|
|
-
Касымбекова Н.Ж., Толкун уулу К.
-
Касымбекова Н.Ж., Толкун уулу К.
-
N.J. Kasymbekova, Tolkun uulu K.
-
КОНЦЕПТУАЛЬНАЯ МОДЕЛЬ ЧИСЛА СОРОК
-
КЫРК САНЫНЫН КОНЦЕПТУАЛДЫК ҮЛГҮСҮ
-
CONCEPTUAL MODEL OF THE NUMBER FORTY
-
В устном народном творчестве числовые единицы
представляют собой мифопоэтические символы, вбирающие духовные и прагматические знания народа. В фольклорной картине мира в этих числовых единицах концентрированно выражена целая система знаний. Число обладает
особой символикой, наделено сакральной семантикой, мифологическими, культурологическими значениями. В тюркских языках к таким числам относятся три, четыре, семь,
девять, двенадцать, сорок и др. Эти же числительные являются предметом исследования в данной работе и рассматриваются на материале эпоса «Манас» - энциклопедии духовной и материальной культуры кыргызов. Рассматривается специфическое значение числительного сорок в составе нумеративных сочетаний и проведено деление на подгруппы: этнонимические, этнографические, эпические, метрологические, анатомические имена.
-
Элдик оозеки чыгармаларда сан-өлчөм түшүнүктөрү
белгилүү бир рухий маалыматты сиӊирген мифопоэтикалык символ катары кызмат кылат. Алар дүйнөнүн фольклордук картинасында чыныгы турмуштун концептуалдык
элеси менен түздөн-түз байланыштуу. Ар бир сакралдык
сан этномаданий өзгөчөлүккө ээ болуп, ошол элдин тилинде
жана маданий мурастарында чагылдырылган. Түрк элдеринде мындай «сүйүктүү» сандардын катарына үч, төрт,
жети, тогуз, он эки, кырк ж.б. кирет. Алар кыргыздардын
эпикалык салттарынын көркөм системасы – «Манас» эпосунда да жигердүү аралашат. Кыргыз элиндеги “кырк” саны менен байланышта кездешкен түшүнүктөрдү “Манас”
эпосундагы мисалдарга таянып, төмөнкүдөй топторго бөлүп кароого болот: этнонимдик, этнографиялык (ырымжырымдардын курамында), эпикалык, метрологиялык,
анатомиялык ж.б. аталыштар.
-
Certain oral folk-measure concepts serves as a symbol of
the spiritual honored mythopoetic information. They are the
world's folk art with a conceptual image of reality directly. Sacral number of ethno-cultural identity, reflected in the people's
language and cultural heritage. Turkish society's, 'favorite'
numbers such as 3, 4, 7, 9, 12, 40 etc. They are also active in
Kyrgyz epic traditions of art in the Epic Manas. In the Kyrgyz
people, concepts related to the number «forty» are based on
examples in the Manas epic, can be divided into the following
groups: Ethnonyms, ethnographic composition (rituals), the
epic, metrological, anatomical, etc. names.
-
мифопоэтический символ, мир, фольклорное отражение, концептуальная модель, культурное наследие, число сорок, эпос.
-
мифопоэтикалык символ, дүйнө, фольклордук чагылдырылыш, концептуалдык модель, маданий мурас, кырк саны, эпос.
-
mythopoetic symbol, world, folklore reflection, conceptual model, cultural heritage, number forty, epic.
-
Касымбекова Н.Ж., Кыргызская государственная медицинская академия им.
И.К.Ахунбаева, г.Бишкек, Кыргызская
Республика, старший преподаватель.
Толкун уулу К., Кыргызский национальный
университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, магистрант.
-
Касымбекова Н.Ж., И.К.Ахунбаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик
медициналык академия, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
Толкун уулу К., Ж.Баласагын атындагы
Кыргыз улуттук университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы,
магистрант.
-
N. Kasymbekova, Kyrgyz State Medical
Academy by name of I.Akhunbaev,
Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Tolkun uulu K., Kyrgyz National University
by name of Zh.Balasagyn, Bishkek,
Kyrgyz Republic, master's degree.
Касымбекова Н.Ж., Толкун уулу К. КОНЦЕПТУАЛЬНАЯ МОДЕЛЬ ЧИСЛА СОРОК. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2020. №. 3. C. 192-195
|
