New issue

2024, №: 2

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Абытов Б.К.
  2. Абытов Б.К.
  3. B.K. Abytov
Title
  1. КОГДА, КТО И КАКИМ ОБРАЗОМ ГОТОВИЛИ ПЕРВУЮ КОНСТИТУЦИЮ КЫРГЫЗСТАНА?
  2. КЫРГЫЗСТАНДЫН БИРИНЧИ КОНСТИТУЦИЯСЫН КАЧАН, КИМДЕР, КАНТИП ДАЯРДАШКАН?
  3. WHO, WHEN AND HOW WAS PREPARED THE FIRST CONSTITUTION OF KYRGYZSTAN?
Abstract
  1. В статье рассматриваются обнаруженные в Цен-траль¬ном государственном архиве Кыргызской Республики четыре варианта первой Конституции Кыр¬гызской АССР. Также рассматривается вопрос когда, кем и как гото¬ви-лись эти варианты. Варианты, вынесенные на обсуж¬дения как консти¬туцион¬ной комиссии, так и на всенародное об-суж¬дение. Хронология с 1926 по 1929 года. В первом рус-ско¬языч¬ном варианте, проекта Конституции КАССР, подго¬тов¬ленной в 1926 г., имелось 5 разделов, 11 глав, 60 ста¬тей. В архивных документах ЦГА КР выявлены второй, третий и четвертый варианты проекта Конституции КАССР. В них охвачены основные разделы: Общее положение, Бюд¬жет¬ное право КАССР, Об устройстве Советской власти, О местной власти, О взаимоотношениях КАССР с РСФСР и СССР, Об избирательных правах, О гербе, флаге и место¬пребывание Правительства КАССР, состоящих из соот¬ветст¬вую¬щих статей. Освещен и состав Конститу¬цио¬н¬ной комиссии.
  2. Макалада Кыргызстан¬дын биринчи Конституциясын качан, кимдер, кантип даяр¬¬даган де¬ген маселе иликтөөгө алынды. Азыр¬кы учурга чейинки Кыр-гыз¬стан¬дын биринчи классикалык маани¬де¬ги Конс¬ти¬ту-циясынын бир катар нус¬кବсын даярдап, кыргыз коомчулу-гунун на¬зарына алып чык¬кан адамдар туу¬ралуу маа¬лы¬-мат¬тар юрист¬тер ара¬сында да, тарыхчылар арасында да дээрлик жокко эсе. Бизди кы¬зык¬тырган маселелер: кыргыз элинин, мамлек¬етинин та¬ры¬¬хындагы би¬рин¬чи классика¬лык Конституция¬сын даярдоо вазыйпасы кимдерге тап¬шырыл¬ган, алар кантип жана качан даярдалган; улуттук мамлекети¬биз¬дин биринчи Конс¬ти-ту¬ция¬сынын даярдалуу мезгили качан болгон; ал¬гач¬кы Конституциялык комиссиянын кура¬мына кимдер кир¬ген; биринчи Конституциялык комиссиянын кура¬мында, кыргыз эли¬нин, улут¬тук мамлекетибиздин кызыкчылыгын коргогон нукура кыр¬гыз¬дар бо묬гонбу; кыргыздар бо묬со, алар кимдер эле; кыргыз саясий, ук¬ук¬тук тарыхына келгин маданият болгон Кон¬с¬титу¬ция¬нын пайда болуу, жа¬ра¬луу тагдыры кандай болгон; биринчи Консти¬тиуцияны даяр-да¬ган комиссия мүчөлөрүнүн ара¬сын¬да мамлекеттик, конс¬ти¬туциялык түзүлүш боюнча адис юрист¬тер болгонбу, же жокбу жана башка ушул сыяктуу көйгөйлүү маселе¬лер биз¬дин макалада баян¬далат.
  3. The article discusses four variants of the first Constitution of the Kyrgyz ASSR found in the Central State Archive of the Kyrgyz Republic. It also addresses the question of when by whom and how these options were prepared. Options submitted for discussion as a constitutional commission, and for a national debate. Chronology from 1926 to 1929. In the first Russian-lan¬guage version, the draft Constitution of the Kyrgyz Autonomous Soviet Socialist Republic, prepared in 1926, there were 5 sec¬tions, 11 chapters, 60 articles. The second, third and fourth ver¬sions of the draft Constitution of the Kyrgyz ASSR are revealed in the archival documents of the Central State Archive of the Kyrgyz Republic. They cover the main sections: General Situa¬tion, Budget Law. ASSR, About the device of the Soviet power, About local authorities, About mutual relations of the Kirghiz ASSR with RSFSR and the USSR, About suffrages, About the coat of arms, flag, and the seat of the Government Kyrgyz ASSR, con¬sisting of the corresponding articles. Covered and the compo¬sition of the Constitutional Commission.
Keywords
  1. Конституция, конституционная комиссия, подготовка, проект Конс¬ти¬туции, члены комис¬сии, Основной закон, кыргызский народ, государство.
  2. Конституция, конституциялык ко¬мис¬¬сия, даярдоо, Конс-ти¬туциянын долбоору, комиссиянын мүчөлөрү, Негизги мый¬зам, кыргыз эли, мамлекет.
  3. Constitution, constitutional Commission, pre¬pa¬ration, draft Constitution, members of the Commission, Basic law, Kyrgyz people, state.
Authors info
  1. Абытов Байболот Капарович, Ошский государственный юридический институт, г.Ош, Кыргызская Республика, доктор исторических наук, профессор.
  2. Абытов Байболот Капарович, Ош мамлекеттик юридикалык институту, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин доктору, профессор.
  3. Baybolot Abytov, Osh state law Institute, Osh, Kyrgyz Republic, doctor of historical sciences, professor.
Pdf
DOI
  • None
  • Citing
  • Абытов Б.К. КОГДА, КТО И КАКИМ ОБРАЗОМ ГОТОВИЛИ ПЕРВУЮ КОНСТИТУЦИЮ КЫРГЫЗСТАНА?. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 12. C. 79-83