Научный журнал Кыргызстана

Турсунбаев Ж.Ж., Камилов К.С., Исламов М., Абдыкадыров А.Б.
Турсунбаев Ж.Ж., Камилов К.С., Исламов М., Абдыкадыров А.Б.
Zh. Tursunbaev, K. Kamilov, M. Islamov, A. Abdykadyrov

ВОЗМОЖНОСТИ И ЭФФЕКТИВНОСТЬ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ СОЛНЕЧНЫХ НАГРЕВАТЕЛЕЙ
КҮН ЖЫЛЫТКЫЧТАРЫН КОЛДОНУУНУН МҮМКҮНЧҮЛҮКТӨРҮ ЖАНА ЭФФЕКТИВДҮҮЛҮГҮ
POSSIBILITIES AND EFFICIENCY OF USING SOLAR HEATERS

Энергетический потенциал ВИЭ Кыргызской республики и ресурсы возобновляемой энергии (млн.т.у.т.) составляют: солнце – 570,7, геотерм 21, биомасса -1,8, мГЭС – 0,7. ветер – 246. По запасам солнечной энергии Кыргызстан занимает одно из ведущих мест в СНГ на 1 кв.м. поверхности его территории поступает в среднем за год 5700 мдж. Ветроэнергетические ресурсы республики оцениваются в 400 млн. квт. ресурсы разведанных месторождений геотермальной энергии достигают 61,3х1010 кдж в год. Потенциальные ресурсы возобновляемых источников энергии в Кыргызской Республике, оценивается в 840,2 млн. т.у.т в год. В т.ч. малые реки и водотоки – 5-8 млрд. квтч в год; солнечная энергия (тепло) - 490,0 млн. квтч; солнечная энергия (электричество) – 22,5 млн. квт; энергия ветра – 44,6 млн. квтч; биомасса – 1,3 млрд. квтч. Но несмотря на это, на сегодняшний день практическое использование возобновляемой энергии в Кыргызской Республике составляет менее 1 %. Кыргызская Республики получает в среднем в год от солнца 4,64 млрд.мвтч лучистой энергии или 23,4 квтч/м2 . среднегодовая продолжительность солнечного сияния 2100-2900 часов, годовая сумма солнечной радиации на горизонтальной поверхности 1000-1700 квтч/м2 . В Кыргызстане солнечная энергия может способствовать: - покрытию потребности в горячей воде на 90% в течении 8-9 месяцев; - отоплению до 50% в отопительный период; - обеспечить электроснабжением, всех малоэнергоемких потребителей, расположенных на отдаленных территориях (лесники, чабаны, пчеловоды); - обеспечить резервным электроснабжением до 30% сельского населения, что даст экономии традиционного топлива. Конструкции существующих панелей с инверторами HUAWEI на 100 квт и инвертор GROWATT на 50 квт полностью обеспечивают эффективную работу солнечных панелей для экономии электроэнергии и нагрева воды для условий учебных корпусов и зданий университета.
Кыргыз Республикасынын энергиянын кайра жаралуучу булактарынын энергетикалык потенциалы жана кайра жаралуучу энергия ресурстары (млн. т.) болуп төмөнкүлөр саналат: күн – 570,7, геотермалдык – 21, биомасса – 1,8, чакан ГЭС – 0,7. шамал – 246. Күн энергиясынын запасы боюнча Кыргызстан 1 чарчы метрге КМШда алдыңкы орундардын бирин ээлейт, анын аймагынын бети жылына орто эсеп менен 5700 МДж алат. Республиканын шамал энергетикалык ресурстары 400 миллион кВт. чалгындалган геотермалдык энергия кендеринин ресурстары жылына 61,3х1010 кДжга жетет. Кыргыз Республикасында энергиянын кайра жаралуучу булактарынын потенциалдык ресурстары жылына 840,2 млн. тонна отун эквивалентинде бааланат. Incl. чакан дарыялар жана суу агымдары – жылына 5-8 млрд кВт.саат: күн энергиясы (жылуулук) – 490,0 млн кВт саат; күн энергиясы (электр энергиясы) – 22,5 млн кВт; шамал энергиясы – 44,6 млн кВт саат; биомасса – 1,3 млрд кВт/саат. Бирок, ага карабастан, бүгүнкү күндө Кыргыз Республикасында кайра жаралуучу энергияны иш жүзүндө колдонуу 1%дан аз. Кыргыз Республикасы күнүнө орточо 4,64 млрд МВт саат же 23,4 кВт/м2 нурлануучу энергияны алат. күн нурунун орточо жылдык узактыгы 2100-2900 саат, горизонталдык беттеги күн радиациясынын жылдык көлөмү 1000 - 1700 кВт/м2. Кыргызстанда күн энергиясы төмөнкүлөргө салым кошо алат: - 8-9 айдын ичинде ысык сууга болгон муктаждыкты 90% жабууга; - жылытуу мезгилинде 50%га чейин жылытуу; - алыскы аймактарда жайгашкан бардык аз энергия керектөөчүлөрдү (токойчулар, чабандар, балчылар) электр энергиясы менен камсыз кылуу; - айыл калкынын 30%ын резервдик электр энергиясы менен камсыздоо, бул салттуу отунду үнөмдөөгө мүмкүндүк берет. 100 кВт HUAWEI инверторлору жана 50 кВт GROWATT инвертору менен иштеп жаткан панелдердин конструкциялары окуу корпустарынын жана университеттин имараттарынын шарттары үчүн электр жана жылуулук суусун үнөмдөө үчүн күн батареяларынын эффективдүү иштешин толук камсыздайт.
The energy potential of renewable energy sources of the Kyrgyz Republic and renewable energy resources (million tce) are: sun - 570.7, geothermal 21, biomass - 1.8, small hydroelectric power station - 0.7. wind – 246. In terms of solar energy reserves, Kyrgyzstan occupies one of the leading places in the CIS per 1 sq.m. the surface of its territory receives an average of 5,700 MJ per year. The republic's wind energy resources are estimated at 400 million kW. resources of explored geothermal energy deposits reach 61.3x1010 kJ per year. Potential resources of renewable energy sources in the Kyrgyz Republic are estimated at 840.2 million tons of fuel equivalent per year. Incl. small rivers and watercourses – 5-8 billion kWh per year; solar energy (heat) - 490.0 million kWh; solar energy (electricity) – 22.5 million kW; wind energy – 44.6 million kWh; biomass – 1.3 billion kWh. But despite this, today the practical use of renewable energy in the Kyrgyz Republic is less than 1%. The Kyrgyz Republic receives on average 4.64 billion MWh of radiant energy or 23.4 kWh/m2 per year from the sun. the average annual duration of sunshine is 2100-2900 hours, the annual amount of solar radiation on a horizontal surface is 1000 - 1700 kWh/m2. In Kyrgyzstan, solar energy can contribute to: - covering the need for hot water by 90% within 8-9 months; - heating up to 50% during the heating period; - provide electricity to all low-energy consumers located in remote areas (foresters, shepherds, beekeepers); - provide backup power supply to 30% of the rural population, which will save traditional fuel. The designs of existing panels with 100 kW HUAWEI inverters and 50 kW GROWATT inverters fully ensure the efficient operation of solar panels to save electricity and heat water for the conditions of academic buildings and university buildings.

