New issue

2023, №: 3

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Момуналиев С.М.
  2. Момуналиев С.М.
  3. S.M. Momunaliev
Title
  1. СЕМЕЙНОЕ ВОСПИТАНИЕ В ПРОИЗВЕДЕНИИ ЧИНГИЗА АЙТМАТОВА (на примере романа «И дольше века длится день»)
  2. ҮЙ-БҮЛӨ ТАРБИЯСЫ ЧЫНГЫЗ АЙТМАТОВДУН ЧЫГАРМАСЫНДА («Кылым карытаар бир күн» романынын мисалында)
  3. THE UPBRINGING OF THE FAMILY OF CHINGIZ AITMATOV (The example of the novel «The Day Lasts More Than a Hundred Years»)
Abstract
  1. В статье затронута одна из актуальных проблем современности – проблема нравственного воспитания молодежи в семье. Произведения великого писателя современности Ч.Айтматова, безусловно, считаются общечеловеческой духовной ценностью. Об этом очень много писали ученые-литературоведы, писатель и сам писал в своих статьях, отмечена значимость идей в духовном развитии подрастающего поколения. В произведениях писателя: «Ранние журавли», «Гүлсарат», «Белый пороход», «Тополек мой в красной косынке», «Материнское поле», «Плаха», «Когда падают горы», «И дольше века длится день» нравственные ценности должен прививать на примере айтматовских произведений в детях, а также у взрослых.Через образа Абуталипта в романе «И дольше века длится день», можно узнать о ценностях семьи, нравственности учителей, писатель формулирует все новые и новые социальные, психологические, общечеловеческие проблемы, волнующие современность.
  2. Макалада Ч.Айтматовдун чыгармаларындагы, анын ичинен “Кылым карытаар бир күн” романындагы, үй-бүлө тарбиясынын берилиши камтылган. Негизи, жазуучу адам тарбиялоо маселесине өзгөчө көңүл буруп, терең маани берген. Ошондуктан өзүнүн макалаларында, интервьюларында адамды тарбиялоо, калыптандыруудагы, билим берүүдөгү көйгөйлөр туурасында айтып келген. Анын “Атадан калган туяк”, “Эрте жаздагы турналар”, “Саманчынын жолу”, “Касандра эн - тамгасы”, “Кыямат”, “Ак кеме, “Гүлсарат”, “Фудзиямадагы кадыр түн” драмаларында жана биз азыр сөз кылмакчы болгон “Кылым карытаар бир күн” романында да жаш муундарга гана эмес, чоңдорго да тарбия берүү көйгөйлөрү козголуп, чагылдырылган. Негизи, баланын эң биринчи тарбиячысы - ата-энеси. Үй-бүлөдө бала социалдык өз ара биргелешип аракеттенүүнүн биринчи тажрыйбасын өздөштүрөт. Узак убакка чейин (мектепке чейин) бала ата-эненин камкордугунда болот, алардан жаман-жакшы, ачуу-таттуу, өйдө-төмөн ж.б. жөнүндөгү түшүнүктү алат. Ошондуктан элибизде “Алма сабагынан алыс түшпөйт”, “Уядан эмне көрсө, учканда ошону алат ” деген сыяктуу макалдар сакталып келет. Ч.Айтматов “Кылым карытаар бир күн” романындагы Абуталиптин образы аркылуу үй-бүлөнүн башчысы, чыныгы мугалим жана инсан кандай болоорун көркөм чагылдырат.
  3. The article touches upon one of the urgent problems of our time – the problem of moral education of young people in the family. The works of the great writer of our time CH. Aitmatov, of course, are considered a universal spiritual value. This is very much written by literary scholars, the writer himself wrote in his articles, noted the importance of ideas in the spiritual development of the younger generation. In the works of the writer: "Early cranes", "Gulsarat", "White doorstep", "my poplar in a red kerchief", "Mother field", "Scaffold", "When mountains fall", "And the day lasts longer than a century" moral values should be instilled on the example of Aitmatov's works in children and adults .Through the image of Abutalipt in the novel "And lasts longer than a century a day", you can learn about the values of the family, the morality of teachers, the writer formulates more and more social, psychological, human problems of concern to the present.
Keywords
  1. роман «И дольше века длится день», глобализация, нация, воспитантие, семья, общество, образ, память, тема.
  2. “Кылым карытаар бир күн” романы, ааламдашуу, улут, таалим-тарбия, үй-бүлө, коом, образ, эс-тутум, тема.
  3. novel «The Day Lasts More Than a Hundred Years», globalization, nation, upbringing, family, society, image, memory, theme.
Authors info
  1. Момуналиев С.М., Ошский государственный университет, г.Ош, Кыргызская Республика, доктор педагогических наук, профессор.
  2. Момуналиев С.М., Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, педагогика илимдеринин доктору, профессор.
  3. S. Momunaliev, Osh humanitarian pedagogical Institute, Osh, Kyrgyz Republic, сandidate of pedagogical sciences, professor.
Pdf
DOI
  • DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
  • Citing
  • Момуналиев С.М. СЕМЕЙНОЕ ВОСПИТАНИЕ В ПРОИЗВЕДЕНИИ ЧИНГИЗА АЙТМАТОВА (на примере романа «И дольше века длится день»). Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 4. C. 79-83