Научный журнал Кыргызстана

Кожомуратова Э.А., Байдинов Т.Б., Эрматова Г.Б
Кожомуратова Э.А., Байдинов Т.Б., Эрматова Г.Б
E. Kojomuratova, T. Baidinov, G. Ermatova

СИСТЕМА ХЛОРИД ЛАНТАНА (LaCl3) – МЕТИЛЕНДИАЦЕТАМИД (C5H10O2N2)– ВОДА (H2O) ПРИ 298 (К) КЕЛЬВИНЕ
ЛАНТАН ХЛОРИДИ (LaCl3)-МЕТИЛЕНДИАЦЕТАМИД (C5H10O2N2)-СУУ (H2O) СИСТЕМАСЫ 298 (К) КЕЛВИНДЕ
THE SYSTEM OF LANTANUM CHLORIDE (LaCl3) – METHYLENDIACETAMIDE (C5H10O2N2) – WATER (H2O) AT 298 (K) KELVIN

Изотермическим методом изучены растворимость и твердые фазы в системе LaCl3 – C5H10O2N2 – H2O при 298К. Установлено, что образуется соединение LaCl3•2C5H10O2N2- •2Н2O, конгруэнтно растворяющееся в воде, и определены концентрационные пределы кристаллизации нового соединения в системе. Исследованы ИК-спектры поглощения соединения, в которых полоса валентных колебаний карбонильной группы ν(CO) смещается в длинноволновую область от 1700, 1678 см-1 до 1650 и 1643 см-1, а полоса валентных колебаний ν (C-N) группы сместилась в коротковолновую область от 1379 см-1 до 1434 см-1. Такие изменения в ИК-спектрах поглощения свидетельствуют о координации молекул метилендиацетамида с ионом лантана через атомы кислорода карбонильных групп. На основании данных ИК-спектров поглощения приведено примерное строение комплексного соединения. По рентгенограммам рассчитаны интенсивность отраженных линий, межплоскостные расстояния атомов, параметры элементарных ячеек, рентгеновская плотность кристаллов и определено, что кристаллическая решетка соединения принадлежит к моноклинной сингонии.
298К де LaCl3 – C5H10O2N2 – H2O системасындагы эригичтик жана катуу фазалар изотермикалык метод боюнча изилденген. Сууда конгруэнтүү эриген LaCl3·2C5H10O2N2·2Н2О бирикмесинин пайда болгондугу табылып, жаңы бирикменин системадагы кристаллдашуусунун концентрациялык чектери аныкталды. Бирикменин ИК-сиӊирүү спектрлери изилденип, анда карбонил тобунун ν(CO) валенттик термелүү тилкеси 1700, 1678 см-1 ден 1650 жана 1643 см-1 ге чейин узун толкундуу аймакка, ал эми ν(С-N) тобунун валенттик термелүү тилкеси 1379 см-1 ден 1434 см-1 ге чейин кыска толкундуу аймакка жылышкандыгы аныкталган. ИК-сиӊирүү спектрлериндеги мындай өзгөрүүлөр метилендиацетамиддин молекулалары лантандын ионуна карбонил топторунун кычкылтек атомдору аркылуу координациялангандыгы жөнүндө маалымдайт. ИК-сиӊирүү спектрлеринин маалыматтарынын негизинде комплекстик бирикмелердин болжолдуу түзүлүшү берилген. Рентгенограмманын маалыматтары боюнча чагылдырылган сызыктардын интенсивдүүлүгү, тегиздиктердин ортосундагы аралыктар, элементардык ячейкалардын параметрлери, кристаллдардын рентген боюнча тыгыздыгы эсептелди жана бирикменин кристаллдык торчосу моноклиндик сингонияга тиешелүү экендиги аныкталды.
The solubility and solid phases in the LaCl3 – C5H10O2N2 – H2O system at 298K were studied by the isothermal method. It is established that the compound LaCl3•2C5H10O2N2•2Н2O is formed, which dissolves congruently in water, and the concentration limits of crystallization of the new compound in the system are determined. The IR absorption spectra of the compound in which the band of stretching vibrations of the carbonyl group ν(CO) is shifted to the long-wave region from 1700, 1678 cm-1 to 1650 and 1643 cm-1, and the band of stretching vibrations of the ν (C-N) group shifted to the short-wave region from 1379 cm-1 to 1434 cm-1. Such changes in the IR absorption spectra indicate the coordination of methylendiacetamide molecules with the lanthanum ion through the oxygen atoms of the carbonyl groups. Based on the data of IR absorption spectra, the approximate structure of the complex compound is given. According to X-ray patterns, the intensity of reflected lines, interplanar distances of atoms, unit cell parameters, and X-ray density of crystals are calculated, and it is determined that the crystal lattice of the compound belongs to the monoclinic system.

хлорид лантана, метилендиацетамид, метод растворимости, комплексное соединение, ИК-спектр, рентгенофазовый анализ.
лантандын хлориди, метилендиацетамид, эригичтик ыкмасы, комплекстик бирикме, ИК-спектр, рентгенфазалык анализ
lanthanum chloride, methylendiacetamide, solubility method, complex compound, IR spectrum, X-ray phase analysis.

Кожомуратова Эльнура Айтпаевна, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель. Байдинов Туратбек Байдинович, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат химических наук, доцент. Эрматова Гулнур, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, магистрант.
Кожомуратова Эльнура Айтпаевна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу. Байдинов Туратбек Байдинович, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, химия илимдеринин кандидаты, доцент. Эрматова Гүлнур, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, магистрант.
Elnura Kojomuratova, Kyrgyz National University named after Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer. Turatbek Baidinov, Kyrgyz National University named after Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of chemical sciences, associate professor. Gulnur Ermatova, Kyrgyz National University named after Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, undergraduate student.

Download

10.26104/NNTIK.2023.78.96.003

New issue

2024, №: 1

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Journals

Contacts