|
|
-
Акматова Т.А.
-
Акматова Т.А.
-
Т. Akmatova
-
ЛИНГВИСТИЧЕСКИЕ И ПОЛИТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ФОРМИРОВАНИЯ ЯЗЫКОВОГО ПРОСТРАНСТВА В ЦЕНТРАЛЬНОАЗИАТСКОМ РЕГИОНЕ (на примере падежей)
-
ОРТО АЗИЯ ЧӨЛКӨМҮНДӨ ТИЛДИК АРЕАЛДЫН КАЛЫПТАНУУСУНУН ЛИНГВИСТИКАЛЫК ЖАНА САЯСИЙ НЕГИЗДЕРИ (жөндөмөлөрдүн мисалында)
-
LINGUISTIC AND POLITICAL FOUNDATIONS FOR THE FORMATION OF LANGUAGE SPACE IN THE CENTRAL ASIAN REGION (using cases as an example)
-
После Орхоно-Енисейского письменного периода письменная культура тюркских народов в целом некоторое время
находилась в состоянии застоя. По этой причине некоторые
элементы языка тюркских народов сохранились только в устном народном творчестве. Лингвистические особенности
тюркских языков дошли до наших дней только в результате
исследований известных тюркологов. Формирование падежных категорий в кыргызском и узбекском языках, сходства и
различия падежных окончаний тесно связаны с историей
этих языков. Поэтому в статье мы остановились на работах
ученых о лингвистических и политических основах формирования языкового ареала в среднеазиатском регионе, его влиянии на формирование системы способностей. По сравнению с
другими тюркскими языками, влияние ираноязычных народов
на узбекский язык оставило явный след. Тем не менее, можно
сказать, что система способностей кыргызского и узбекского языков сохранила свою основную семантическую основу,
хотя и претерпела фонетические изменения.
-
Орхон-Енисей жазма доорунан кийин жалпы түрк элдеринде жазуу маданияты бир топ убакыт токтогон абалда
болгон. Ошол себептүү түрк элдеринин тилинин айрым элементтери элдик оозеки чыгармачылыкта гана сакталган.
Түрк тилдеринин тилдик өзгөчөлүктөрү белгилүү түркологдордун иликтөөлөрүнүн натыйжасында гана бүгүнкү күнгө
жеткен. Кыргыз жана өзбек тилдериндеги жөндөмө категориясынын калыптанышы, жөндөмө мүчөлөрдүн окшоштук
жана айырмачылыктары ошол тилдердин тарыхы менен тыгыз байланышта. Ошондуктан макалада Орто Азия чөлкөмүндө тилдик ареалдын калыптануусунун лингвистикалык
жана саясый негиздери, анын жөндөмө системасынын калыптанышына тийгизген таасири тууралуу окумуштуулардын эмгектерине токтолдук. Башка түрк тилдерине салыштырмалуу өзбек тилине иран тилинде сүйлөгөн элдердин таасири ачык айкын изин калтырган. Ошого карабастан кыргыз
жана өзбек тилдеринин жөндөмөлөр системасы фонетикалык жактан өзгөрүүлөргө дуушар болсо да негизги семантикалык негизин сактаган деп айта алабыз.
-
After the Orkhon-Yenisei written period, the written culture
of the Turkic peoples as a whole was in a state of stagnation for
some time. For this reason, some elements of the language of the
Turkic peoples have been preserved only in oral folk art. The
linguistic features of the Turkic languages have reached our days
only as a result of the research of famous Turkologists. The formation of case categories in the Kyrgyz and Uzbek languages, the similarities and differences of case endings are closely related to the
history of these languages. Therefore, in the article we focused on
the works of scientists on the linguistic and political foundations of
the formation of a linguistic area in the Central Asian region, its
influence on the formation of a system of abilities. Compared to
other Turkic languages, the influence of Iranian-speaking peoples
on the Uzbek language has left a clear mark. Nevertheless, it can
be said that the system of abilities of the Kyrgyz and Uzbek languages has retained its basic semantic basis, although it has undergone phonetic changes.
-
тюркоязычные народы, языковые ареалы, кыргызский, узбекский, падежи, падежные окончания.
-
Орто Азия чөлкөмү, түрк тилдүү элдер, тилдик ареалдар, кыргыз, өзбек, жөндөмөлөр, жөндөмө мүчөлөрү.
-
language areas, Kyrgyz, Uzbek, cases, case endings.
-
Акматова Тансык ай Аманиллаевна, Кыргызский
государственный университет им. И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший
преподаватель.
-
Акматова Таңсык ай Аманиллаевна, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук
окутуучу.
-
Tansyk ai Akmatova, Kyrgyz State University named
after I. Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior
lecturer.
10.26104/NNTIK.2023.50.47.073
Акматова Т.А. ЛИНГВИСТИЧЕСКИЕ И ПОЛИТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ФОРМИРОВАНИЯ ЯЗЫКОВОГО ПРОСТРАНСТВА В ЦЕНТРАЛЬНОАЗИАТСКОМ РЕГИОНЕ (на примере падежей). Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 7. C. 340-343
|
