|
|
-
Мамбетов Т.К., Курманбек уулу М., Сагынбекова М.
-
Мамбетов Т.К., Курманбек уулу М., Сагынбекова М.
-
Т. Mambetov, Kurmanbek uulu М., М. Sagynbekova
-
ОЦЕНКА ВОЗДЕЙСТВИЯ ОКРУЖАЮЩЕЙ И СОЦИАЛЬНОЙ СРЕДЫ НА САРЫЧАТ-ЭРТАШСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ПРИРОДНЫЙ ЗАПОВЕДНИК
-
САРЫЧАТ-ЭЭРТАШ МАМЛЕКЕТТИК КОРУГУНА СОЦИАЛДЫК ЖАНА СЫРТКЫ ЧӨЙРӨНҮН ТААСИР ЭТҮҮСҮН БААЛОО
-
ASSESSMENT OF ENVIRONMENTAL AND SOCIAL IMPACT ON THE SARYCHAT-ERTASH STATE RESERVE
-
В статье предлагается ознакомиться с результатами
фауно-флористического исследования, проведенные на территории Сарычат-Эрташского ООПТ, находящегося в ИссыкКульской области. Организованный в 1995 году заповедник отличается обособленным географическим расположением и относительной труднодоступностью, даже в летний период
времени. Биоразнообразие Сарычат-Ээрташского заповедника не является, чем-то уникальным и более не встречающимся
нигде явлением. Но, совокупность некоторых факторов как,
климатические условия, географическое расположение, близость границы с Китаем сделали это место убежищем различных видов как растений, так и животных. Среди которых,
встречаются довольно редкие, эндемичные, а также виды,
внесенные в Красную Книгу Кыргызкой Республики. Например,
архар или горный баран (Ovis ammon), снежный барс (Uncia
uncia), лук Семенова (Allium semenowii Regel), Родиола линейнолистная (Rhodiola linearifolia Boriss), копеечник киргизский
(Hedysarum kirghisorum), и т.д. Естетсвенное или антропогенное воздействие, и как следствие нарушение экологического баланса, может привести к сдвигу различных природных процессов, а также нежелательным последствиям (сокращение видов растений и животных, в том числе и их полному исчезновению).
-
Макалада Ысык-Көл облусунда жайгашкан СарычатЭэрташ мамлекеттик коругунун аймагында жүргүзүлгөн
фауналык жана флористикалык изилдөөнүн жыйынтыктары
менен таанышуу сунушталат. 1995-жылы уюштурулган корук
обочолонгон географиялык жайгашуусу жана жай мезгилинде
да жетүүгө мүмкүн эместиги менен айырмаланат. СарычатЭэрташ коругунун биологиялык ар түрдүүлүгү уникалдуу жана
башка эч жерде кездешпейт деп айтууга болбойт. Бирок, климаттык шарттар, географиялык жайгашуу, Кытай менен чек
арага жакындыгы сыяктуу кээ бир факторлордун жыйындысы бул жерди өсүмдүктөрдүн да, жаныбарлардын да ар кандай түрлөрү үчүн баш калкалоочу жайга айландырган. Алардын арасында өтө сейрек кездешүүчү, эндемикалык, ошондой
эле Кыргыз Республикасынын Кызыл Китебине кирген түрлөрү
бар. Мисалы, аркар же тоо койлору (Ovis ammon), ак илбирс
(Uncia uncia), Семенов пиязы (Allium semenowii Regel), Узун
жалбырактуу родиола (Rhodiola linearifolia), копеечник киргизский (Hedysarum kirghisorum) ж.б. Табигый же антропогендик
таасир, анын натыйжасында экологиялык тең салмактуулуктун бузулушу ар кандай табигый процесстердин жылышына,
ошондой эле жагымсыз кесепеттерге алып келиши мүмкүн
(өсүмдүктөрдүн жана жаныбарлардын түрлөрүнүн кыскарышы, анын ичинде алардын толук жок болушу).
-
The article proposes to be acquainted with the results of the
fauna and floristic research conducted in the Sarychat-Ertash protected areas, located in the Issyk-Kul region. Founded in 1995, the
reserve has a detached geographical location and relative inaccessibility, even in the summer time. The biodiversity of the SarychatEertash Reserve is not, something unique or no longer an occurring
phenomenon. However, a combination of some factors such as climatic conditions, geographical location, and proximity to the border with China made this place a refuge for various species of plants
and animals. Among which, there are quite rare, endemic, as well
as species listed in the Red Book of the Kyrgyz Republic. For
example, argali or mountain sheep (Ovis ammon), snow leopard
(Uncia uncia), Semenov’s onion (Allium semenowii Regel), Rhodiola linear-leaved (Rhodiola linearifolia Boriss), Kirgiz tick trefoil
(Hedysarum kirghisorum), etc. Natural or anthropogenic impact,
and as a consequence of the violation of the ecological balance, can
lead to a shift in various natural processes, as well as undesirable
consequences (reduction of plant and animal species, including
their complete disappearance).
-
заповедник, редкие виды, животные, растения, антропогенное влияние, оценка, угроза.
-
корук, сейрек кездешүүчү түрлөр, жаныбарлар, өсүмдүктөр, антропогендик таасир, баалоо, коркунуч.
-
natural reserve, rare species, animals, plants, anthropogenic impact, evaluation, threat.
-
Мамбетов Таалай Курманбекович, Национальная
академия наук Кыргызской Республики,
г. Бишкек, Кыргызская Республика,
младший научный сотрудник.
Курманбек уулу Мурат, Национальная академия
наук Кыргызской Республики, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, младший научный
сотрудник.
Сагынбекова Махабат, Национальная академия
наук Кыргызской Республики, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, младший научный
сотрудник.
-
Мамбетов Таалай Курманбекович, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, кенже
илимий кызматкер.
Курманбек уулу Мурат, Кыргыз Республикасынын
Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, кенже илимий кызматкер.
Сагынбекова Махабат, Кыргыз Республикасынын
Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, кенже илимий кызматкер.
-
Taalay Mambetov, National Academy of Sciences of the
Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, junior
researcher.
Kurmanbek uulu Murat, National Academy of Sciences
of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
junior researcher.
Makhabat Sagunbekova, National Academy of Sciences
of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
junior researcher.
DOI:10.26104/NNTIK.2022.58.35.024
Мамбетов Т.К., Курманбек уулу М., Сагынбекова М. ОЦЕНКА ВОЗДЕЙСТВИЯ ОКРУЖАЮЩЕЙ И СОЦИАЛЬНОЙ СРЕДЫ НА САРЫЧАТ-ЭРТАШСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ПРИРОДНЫЙ ЗАПОВЕДНИК. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 4. C. 111-114
|
