New issue

2023, №: 3

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Токторова Р.А., Кендирбаева А.Ж., Печкин В.С.
  2. Токторова Р.А., Кендирбаева А.Ж., Печкин В.С.
  3. R.A. Toktorova, A.Zh. Kendirbaeva, V.S. Pechkin
Title
  1. ВКЛАД НИКОЛАЙ МИХАЙЛОВИЧА ПРЖЕВАЛЬСКОГО В ИЗУЧЕНИЕ ТЯНЬ-ШАНЯ
  2. ТЯНЬ-ШАНДЫ ИЗИЛДƟƟДƟ НИКОЛАЙ МИХАЙЛОВИЧ ПРЖЕВАЛЬСКИЙДИН КОШКОН САЛЫМЫ
  3. CONTRIBUTION OF NIKOLAY MIKHAILOVICH PRZHEVALSKY IN THE STUDY OF THE TIEN SHAN
Abstract
  1. Вклад русского исследователя и путешественника в изу¬¬чение Тянь-Шаня до сих пор интересует ученых, прос-тых читателей. До середины XIX века Тянь-Шань оста¬ва-лась одним из неизвестных регионов в мире. Начиная с XIX века между молодыми, быстро разви¬вающимися странами Европы началась передел земель и ресурсов. В результате такой политики под предлогом изучения неизвестных тер¬ри¬торий начали организовывать научные экспедиции. До экс¬педиций Н.М. Пржевальского в Центральную Азию посе¬щали несколько дясятков экспе-диций, но не исследован¬ны¬ми оставались высокогорные районы и пустыни этого ре¬гио¬на. Третья экспедиция Николай Михайловича известна под названием «экспе-диции в Лобнор или в Центральную Азию. Экспедиция проходила по Тянь-Шаню. В результате путешественник исследователь оставил до сих пор науке неизвестные данные о природе, об природных ресурсах, о на¬селении и о их хозяйственную деятельность.
  2. Орус окумуштуу-саякатчысы Н.М. Пржевальскийдин Тянь-Шанды изилдɵɵгɵ кошкон салымы азыркы учурга чей¬ин окумуштууларды, жɵнɵкɵй окурмандарды кызыкты¬рып келет. Тянь-Шань жайгашкан аймак XIX кылымдын орто ченине чейин дүйнɵ жүзүндɵгү эң белгисиз аймак боюнча кала берген. XIX кылымдан баштап жаш жана тез ɵнүгүп келе жаткан Европа мамлекеттеринин ортосунда жер, ре-сурстарды кайра бɵлүштүрүү саясаты күчɵгɵн. Ушул маанайдагы саясаттын натыйжасында белгисиз же так маалыматтар жок, аймактарга илимий максатта деген шыл¬тоо менен экспедицияларды жɵнɵтүп турушкан. Бор-бор¬дук Азияга Н.М. Пржевальскийге чейин дагы бир нече он¬догон экспедициялар уюштурулуп, бирок жаратылыш шарттары катаал болгон бийик тоолуу, чɵл¬дүү аймагы т嬬рең изилденген эмес. Николай Михайлович¬тин үчүнчү экс¬¬пе¬дициясы Лобнор же Борбордук Азиялык деген ат ме-нен белгилүү. Анын экспедициясы Тянь-Шань тоо система¬сы¬нын чеги аркылуу ɵтүп, ал бул аймактын жаратылы¬шын, ресурстарын, аймакта жашаган калкын, алардын чарбалык иш аракеттерин изилдеп, ушуга чейин илимге бел¬гисиз болгон географиялык кенен маалымат-тарды кал¬тырган.
  3. The contribution of the Russian explorer and traveler to the study of Tien Shan is still of interest to scholars, ordinary readers. Until the mid-19th century, Tien-Shan remained one of the unknown regions in the world. Starting from the 19th century, the division of lands and resources began between the young, rapidly developing countries of Europe. As a result of this policy, scientific expeditions began to be organized under the pretext of studying unknown territories. Prior to N.M.Przhevalsky's expeditions to Central Asia, several dozens of expeditions visited, but the highland areas and deserts of this region were not explored. The third expedition Nikolai Mikhailovich is known as the “expedition to Lobnor or to Central Asia. The expedition took place on Tian-Shan. As a result, the explorer traveler has so far left to science unknown data about nature, about natural resources, about the population, and about their economic activities.
Keywords
  1. экспедиция, цель организации, иссле¬дование, вклад в науку, географические открытия, марш¬руты.
  2. экспедиция, уюштуруунун максаты, изилдɵɵ, илимге кошкон салымы, географиялык ачылыш¬тар, маршруттар.
  3. expedition, purpose of the organization, re¬se¬arch, contribution to science, geographical discoveries, routes.
Authors info
  1. Токторова Рыскуль Алманбаевна, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат географических наук, доцент. Кендирбаева Алмагуль Жумадыловна, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат географических наук, доцент. Печкин Вячеслав Сергеевич, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
  2. Токторова Рыскуль Алманбаевна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, география илимдеринин кандидаты, доцент. Кендирбаева Алмагуль Жумадыловна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, география илимдеринин кандидаты, доцент. Печкин Вячеслав Сергеевич, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
  3. Ryskul Toktorova, Kyrgyz national university by name of J.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of geographical sciences, associate professor. Almagul Kendirbaeva, the Kyrgyz national university by name of J.Balasagyn, Bishkek, The Kyrgyz Republic, candidate of geographical sciences, associate professor. Vyacheslav Pechkin, the Kyrgyz national university by name of J.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Pdf
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Citing
  • Токторова Р.А., Кендирбаева А.Ж., Печкин В.С. ВКЛАД НИКОЛАЙ МИХАЙЛОВИЧА ПРЖЕВАЛЬСКОГО В ИЗУЧЕНИЕ ТЯНЬ-ШАНЯ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 8. C. 36-38