|
|
-
Аубекерова Н.Г., Сатиндиева А.К.
-
Аубекерова Н.Г., Сатиндиева А.К.
-
N. Aubekerova, A. Satindieva
-
ОЦЕНКА СОЛЕУСТОЙЧИВОСТИ РАСТЕНИЙ У СОРТОВ ОЗИМОЙ ПШЕНИЦЫ В УСЛОВИЯХ ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ
-
ЧҮЙ ӨРӨӨНҮНҮН ШАРТТАРЫНДА КҮЗДҮК БУУДАЙ СОРТТОРУНДАГЫ ӨСҮМДҮКТӨРДҮН ТУЗГА ТУРУКТУУЛУГУН БААЛОО
-
ASSESSMENT OF SALT TOLERANCE OF PLANTS IN VARIETIES OF WINTER WHEAT IN THE CONDITIONS OF THE CHUI VALLEY
-
Значение устрйчивости к соли сортов в повышении урожая велико. В данной статье изложены результаты испытаний, которые проводились на сортах озимой пшеницы в селе
Селекционное. При оценке культурных растений стандартными лабораторными методами критериями солеустойчивости
обычно являются такие показатели, как энергия прорастания,
лабораторная всхожесть семян. Количество проросших семян, шт, в опытах при хлоридном засолении показало общую
тенденцию, чем выше засоление, тем меньше проросших семян. Среди образцов выявлены сорта, относящиеся к различным классам устойчивости. Наиболее солеустойчивыми оказались 2 сорта – это номер 7 и Кайрак, угнетавшийся в меньшей степени по сравнению с другими сортами, где количество
проросших проростков у сорта номер 7 составила 75,0% и
Кайрак 40%. При оценке сортов длина первичных корней варьировала от 8,7 (сорт Альмира) до 20,7 мм (Владлен), при среднем значении по сортам 16,9 ± 3,15 мм. При проращивании семян длина зародышевых корней уменьшалась до7,7 ± 0,35 мм.
Наименьшее отклонение в вариантах отмечено у сортов
Кайрак и у сорта номер 7. Значительное угнетение корней обнаружен у сорта Тилек и у сорта Алмира. Сравнение сортов по
устойчивости к соли приводит к снижению всхожести семян
изменению морфометрических параметров проростков пшеницы, а некоторые сорта могут быть более устойчивы к соли.
-
Түшүмдүн өсүшүндө сорттун тузга туруштук берүүсүнүн мааниси чоң. Бул макалада Селекционное айылында күздүк
буудайдын сортторунда жүргүзүлгөн сыноолордун жыйынтыктары орун алган. Маданий өсүмдүктөрдү стандарттуу
лабораториялык ыкмалар менен баалоодо, негизинен, өсүп чыгуу энергиясы, үрөндөрдүн лабораториялык өнгүчтүгү сыяктуу көрсөткүчтөр тузга туруктуулук критерийлери болуп саналат. Хлорид шордуулугу тажрыйбасында өнүп чыккан үрөндөрдүн саны, даана, жалпы тенденцияны көрсөттү, туздалуу
канчалык жогору болсо, үрөн ошончолук аз өсөт. Үлгүлөрдүн
арасында ар кандай туруктуулук класстарына таандык сорттор аныкталды. 2 сорт тузга эң чыдамдуу болуп чыкты - бул
№7 жана Кайрак башка сортторго салыштырмалуу азыраак
кысымга алынган, мында №7 сортто өнүп чыккандардын саны
75,0%ды, Кайракта 40%ды түзгөн. Сортторду баалоодо баштапкы тамырлардын узундугу 8,7ден (Альмира сорту) 20,7
ммге (Владлен) чейин өзгөргөн, сорттор үчүн орточо мааниси
16,9±3,15 мм болгон. Үрөндүн өнүп чыгышында урук тамырларынын узундугу 7,7±0,35 ммге чейин кыскарган. Варианттардагы эң аз четтөө Кайрак сортторунда жана №7 сортто
байкалган. «Тилек» сортунда жана «Альмира» сортунда тамырлардын олуттуу басаңдашы байкалды. Сортторду тузга
туруктуулугу боюнча салыштыруу үрөндөрдүн өнгүчтүгүнүн
азайышына, буудай өсмөлөрүнүн морфометрикалык параметрлеринин өзгөрүүсүнө алып келет, ал эми айрым сорттор
тузга көбүрөөк туруктуу болушу мүмкүн
-
The importance of resistance to salt varieties in increasing the
yield is great. This article presents the results of tests that were carried out on varieties of winter wheat in the village of Selektsionnoe.
When evaluating cultivated plants, the standard laboratory methods
for salt tolerance are usually such indicators as germination energy,
laboratory seed germination. The number of germinated seeds, pcs,
in experiments with chloride salinity showed a general trend, the
higher the salinity, the less germinated seeds. Among the samples,
varieties belonging to different resistance classes were identified. 2
varieties turned out to be the most salt-resistant - this is number 7
and Kairak, which was oppressed to a lesser extent compared to
other varieties, where the number of germinated seedlings in variety
number 7 was 75.0% and Kairak 40%. When evaluating varieties,
the length of primary roots varied from 8.7 (Almira variety) to 20.7
mm (Vladlen), with an average value for varieties of 16.9 ± 3.15
mm. During seed germination, the length of germinal roots decreased to 7.7 ± 0.35 mm. The smallest deviation in the variants was
noted in variety Kairak and in variety number 7. Significant root
suppression was found in the variety Tilek and in the variety Almira.
Comparison of varieties for salt tolerance leads to a decrease in
seed germination, a change in the morphometric parameters of
wheat seedlings, and some varieties may be more resistant to salt.
-
озимая пшеница, сорт, солеустойчивость, засоление, количество семян, всхожесть семян, длина проростков, масса проростков.
-
күздүк буудай, сорт, тузга чыдамдуулук, шордонуу, үрөндөрдүн саны, уруктун өнгүчтүгү, өсмөлөрдүн узундугу, өсмөлөрдүн салмагы.
-
winter wheat, variety, salt resistance, salinity, number of seeds, germination of seeds, length of seedlings, weight of seedlings.
-
Аубекерова Наталья Галиевна, Кыргызский
национальный университет имени Ж. Баласагына,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
сельскохозяйственных наук, доцент.
Сатиндиева А.К., Кыргызский национальный
университет имени Ж. Баласагына, г. Бишкек,
Кыргызская Республика.
-
Аубекерова Наталья Галиевна, Ж. Баласагын
атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, айыл-чарба
илимдеринин кандидаты, доцент.
Сатиндиева А.К., Ж. Баласагын атындагы Кыргыз
улуттук университети, Бишкек шаары, КР.
-
Nataliya Aubekerova, Kyrgyz National University by
name of Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of agricultural sciences, associate
professor.
A. Satindieva, Kyrgyz National University by name of
Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic.
DOI:10.26104/NNTIK.2022.39.72.012
Аубекерова Н.Г., Сатиндиева А.К. ОЦЕНКА СОЛЕУСТОЙЧИВОСТИ РАСТЕНИЙ У СОРТОВ ОЗИМОЙ ПШЕНИЦЫ В УСЛОВИЯХ ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 4. C. 61-63
|
