|
|
-
Туткучбаева К.А.
-
Туткучбаева К.А.
-
K. Tutkuchbaeva
-
«ЗООГЕОГРАФИЧЕСКОЕ ПОЛОЖЕНИЕ И РАСТИТЕЛЬНЫЙ МИР ГОСУДАРСТВЕННОГО ПРИРОДНОГО ПАРКА «КАРА-БУУРА»
-
«КАРА-БУУРА» МАМЛЕКЕТТИК ЖАРАТЫЛЫШ ПАРКЫНЫН ЗООГЕОГРАФИЯЛЫК АБАЛЫ ЖАНА ӨСҮМДҮКТӨР ДҮЙНӨСҮ»
-
«ZOOGEOGRAPHIC POSITION AND FLORA OF KARA-BUURA STATE NATURAL PARK»
-
Государственный природный парк отличается богатством и разнообразием природных условий и естественных ресурсов. Здесь расположены уникальные арчовые и еловые леса, исторические памятники, отмечены редкие виды животного населения, радуют своим великолепием прекрасные субальпийские и альпийские луга. Основная проблема их сохранения – это
бедность населения, проживающих в окрестностях парка, не
имеющих иных ресурсов для своей жизнедеятельности. По
функциональному назначению и режиму использования территория государственного природного парка разделены на заповедную зону – 26375,2 га, и зону экологической стабилизации
2906,7 га. Туристическая рекреационная зона 2084,5га. Зона
ограниченной хозяйственной деятельности 30177,6 га. По характеру внутригодового распределения стока, реки Таласской
долины, в том числе и реки Карабуринского государственного
природного парка, принадлежат к Тянь-Шаньскому типу, который характеризуется высоким стоком в вегетационный период и низким в холодное время года. Широко развиты глубокие
ущелья V - образного профиля и каньоны с мощными осыпями
и обвалами у основания склонов. Крутизна склонов достигает
35-45% более. Территория государственного природного парка
представлена почти всеми категориями лесных и нелесных
площадей. Причиной неравномерной сложившегося распределение насаждений арчы древовидной по классам возраста
являются в основном естественные факторы, так как искусственными путем насаждения арчы не создавались, а естественные возобновление не покрытых лесом площадях в основном
неудовлетворительное. Происхождение насаждений березы,
ивы, рябина, боярышника в том числе прочие кустарников естественное, по классам возраста также неравномерное.
-
“Кара-Буура” мамлекеттик жаратылыш паркы өзүнүн
табигый бай жаратылыш ресурстары менен айырмаланат.
Бул жерде уникалдуу арча жана карагай токойлору, тарыхый
эстеликтер жайгашкан, жаныбарлардын популяциясынын
сейрек кездешүүчү түрлөрү белгиленет, кооз субальп жана
альп шалбааларынын кооздугу суктандырат. Эң негизги көйгөй
бул, ошол жерде жашаган жашоочулардын өздөрүнүн жашоо
шартына карап, жаратылыш паркынын абалына анча көңүл
бөлбөгөнүндө болуп жатат. Өзүнүн аткарган функциясы боюнча мамлекеттик жаратылыш парк төмөнкүлөргө бөлүнөт:
Корук зонасы - 26375,2 га, экологиялык жаратылыш зонасы2906,7 га, туристтик жана рекреациялык зона-2084,5 га айылчарбасына ылайыктуу зона-30177,6 га. Талас өрөөнүндөгү
жылдык суулардын топтолушу, кыштын суук айларында
Кара-Буура дарыяларынан жана Тянь-Шань тоо кыркаларынан келип түшөт. Талас өрөөнүндөгү мамлекеттик “КараБуура” жаратылыш паркында үч дарыя бар. Алар: КараБуура, Шилбили, Күркүрөө. Бул дарыялар тоолордогу кар мөңгүлөрдөн жана булактардан биригип, дарыяларга кошулуп турат. Капталдарынын түбүндө массалык талус жана кар көчкү түшкөн терең V формасындагы капчыгайлар жана капчыгайлар кеңири өнүккөн. Тоо капталдарынын тик болушу 35-
45% га көбүрөөк жетет. Эң негизгиси, мамлекеттик жаратылыш парк өзүнүн токойлору жана талаалары менен толукталат. Табигый түрдө арчалардын бирдей кылкада жайгашпай ар түрдүү өскөндүгү бул, алардын табигый жол менен пайда болгондугунда. Мында, бадал өсүмдүктөрү, долоно, четин,
карагай, кайындардын да жайгашуусу ар түрдүү болуп эсептелет.
-
The State Nature Park is characterized by its wealth and diversity of natural conditions and natural resources. Unique archery
and spruce forests, historical monuments are located here, rare species of the animal population are noted, beautiful subalpine and alpine meadows delight with their splendor. The main problem of their
preservation is the poverty of the population living in the vicinity of
the park, who have no other resources for their life. By functional
purpose and mode of use, the territory of the state natural park is
divided into a protected area - 26375.2 hectares, and an environmental stabilization zone of 2906.7 hectares. Tourist recreational
area 2084.5 ha. Limited business area 30177.6 ha. By the nature of
the intra-annual distribution of runoff, the Talas Valley rivers, including the rivers of the Kara-Buura State Natural Park, belong to
the Tien Shan type, which is characterized by high runoff during the
growing season and low during the cold season. Deep gorges of a
V-shaped profile and canyons with powerful scree and collapses at
the base of the slopes are widely developed. Slope steepness reaches
35-45% more. The territory of the state natural park is represented
by almost all categories of forest and non-forest areas. The reason
for the uneven distribution of arches of tree arches by class of age
is mainly natural factors, since no arches were created artificially
by planting, and the natural resumption of areas not covered with
forest is mainly unsatisfactory. The origin of birch, willow, mountain ash, hawthorn plantations, including other shrubs, is natural,
and the age classes are also uneven.
-
хребет, перевал, континет, субальпийский, луг, родники, водопады, озера, ледники, вечные снега, болота, фауна.
-
кырка, ашуу, континент, булактар, шаркыратмалар, көлдөр, мөңгүлөр, түбөлүк карлар, саздар, фауна.
-
ridge, pass, continent, subalpine, meadow, springs, waterfalls, lakes, glaciers, eternal snow, swamps, fauna.
-
Туткучбаева Каныкей Абдыжапаровна,
Таласский государственный университет,
г.Талас, Кыргызская Республика, старший
преподаватель.
-
Туткучбаева Каныкей Абдыжапаровна, Талас
мамлекеттик университети, Талас шаары,
Кыргыз Республикасы, улук окутуучу.
-
Kanykey Tutkuchbaeva, Talas State University, Talas,
Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Туткучбаева К.А. «ЗООГЕОГРАФИЧЕСКОЕ ПОЛОЖЕНИЕ И РАСТИТЕЛЬНЫЙ МИР ГОСУДАРСТВЕННОГО ПРИРОДНОГО ПАРКА «КАРА-БУУРА». Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 33-37
|
