New issue

2024, №: 2

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Жалилова Н.К.
  2. Жалилова Н.К.
  3. N.K. Zhalilova
Title
  1. ЛЕКСИКО-СЕМАНТИЧЕСКИЙ ПУТЬ СОЗДАНИЯ СЛОВАРЯ ЗЕРНОВЫХ КУЛЬТУР
  2. ЛЕКСИКА-СЕМАНТИКАЛЫК ЖОЛ МЕНЕН ДАН ӨСҮМДҮКТӨР ЛЕКСИКАСЫНЫН ЖАСАЛЫШЫ
  3. LEXICO-SEMANTIC PATH CREATING A DICTIONARY OF GRAIN CROPS
Abstract
  1. Процесс словообразования в языке - непрерывный процесс. Это постепенное, спонтанное явление, не подчиняющееся человеческому сознанию. Это законы развития языка. Люди не живут одни, не контактируя с другими людьми. В разное время они могут жить бок о бок с разными народами по разным причинам и могут иметь экономические или политические связи с представителями одной нации. По этим причинам язык взаимодействует с другими языками в разное время, неосознанно передает, обещает и принимает слова, а затем возникают новые значения. Со временем некоторые слова стали употребляться в разных смыслах в результате появления новых профессий, иными словами, в лексико-семантическом способе словообразования появились слова с новыми значениями. В профессиональной лексике кыргызского языка при формировании лексики, относящейся к злакам, также присутствует этот способ словообразования, слова, составленные лексико-семантическим методом. В статье анализируются лексические и семантические значения слов, которые расширились в области профессиональной лексики в области сельского хозяйства. В результате было замечено, что слова, относящиеся к сельскому хозяйству, в том числе зерновые, имеют много лексических и семантических слов, а также морфологические и синтаксические способы словообразования.
  2. Тилдеги сөз жасоо процесси тынымсыз жүрүп тура турган процесс болуп саналат. Ал адамдын аң-сезимине баш ийбей, акырындык менен өзүнөн-өзү эле боло берчү кубулуш. Тилдин өсүп-өнүгүш мыйзам ченемдиктери мына ушундай. Элдер эч бир башка эл менен карым-катышта болбой жалгыз өзүнчө жашабайт. Ар кайсы мезгилдерде ар кандай себептер менен түрдүү элдер менен коңшу жашашы, кайсы бир элдин өкүлдөрү менен экономикалык же саясий байланыштарда да болушу мүмкүн. Мына ушундай себептер менен тил башка тилдер менен ар кайсы убактарда карым-катыштарда болуп, билинбестен эле сөз алышып, сөз беришип, кабыл алынган сөздөр пайда болуп, андан соӊ алардын жаӊы маанилери жаралат. Айрым сөздөрдүн мезгилдер өтүп, элдин жаңы кесиптер менен иштеп эмгектенгендигинин натыйжасында башка маанилерде колдонула башташы менен, башкача айтканыбызда, сөз жасоонун лексика-семантикалык жолу менен жаңы маанидеги сөздөр пайда болгон. Кыргыз тилинин кесиптик лексикасындагы дан өсүмдүктөрүнө байланыштуу лексиканын калыптанышында да сөз жасоонун ушул ыкмасы, лексика-семантикалык ыкма менен жасалган сөздөр да бар. Аталган макалада лексика-семантикалык жактан маанилери кеңейип, кесиптик лексиканын дыйканчылык тармагына өтүп калган сөздөргө талдоо жүргүзүлдү. Жыйынтыгында, дыйканчылык, анын ичинен дан өсүмдүктөр лексикасына байланыштуу сөздөрдүн сөз жасоонун морфологиялык, синтаксистик жолу сыяктуу эле лексика-семантикалык жолу менен пайда болгон сөздөрдүн да бир топ экендиги байкалды.
  3. The process of word formation in a language is a continuous process. This is a gradual, spontaneous phenomenon that does not obey human consciousness. These are the laws of language development. People do not live alone without contact with other people. At different times, they may live side by side with different peoples for different reasons and may have economic or political ties with representatives of the same nation. For these reasons, language interacts with other languages at different times, unconsciously conveys, promises and accepts words, and then new meanings arise. Over time, some words began to be used in different senses as a result of the work of people in new professions, in other words, words with new meanings appeared in the lexical-semantic way of word formation. In the professional vocabulary of the Kyrgyz language, when forming vocabulary related to cereals, there is also this way of word formation, words composed by the lexico-semantic method. The article analyzes the lexical and semantic meanings of words that have expanded in the field of professional vocabulary in the field of agriculture. As a result, it was noticed that words related to agriculture, including cereals, have many lexical and semantic words, as well as morphological and syntactic ways of word formation.
Keywords
  1. словообразование, лексико-семантический, злаковые, верёвка, точильный брусок, плуг, ухо, толокно, мякина, семена.
  2. : сөз жасоо, лексика-семантика, дан өсүмдүктөрү, боо, кайрак, кош, кулак, талкан, топон, урук.
  3. word formation, lexico-semantic, cereals, rope, whetstone, plow, ear, oatmeal, chaff, seeds.
Authors info
  1. Жалилова Нуржана Кадыровна, Жалал-Абадский государственный университет им.Б.Осмонова, г.Жалал-Абад, Кыргызская Республика, преподаватель
  2. Жалилова Нуржана Кадыровна, Б.Осмонов атындагы Жалал-Абад мамлекеттик университети, Жалал-Абад шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
  3. Nurzhana Zhalılova, Zhalal-Abad State University by name B.Osmonov, Zhalal-Abad, Kyrgyz Republic, lecturer.
Pdf
DOI
  • DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
  • Citing
  • Жалилова Н.К. ЛЕКСИКО-СЕМАНТИЧЕСКИЙ ПУТЬ СОЗДАНИЯ СЛОВАРЯ ЗЕРНОВЫХ КУЛЬТУР. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2021. №. 1. C. 285-288