Научный журнал Кыргызстана

Култаева Ү.Б.
Култаева Ү.Б.
U. Kultaeva

ПРОТОТИПЫ ГЕРОЕВ ПРОИЗВЕДЕНИЙ ЧЫНГЫЗ АЙТМАТОВА И ИХ ВОПЛОЩЕНИЕ В ХУДОЖЕСТВЕННЫЕ ОБРАЗЫ
ЧЫНГЫЗ АЙТМАТОВДУН КААРМАНДАРЫНЫН ПРОТОТИПТЕРИ ЖАНА АЛАРДЫН КӨРКӨМ ОБРАЗЫ
PROTOTYPES OF HEROES IN CHYNGYZ AITMATOV’S WORKS AND THEIR IMPLEMENTATION IN ARTISTIC IMAGES

В статье рассматриваются прототипы героев произведений Чынгыза Айтматова – реальные люди, современники писателя, послужившие ему отправным моментом для создания неповторимо удивительных художественных образов, чьи духовные силы и нравственность покоряли сердце многомиллионных читателей. При этом анализируется мастерство и использованные многообразные художественные приемы Чынгыза Айтматова в создании типичных персонажей. Художественное мастерство писателя рассматривается в контексте великих писателей мирового масштаба. В статье анализируются использованные писателем такие премы, как монолог, диалог, художественная условность в художественной интерпретации реальных событий. Мастерство Чынгыз Айтматова в типизации художественного образа прототипов объясняется на примере образа простой сельской женщины Толгонай, через образа которой идея произведения – обвинение войны персонажа достигает в мирового масштаба. В статье обращается внимание на то, что Ч.ынгыз Айтматов в своих произведениях не ограничивается использовать героические подвиги и нравственные ценности односельчан, но и сам является прототипом персонажа ейит в повесте «Жамиля», что аргументирется в статье посредстом неоднократных интерью писателя и художественными цитатами произведениях.
Макалада Чынгыз Айтматовдун каармандарынын реалдуу турмушта жашаган прототиптери – кайталангыс образдарды жаратууда жазуучуну чыгармачылыкка шыктандырган замандаштары, алардын миллиондогон окурмандарды өзүнө тартып турган руханий кубаты жана адеп-ахлагы талдоого алынат. Протиптин негизинде көркөм образ жаратуунун жазуучу колдонгон ыкмалары, реалдуу факты, окуя менен ойдон жаратуунун карым-катышы дүйнөлүк масштабдагы улуу жазуучулардын контекстинде каралат. Макалада жазуучунун реалдуу окуяны көркөм аңдоодо колдонгон ыкмалары: монолог, диалог, көркөм шарттуулук анализге алынат. Чынгыз Айтматовдун прототиптин көркөм образын типтештирүү чеберчилиги жөнөкөй айылдык аял Толгонайдын көркөм образынын мисалында чыгарманын негизги идеясы – согушту айыптоону ааламдык масштабка алып чыккандыгы менен түшүндүрүлөт. Ошондой эле макалада Чынгыз Айматов чыгармаларында прототип катары айылдаштарынын эрдигин, эмгегин, алардын нравалык баалуулуктарын пайдалануу менен чектелбей өзү да «Жамийла» повестиндеги ейиттин прототиби экендиги көңүл бурулат жана бул жазуучунун берген интерьюлары аркылуу жана чыгарманын текстиндеги циталар менен ишенимдүү далилденет.
The article discusses the prototypes of the heroes from the Ch. Aitmatovs works – they are real people, the writer's contemporaries, which served him as the starting point for creating uniquely amazing artistic images, whose spiritual strength and morality conquered the heart of multimillion readers. At the same time, the skill and the various artistic techniques used by the great writer C. Aytmatov in creating typical characters are analyzed. The artistic mastery of the writer is matched in the context of great world-wide writers. The article analyzes the methods as monologue, dialogue, artistic convention in the artistic interpretation of real events by the writer. The skill of Chyngyz Aitmatov in typification the artistic image of prototypes is explained by the example of the image of a simple rural woman Tolgonai, through whose image the idea of the work - the accusation of the war of the character - reaches the world scale. The article draws attention to the fact that Ch. Aitmatov in his works is not limited to using the heroic feats and moral values of his fellow villagers, but he himself is the prototype of the Seyit character in the novel «Jamilya», which is argued in the article of the writer's interviews of the writer and literary quotations in the works.

прототип, художественное мастерство, личная судьба, трагедия эпохи, анализ, синтез, прототипы героев, диалог, монолог, художественная условность
прототип, көркөм чеберчилик, жеке тагдыр, доор трагедиясы, типтештирүү, анализ, синтез, каармандын портрети, диалог, монолог, көркөм шарттуулук.
prototype, artistic mastery, personal destiny, the tragedy of the epoch, analysis, synthesis, hero prototypes, dialogue, monologue, artistic convention.

Култаева У.Б., Высшая авторская школа Умут Култаевой «Языкова компетенция», г. Бишкек, Кыргызская Республика, доктор филологических наук, доцент.
Култаева Ү.Б., Үмүт Култаеванын «Тил билги» автордук жогорку мектеби, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, филология илимдеринин доктору, доцент.
Umut Kultaeva, Authors Higher School of Umut Kultaeva «Language Competence», Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of philological sciences, associate professor.

Download

DOI:10.26104/IVK.2019.45.557

New issue

2023, №: 3

Известия ВУЗов Кыргызстана

Journals

Contacts