New issue

2023, №: 3

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Шаршебаев А.А., Бейшеналиева М.И.
  2. Шаршебаев А.А., Бейшеналиева М.И.
  3. A.A. Sharshebaev, M.I. Beishenalieva
Title
  1. ТЕХНИКО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ЭФФЕКТИВНОСТИ ПРИМЕНЕНИЯ ГЕОТЕХНОЛОГИЧЕСКИХ МЕТОДОВ РАЗРАБОТКИ МЕСТОРОЖДЕНИЙ ПОЛЕЗНЫХ ИСКОПАЕМЫХ
  2. МИНЕРАЛДЫК КЕНДЕРДИ ӨНҮКТҮРҮҮНҮН ГЕОТЕХНОЛОГИЯЛЫК МЕТОДУН КОЛДОНУУНУН НАТЫЙЖАЛУУЛУГУНУН ТЕХНИКАЛЫК-ЭКОНОМИКАЛЫК ТАЛДООСУ
  3. TECHNICAL AND ECONOMIC ANALYSIS OF THE EFFICIENCY OF THE APPLICATION OF GEOTECHNOLOGICAL METHODS FOR THE DEVELOPMENT OF MINERAL DEPOSITS
Abstract
  1. При постоянном обеднении месторождений, ухудшении горно-геологических условий их залегания, повышении глубин разработки себестоимость добытого полезного ископаемого нелинейно по экспоненте возрастает, увеличиваются затраты на обогащение и переделы. В данной ситуации конечный продукт становится весьма дорогим и слабо конкурентным на рынке. В связи с этим в мировой практике явно прослеживается тенденция перехода от классической горной технологии к геотехнологии, с использованием ее возможностей для разработки новых геотехнологических методов добычи полезных ископаемых. Для каждого конкретного месторождения, отрабатываемого определенным геотехнологическим методом, существует свой перечень факторов, в различной степени влияющих на технико-экономические показатели добычи. Эти факторы связаны со свойствами минералов, руды, вмещающих пород, а также характеризуют залежи полезных ископаемых в целом.
  2. Кендердин тынымсыз түгөнүшү, алардын пайда болушунун тоо-кен жана геологиялык шарттарынын начарлашы, өнүгүү тереңдигинин жогорулашы менен, казып алынган минералдын наркы сызыктуу эмес геометриялык прогрессия менен жогорулайт, ал эми байытууга жана кайра иштетүүгө кеткен чыгымдар жогорулайт. Мындай шартта, акыркы продукт өтө кымбат болуп, рынокто начар атаандаштыкка ээ болот. Ушуга байланыштуу, дүйнөлүк практикада тоо-кен өндүрүшүнүн жаңы геотехнологиялык ыкмаларын иштеп чыгуу үчүн анын мүмкүнчүлүктөрүн колдонуп, тоо-кен өнөр жайынын классикалык технологиясынан геотехнологияга өтүү тенденциясы байкалууда. Белгилүү бир геотехнологиялык метод менен иштелип чыккан ар бир конкреттүү тармак үчүн өндүрүштүн техникалык-экономикалык көрсөткүчтөрүнө ар кандай деңгээлде таасир этүүчү факторлордун тизмеси келтирилген. Бул факторлор минералдардын, рудалардын, ээси тектердин касиеттери менен байланышкан, ошондой эле жалпысынан пайдалуу кен чыккан жерлерди мүнөздөйт.
  3. With the constant depletion of deposits, deterioration of the mining and geological conditions of their occurrence, an increase in the depth of development, the cost of the extracted mineral increases nonlinearly exponentially, and the costs of enrichment and processing increase. In this situation, the final product becomes very expensive and poorly competitive in the market. In this regard, in world practice, there is a clear tendency of transition from classical mining technology to geotechnology, using its capabilities for the development of new geotechnological methods of mining. For each specific field, developed by a specific geotechnological method, there is a list of factors that, to varying degrees, affect the technical and economic indicators of production. These factors are associated with the properties of minerals, ore, host rocks, and also characterize mineral deposits in general.
Keywords
  1. геотехнологии, месторождения, полезные ископаемые, механические процессы, технические процессы, химические процессы, экономический анализ, геотехнологические методы, массив, горные породы.
  2. геотехнологиялар, кендер, пайдалуу кендер, механикалык процесстер, техникалык процесстер, химиялык процесстер, экономикалык анализ, геотехнологиялык методдор, массив, тоо-кен породалары.
  3. geotechnologies, deposits, minerals, mechanical processes, technical processes, chemical processes, economic analysis, geotechnological methods, massif, rocks.
Authors info
  1. Шаршебаев Алмазбек Аманбекович, Кыргызский государственный университет геологии, горного дела и освоения природных ресурсов имени академика У.Асаналиева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат экономических наук, доцент. Бейшеналиева Мерим Искендеровна, Кыргызский государственный университет геологии, горного дела и освоения природных ресурсов имени академика У.Асаналиева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант.
  2. Шаршебаев Алмазбек Аманбекович, У.Асаналиев атындагы Кыргыз мамлекеттик геология, тоо-кен иши жана жаратылыш ресурстарын өздөштүрүү университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика илимдеринин кандидаты, доцент. Бейшеналиева Мерим Искендеровна, У.Асаналиев атындагы Кыргыз мамлекеттик геология, тоо-кен иши жана жаратылыш ресурстарын өздөштүрүү университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
  3. Almazbek Sharshebaev, Kyrgyz state university of geology, mining and natural resources development by name of academic U.Asanaliev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of economic sciences, associate professor. Merim Beishenalieva, Kyrgyz state university of geology, mining and natural resources development by name of academic U.Asanaliev, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student.
Pdf
DOI
  • DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
  • Citing
  • Шаршебаев А.А., Бейшеналиева М.И. ТЕХНИКО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ЭФФЕКТИВНОСТИ ПРИМЕНЕНИЯ ГЕОТЕХНОЛОГИЧЕСКИХ МЕТОДОВ РАЗРАБОТКИ МЕСТОРОЖДЕНИЙ ПОЛЕЗНЫХ ИСКОПАЕМЫХ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2021. №. 2. C. 99-103