүүдө. Жыйынтыгында карызды өндүрүү, төлөөчүнүн жоопкерчилиги жана ар бир салыктык эмес төлөмдү бюджеттин киреше бөлүгүнө кошуунун толуктугу, текшерүүлөрдү жүргүзүүнүн жол-жобосу, чечимдерге даттануу маселелери боюнча ченемдердин жетишсиздиги аныкталган. Жалпысынан салыктык эмес төлөмдөрдү көзөмөлдөө жана башкаруу жоголгон. Бул Кодекс түшүнүксүз жагдайлардын көбүн жойду, ошону менен бирге өзгөртүү жана толуктоолорду киргизүүнү талап кылат деген тыянак чыгарылды.
  3. This article reveals a special system of relationships when paying non-tax revenues and payments. Unlike tax payments, nontax revenues are extremely diverse and by their nature have little in common with each other, except for the negative feature that they cannot be classified as taxes. At the same time, the procedures for extracting non-tax revenues are different and, in terms of their technical perfection, are inferior to the tax procedures of the tax administration system. The article analyzes revenues and focuses on the control of accounting and receipts of non-tax revenues in the state budget of the country. An assessment of the regulatory legal framework of the Law of the Kyrgyz Republic “On Non-Tax Payments” and the Code of the Kyrgyz Republic on Non-Tax Revenues (hereinafter referred to as the Code) is being carried out. As a result, it has been established that there is a lack of norms on issues of debt collection, payer liability and the completeness of the inclusion of each non-tax payment in budget revenue, procedural issues on conducting audits, appealing decisions and, in general, the control and administration of non-tax payments have been lost. It is concluded that this Code has eliminated most of the ambiguities, but also requires amendments and additions.
Keywords
  1. неналоговый доход, администрирование, сбор, платные услуги, администраторы, отчисление, налоговые органы, контроль.
  2. салыктык эмес киреше, администрация, жыйым, акы төлөнүүчү кызматтар, администраторлор, чегерүүлөр, салык органдары, көзөмөл.
  3. non-tax income, administration, collection, paid services, administrators, deductions, tax authorities, control.
Authors info
  1. Джумабаева Гульнура Бердибековна, Государственная налоговая служба при Министерстве финансов Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат экономических наук, доцент, главный инспектор.
  2. Джумабаева Гульнура Бердибековна, Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине караштуу Мамлекеттик салык кызматы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика илимдеринин кандидаты, доцент, башкы инспектор.
  3. Gulnura Dzhumabaeva, State Tax Service under the Ministry of Finance of the Kyrgyz Republic, Bishkek city, Republic of Kyrgyzstan, candidate of economic sciences, assistant professor, chief inspector.
Pdf
DOI
  • 10.26104/IVK.2023.45.557
  • Citing
  • Джумабаева Г.Б. СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ НЕНАЛОГОВЫХ ДОХОДОВ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 5. C. 134-137