|
|
-
Абдраева А.Т., Жаныш кызы А.
-
Абдраева А.Т., Жаныш кызы А.
-
A.T. Abdraeva, Zhanysh kyzy A.
-
К СОПОСТАВИТЕЛЬНОМУ АНАЛИЗУ КЫРГЫЗСКИХ И ДРЕВНЕТЮРКСКИХ ПРОВЕРБИАЛЬНЫХ ФОРМУЛАХ В ДИАХРОНИЧЕСКОМ АСПЕКТЕ
-
КЫРГЫЗ ЖАНА БАЙЫРКЫ ТҮРК ПРОВЕРБИАЛДЫК ТҮРМӨКТӨРҮН ДИАХРОНИЯЛЫК ӨҢҮТТӨ САЛЫШТЫРЫП ТАЛДООГО КАРАТА
-
COMPARATIVE ANALYSIS OF KYRGYZ AND ANCIENT TURKISH PROVERBIAL GROUPS IN DIACHRONICALLY ASPECTS
-
Статья выполнена в рамках диахронической лингвистики. Современная кыргызская лингвопаремиология исследуется в рамках синхронических требований. Актуальность темы работы состоит в не исследованности тесных связей мудрых изречений кыргызов с древними пословицами и поговорками в конструктивно-смысловом аспекте.
В качестве цели выбраны сопоставление мудрых слов, написанных М.Кашкари, прецедентными формулами современного кыргызского провербиального пространства и раскрытие их обобщенных когнитем. В ходе исследования в
единстве рассмотрены строение и смысл древних тюркских и современных кыргызских пословиц и поговорок, отмечены их константно-устойчивые связи. Здесь показаны
сегодняшние эквиваленты некоторых устаревших слов, определены фонетические, морфемные, лексические общности и различия древних и современных прецедентных формул. Кроме того, подтверждены наличие универсальных
когнитем, характерных для менталитетов народов мира.
Исследование имеет теоретическое и практическое значение.
-
Макала диахрониялык лингвистиканын алкагында аткарылды. Учурдагы кыргыз лингвопаремиологиясы синхрониялык гана талаптардын чегинде изилденмекте. Иштин
темасынын актуалдуулугу кыргыздын санат сөздөрүнүн
байыркы замандарда катталган макал-лакаптар менен
конструктивдик-маанилик жактан тыгыз байланышта
болушун изилденбей жаткандыгында турат. Макаланын
максаты катары М.Кашкари тарабынан жазылып калтырылган учкул сөздөрдү учурдагы кыргыз провербиалдык
мейкиндигиндеги прецеденттик формулалар менен салыштырып, алардын жалпылоочу когнитемаларын ачыктоо
тандалып алынды. Изилдөөнүн жүрүшүндө эзелки түрк
жана азыркы кыргыз макал-лакаптары түзүлүшү, мааниси
боюнча биримдикте каралып, алардын ортосундагы константалык-туруктуу алакалар белгиленди. Мында айрым
эскирген сөздөрдүн учурдагы эквиваленттери көрсөтүлдү,
байыркы-азыркы прецеденттик формулалардын фонемалык, морфемалык, лексемалык жалпылыктары жана айырмачылыктары аныкталды. Ошондой эле дүйнө элдеринин
менталитетине мүнөздүү универсалдык когнитемалардын
бар экендиги тастыкталды. Изилдөө теориялык жана
практикалык мааниге ээ.
-
This article is done on the base of diachronically linguistics. Modern Kyrgyz lingvaparemology does researches in the
frame of synchronically requirements. The actuality of this article is: not touched of wise sayings of Kyrgyz people with the
ancient proverbs and sayings in constructive aspects. The wise
words from M. Kashgari are selected as the aim of the article.
The precedential form of modern Kyrgyz proverbial zone and
opening their cognitive. During the research in unity studied the
structure and meaning of ancient Turkish and modern Kyrgyz
proverbs and sayings, highlighted their constant connections.
Here are today’s equivalents of some old words, determined
phonetic, morphemic, lexical groups and differences of ancient
and modern precedential form. It’s also proved the universal
cognitive which is characterized for world mentality. The
research has theoretical and practical meaning.
-
паремия, пословицы, поговорки, лингвопаремиология, провербиальное пространство, прецедентная формула, когнитема, константный смысл.
-
паремия, макал-лакаптар, лингвопаремиология, провербиалдык мейкиндик, прецеденттик формула, когнитема, константалык маани.
-
paremy, proverbs, sayings, lingvoparemology, proverbial unit, precidential form, cognitive, constant meaning.
-
Абдраева Айгуль Толоковна, Кыргызский
государственный университет им.И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
филологических наук, и.о. профессора.
Жаныш кызы Айжан, Кыргызский
государственный университет им.И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика,
преподаватель.
-
Абдраева Айгуль Толоковна, И.Арабаев атындагы
Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, филология
илимдеринин кандидаты, профессордун м.а.
Жаныш кызы Айжан, И.Арабаев атындагы Кыргыз
мамлекеттик университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, окутуучу.
-
Aigul Abdraeva, Kyrgyz State University by name
of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of philological sciences, acting
professor.
Zhanysh kyzy A., Kyrgyz State University by
name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic,
lecturer.
Абдраева А.Т., Жаныш кызы А. К СОПОСТАВИТЕЛЬНОМУ АНАЛИЗУ КЫРГЫЗСКИХ И ДРЕВНЕТЮРКСКИХ ПРОВЕРБИАЛЬНЫХ ФОРМУЛАХ В ДИАХРОНИЧЕСКОМ АСПЕКТЕ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 12. C. 196-200
|
