New issue

2024, №: 2

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Сабитова Э.С.
  2. Сабитова Э.С.
  3. E.S. Sabitova
Title
  1. ИСКУССТВО ПСИХОЛОГИЗМА» ЧЫНГЫЗА АЙТМАТОВА В ПОВЕСТИ «ДЖАМИЛЯ» НА ФОНЕ ХУДОЖЕСТВЕННО-ЭСТЕТИЧЕСКОГО ОПЫТА КЫРГЫЗСКОЙ И МИРОВОЙ ЛИТЕРАТУРЫ (первая статья)
  2. «ЖАМИЙЛА» ПОВЕСТИНДЕГИ ЧЫНГЫЗ АЙТМАТОВДУН «ЖАН ДҮЙНӨНҮН ДИАЛЕКТИКАСЫН» АЧУУ ЧЕБЕРЧИЛИГИ КЫРГЫЗ АДАБИЯТЫНЫН ЖАНА ДҮЙНӨЛҮК АДАБИЯТТЫН КӨРКӨМДҮК-ЭСТЕТИКАЛЫК ТАЖРЫЙБАСЫНЫН ФОНУНДА (биринчи макала)
  3. «ART PSYCHOLOGY» CHYNGYZ AITMATOV IN THE STORY «JAMILA» ON THE BACKGROUND OF ARTISTIC AND AESTHETIC EXPERIENCE OF THE KYRGYZ AND WORLD LITERATURE (the first article)
Abstract
  1. В данной статье рассматривается психологизм по-вес¬ти “Джамиля” Ч. Айтматова, мастерство писа¬те¬ля в раскрытии диалектики души героя в контексте худо-жест¬венно-эстетического опыта кыргызской и мировой л謬тературы. В статье показываются пути и приемы худжественного познания внутреннего мира действую-щих лиц, точнее форма психологического изображения не непосредственно, а через внешние симптомы психологиче-ского состояния героя (мимика, пластика, жестикуляция лиц на слушателя физиологические изменения и т.п.). приё-мы косвенного изображения внутренного мира персона-жей анализируются на фоне опыта кыргызской и мировой литературной классики. Одним словом в статье успех “Джамили” объясняется тем, что она повествуется о люб¬ви естественно, просто так, как растет по весне тра¬ва, как льет теплый дождь, как светит солнце на эту молодую траву. Мастерство Ч. Айтматова в том, что автор в высшей степени сумел расскрыть внутреннюю диалектику души человека, осознавшего свое человеческое счастье и борющегося за него.
  2. Аталган макалада Ч.Айтматовдун “Жамийла” по-вес¬тинин психологизми, жазуучунун каармандардын жан дүйнө диалектикасын ачуу чеберчилиги кыргыз жана дүй-нө¬лүк адабияттын контексинде каралат. Макалада ка-ты¬шуучу каармандардын ички дүйнөсүн көркөм таанып би¬лүүнүн жолдору жана ыкмалары, тагыраак айтканда, инсандын психологиясын түздөн-түз эмес, кыйыр түрдө ча¬гылтуунун формалары (мимика, пластика, жестуку¬ля-ция, учуучуга айтылган сөз, физиологиялык өзгөрүү ж.б.) кыргыз жана дүйнөлүк адабияттын мыкты үлгүлөрүнүн мисалында көрсөтүлөт. Бир сөз менен айтканда, “Жа-мий¬ланын” ийгилиги андагы сүйүү жөнүндөгү баяндын та¬би¬гыйлуулугунда: бардыгы чөп өсүп жаткандай, жам-гыр төгүп жаткандай, күн нуру чачырап тургандай жөпжөнөкөй. Ч. Айтматовдун чеберчилиги ушунда, ал өз бакты-таалайы үчүн күрөшүп жаткан адамдардын жан дүйнө диалектикасын жогорку даражадагы устакерлик менен ачып берген.
  3. This article examines the psychologism of the novel “Jamil” by C. Aitmatov, the writer's skill in uncovering the dialectic of the hero’s soul in the context of the artistic and aesthetic experience of Kyrgyz and world literature. The article shows the ways and methods of artistic knowledge of the inner world of the actors, or rather, the form of the psychological image is not directly, but through the external symptoms of the psychological state of the hero (mimicry, plastic, gesturing of faces to the listener, physiological changes, etc.). methods of indirectly depicting the inner world of characters are analyzed against the background of the experience of the Kyrgyz and world literary classics. In a word, in the article the success of “Jamila” is explained by the fact that it narrates about love naturally, simply as the grass grows in the spring, as the warm rain pours, as the sun shines on this young grass. The skill of Ch. Aitmatov is that the author was extremely able to reveal the inner dialectic of the soul of a person who realized his human happiness and fought for him.
Keywords
  1. : литература, писатель, художест¬венное произведение, психологический анализ, средства психологизма, мастерство писателя, реализм, стиль.
  2. : адабият, жазуучу, көркөм чыгарма, психологиялык анализ, психологизмдин каражаттары, жазуучунун көркөм чеберчилиги, реализм, стиль.
  3. literature, writer, artwork, psychological analysis, means of psychology, skill of the writer, realism, style.
Authors info
  1. Сабитова Эльмира Сагындыковна, Кыргызский государственный университет имени И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат филологических наук, доцент.
  2. Сабитова Эльмира Сагындыковна, Талас мамлекеттик университет, Талас шаары, Кыргыз Республикасы, филология илимдеринин кандидаты, доцент.
  3. Elmira Sabitova, Kyrgyz state university by name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of philological sciences, associate professor.
Pdf
DOI
  • None
  • Citing
  • Сабитова Э.С. ИСКУССТВО ПСИХОЛОГИЗМА» ЧЫНГЫЗА АЙТМАТОВА В ПОВЕСТИ «ДЖАМИЛЯ» НА ФОНЕ ХУДОЖЕСТВЕННО-ЭСТЕТИЧЕСКОГО ОПЫТА КЫРГЫЗСКОЙ И МИРОВОЙ ЛИТЕРАТУРЫ (первая статья). Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 10. C. 105-108