New issue

2023, №: 3

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Алибаев А., Абдылдаева А.А.
  2. Алибаев А., Абдылдаева А.А.
  3. A. Alibaev, A. Abdyldaeva
Title
  1. КРАТКАЯ ИНФОРМАЦИЯ ИЗ ДРЕВНЕЙ ЖИЗНИ КЫРГЫЗОВ И ОБ ИХ ИГРАХ
  2. КЫРГЫЗДАРДЫН БАЙЫРКЫ ТУРМУШУНАН ЖАНА ОЮН-ЗООКТОРУНАН КЫСКАЧА КЕП
  3. BRIEF INFORMATION FROM ANCIENT LIFE KYRGYZ AND ABOUT THEIR GAMES
Abstract
  1. В данной статье дан краткий обзор образа жизни кыргызов в древности и прошлых веках: их личности, религиозные верования, обычаи, традиции, хозяйство, особенности торговли, особые тяготы жизни в те времена. Следует отметить, что для объяснения этих исключений привлекался ряд ученых, изучавших историю Востока, в том числе историю кыргызского народа. Это Ибн Мукафа, Гардизи, А.Г. Туманский, Г.Тисковский, всемирно известный востоковед, крупный ученый и историк В.В. Бартольд, профессор Ю.С. Худяков. Например, В.В. Бартольд сказал: «Из всех народов Центральной Азии сегодня не должно быть ни одного, чье имя было бы так рано в истории». В своей книге «Сабля багыра» В.С. Худяков разъяснил свидетельства древнекиргизского оружия и др. Статья завершается кратким описанием древних кыргызских национальных забав и праздников. Это означает, что кыргызы, как и другие народы, помимо своей повседневной хозяйственной деятельности и оборонных подвигов, живут своей жизнью в соответствии с национальными обычаями, а также на праздниках, церемониях и национальных увеселениях для создания праздничного настроения.
  2. Бул макалада кыргыздардын байыркы замандардагы жана өткөн кылымдардагы жашоо образдарынан: кулк мүнөздөрүнөн, диний көз караштарынан, салт-санаа, үрп-адаттарынан, чарбачылыктарынан, соода-сатык жүргүзүү өзгөчөлүктөрүнөн, өзгөчө доорлордогу жашап кетүү үчүн болгон өзгөчө катаалдыктарынан кыскача түшүнүктөр берилген. Бул өзгөчө жагдайларга түшүнүк берүү үчүн бир катар Чыгышты, жана анын ичинен кыргыздардын өткөн доорлордогу тарыхын изилдеген окумуштуулардын илимий эмгектери пайдаланылгандыгын белгилеп кетүү зарыл. Алар Ибн Мукафа, Гардизи, А.Г. Туманский, Г.Тисковский, дүйнөгө атагы чыккан чыгыш изилдөөчүсү, көрүнүктүү илимпоз тарыхчы В.В. Бартольд, профессор Ю.С. Худяков. Мисалы, В.В. Бартольд – “Азыркы убакта Орто-Азиядагы жашап жаткан элдердин ичинен тарыхта аты ушунча эрте жоолуккан бир да эл жок болуш керек” - деп айткан. В.С. Худяков “Сабля Багыра” - деген китебинде кыргыздардын байыркы курал-жарактары тууралуу далилдүү материалдарды тактаган ж.б. Макаланын акырын кыргыздардын байыркы доорлордогу улуттук оюн-зооктору, шаан-шөкөттөрү тууралуу азын-оолак маалыматтар жыйынтыктайт. Демек башка элдер сыяктуу эле кыргыздар да күндөлүк чарбачылык иштеринен, коргонуу аракеттеринен тышкары да өз жашоолорун улуттук үрп адаттарын сактоолору менен кошо эле, аш-тойлордо, жоро-кечелерде, майрамдык маанай жаратуу үчүн улуттук оюн-зоокторду да өткөрүп турушкандыгы тууралуу баяндалат.
  3. This article provides a brief overview of the lifestyle of the Kyrgyz in antiquity and past centuries: their personalities, religious beliefs, customs, traditions, economy, features of trade, special hardships of life in those days. It should be noted that a number of scholars who studied the history of the East, including the history of the Kyrgyz people, were involved in explaining these exceptions. These are Ibn Mukafa, Gardizi, A.G. Tumansky, G. Tiskovsky, the world famous orientalist, prominent scientist and historian V.V. Bartold, Professor Yu.S. Khudyakov. For example, V.V. Barthold said: "Of all the peoples of Central Asia today, there should not be a single one whose name would be so early in history." In his book "Saber Bagyr" V.S. Khudyakov explained the evidence of ancient Kirghiz weapons, etc. The article ends with a brief description of the ancient Kyrgyz national pastimes and holidays. This means that the Kyrgyz, like other peoples, in addition to their daily economic activities and military exploits, live their lives in accordance with national customs, as well as on holidays, ceremonies and national amusements to create a festive mood.
Keywords
  1. кыргызы, буруты, уйгуры, национальные игры, Средняя Азия, древние эпохи, война.
  2. кыргыздар, буруттар, уйгурлар, улуттук оюндар, Орто Азия, байыркы замандар, согуш.
  3. Kyrgyz, Buruts, Uighurs, national games, Middle Asia, ancient epochs, war.
Authors info
  1. Алибаев Абдыганы, Ошский государственный юридический институт, г. Ош, Кыргызская Республика и.о. доцента. Абдылдаева Айнура, Ошский государственный юридический институт, г. Ош, Кыргызская Республика, преподаватель.
  2. Алибаев Абдыганы, Ош мамлекеттик юридикалык институту, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, юридика илимдеринин кандидаты, доценттин м.а. Абдылдаева Айнура, Ош мамлекеттик юридикалык институту, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
  3. Abdygany Alibaev, Osh State Law Institute, Osh, Kyrgyz Republic, acting associate professor. Ainura Abdyldaeva, Osh State Law Institute, Osh, Kyrgyz Republic, lecturer.
Pdf
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Citing
  • Алибаев А., Абдылдаева А.А. КРАТКАЯ ИНФОРМАЦИЯ ИЗ ДРЕВНЕЙ ЖИЗНИ КЫРГЫЗОВ И ОБ ИХ ИГРАХ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 4. C. 119-121