возобновляемые источники энергии, солнечная энергия, солнечная радиация, солнечные панели, солнце, ветер, геотерм, инвертор, солнечные панели
энергиянын кайра жаралуучу булактары, күн энергиясы, күн радиациясы, күн панелдери, күн, шамал, геотермалдык, инвертор, күн панелдери.
renewable energy sources, solar energy, solar radiation, solar panels, sun, wind, geothermal, inverter, solar panels

Турсунбаев Жанболот Жанышович, Ошский технологический университет, г.Ош, Кыргызская Республика, кандидат технических наук, доцент. Камилов Комилжон Сабирович, Андижанский институт сельского хозяйства и агротехнологии, Андижанский район, Республика Узбекистан, доктор сельскохозяйственных наук. Исламов Мамасадык, Ошский технологический университет, г.Ош, Кыргызская Республика, аспирант. Абдыкадыров Абдураим Бектемирович, Ошский технологический университет, г.Ош, Кыргызская Республика, аспирант.
Турсунбаев Жанболот Жанышович, Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, техника илимдеринин кандидаты, доцент. Камилов Комилжон Сабирович, Анжиян Айыл чарба жана агротехнология институту, Анжиян району, Өзбекстан Республикасы, айыл чарба илимдеринин доктору. Исламов Мамасадык, Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант. Абдыкадыров Абдураим Бектемирович, Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
Zhanbolot Tursunbaev, Osh Technological University, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of technical sciences, associate professor. Komiljon Kamilov, Andijan Institute of Agriculture and Agrotechnology, Andijan district, Republic of Uzbekistan, doctor of agricultural sciences. Mamasadyk Islamov Osh Technological University, Osh, Kyrgyz Republic, postgraduate student. Abduraim Abdykadyrov, Osh Technological University, Osh, Kyrgyz Republic, postgraduate student.

Download

10.26104/NNTIK.2023.51.74.009

New issue

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Journals

Contacts