New issue

2023, №: 3

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Абдибайитова А.А.
  2. Абдибайитова А.А.
  3. A.A. Abdibayitova
Title
  1. ГИГИЕНИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА ВЛИЯНИЯ РТУТИ НА ЗДОРОВЬЕ НАСЕЛЕНИЯ ЧАУВАЯ
  2. СЫМАПТЫН ЧАУВАЙ ЭЛИНИН ДЕН СООЛУГУНА ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИН ГИГИЕНАЛЫК ЖАКТАН БААЛОО
  3. HYGIENIC ASSESSMENT OF MERCURY EXPOSURE ON THE HEALTH OF THE POPULATION OF CHAUVAY
Abstract
  1. В статье рассматривается влияние отходов пред-прия¬¬тия на организм жителей Чаувая. Свойство ртути и его распространение в почве и воде, влияние на фауну воды. От¬¬рицательное влияние ртути на здоровье населения Чау-вая до этого года обнаружили, но нет никаких льгот для жителей. Во время войны срочно открыли шахты, по¬это-му работающая технология производства было очень при-ми¬тивной. Хвостохранилище и отходы до сих пор лежит в открытым под небом. Автор сравнивает здоро¬вья жите-лей Чаувая со здоровьем населения соседних аул - Пума и Кароола. Она утверждает, что по сравнению со¬сед¬ними ау¬лами в Чаувае заболаемость больше. Пред¬ла¬гает спосо-бы для умень¬шения влияния ртути на местных жителей.
  2. Бул макалада автор Чаувай жеринде көп жыл иш-т嬬ген ишкананын иштеп чыгарган калдыктарынын тур-гун¬дар¬дын организмине тийгизген терс таасири жөнүндө баян¬дайт. Калдыктын курамында калган сымап металлы-нын касиеттерини жана анын топурак жана суу аркылуу фаунага тийгизген таасирин айтат. Чаувай айылынын эли¬нин ден соолугуна тийгизген таасирлер мындан канча жыл алдың байкалгандыгын, бирок жергиликтүү элге эч кан¬дай жеңилдик жок экендиги кеңири баяндайт. Согуш мезгилинде шашылыш ачылган кенди иштетүү техноло-гия¬сы өтө жөнөкөй жана бир топ кемчилдиктер менен ачыл¬ган¬дыгына байланыштуу анын калдыктарыны көмүү жана калдыктары азыркы учурга чейин айылда ачык тур-га¬ны жөнүндө маалымдайт. Чаувай айылынын тургунда-рынын ден соолугуну, Пум, Кароол айылдарынын тургунда-рынын ден соолуктары менен салыштыргандары жөнүндө айтат. Жергиликтүү элге тийгизген таасирини азайтуу-нун жол¬до¬рун сунуштайт.
  3. The article examines the impact of enterprise waste on the body of residents of Chauvay. Properties of mercury and its distribution in soil and water, influence on water fauna. The negative impact of mercury on the health of the population of Chauvai was found before this year, but there are no benefits for residents. During the war, mines were urgently opened, so the working production technology was very primitive. The tailings dump and waste still lies in the open under the sky. The author compares the health of the residents of Chauvay with the health of the population of the neighboring villages - Puma and Karol. She claims that compared to neighboring villages in Chauvay, the incidence of diseases is higher. Suggests ways to reduce the impact of mercury on local residents.
Keywords
  1. окружающая среда, метилртуть, экология, молоко, рыба, человек, ртуть, отход, вещество.
  2. айлана-чөйрө, метилсымап, экология, сүт, балык, киши, сымап, калдык, ден соолук, зат.
  3. environment, methylmercury, ecology, milk, fish, human, mercury, waste.
Authors info
  1. Абдибайитова Апиза Абдирасуловна, Кызыл- Кийский педагогический институт, г.Кызыл- Кия, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
  2. Абдибайитова Апиза Абдирасуловна, Кызыл-Кыя педагогикалык институту, Кызыл-Кыя шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
  3. Apiza Abdibayitova, Kyzyl-Kiya pedagogical Institute, Kyzyl-Kiya, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Pdf
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Citing
  • Абдибайитова А.А. ГИГИЕНИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА ВЛИЯНИЯ РТУТИ НА ЗДОРОВЬЕ НАСЕЛЕНИЯ ЧАУВАЯ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 10. C. 21-25