|
|
-
Самыйканов А.Т., Алымкулов З.А.
-
Самыйканов А.Т., Алымкулов З.А.
-
A.T. Samyikanov, Z.A. Alymkulov
-
КЛАССИЧЕСКИЙ ХАРАКТЕР ПЕРИПАТЕТИЧЕСКОЙ ЭТИКИ
-
ПЕРИПАТЕТИКАЛЫК ЭТИКАНЫН КЛАССИКАЛЫК МҮНӨЗҮ
-
THE CLASSICAL NATURE OF PERIPATETIC ETHICS
-
В истории развития человечества всегда стоял выбор идеала в нравственной жизни. Значимость анализа чело-веческих действий, поступков, их оценка необходима в со-циальной жизни. Этика как наука о морали исследует про-цесс ее возникновения, развития и всегда выступает в роли посредника между человеком и обществом. Существуют определенные моменты в истории развития представлений о морали, доводов, теорий, где выделяются идеи видных философов. В статье рассматриваются этические учения теологов и представителей перипатетической школы средневекового востока Ал Газали, Ал Фараби и Ибн Сины. Разработанные нравственные понятия, этические катего-рии мыслителей сыграли важную роль в становлении совре-менной философской науке этике. Представляется важ-ным рассмотрение понятийных форм религиозно-этиче-ского характера с позиции научной теории, так как исто-рико-культурное наследие прошлого прошедшее простран-ственно-временное испытание играет важную роль в ста-новлении новых парадигм и моральных ценностей.
-
Социумдун алдында, моралдык баалуулуктарды өз-дөштүрүү, коюлган ченемдерине, принциптерине жана эрежелерине ылайык жашоо, идеалга багыт алуу көйгөй-лөрү турат. Этика философиялык илим, коомдук аң-сезим-дин формасы, адам жашоосунун маанилүү бөлүгү, коомдук болмуштун өзгөчө бир кубулушу катары моралды, адеп-ах-лактуулукту изилдейт жана үйрөтөт. Этика моралдын башка коомдук мамилелер системасындагы ордун билди-рип, анын жаратылышын, ички түзүлүшүн анализдейт жана адеп-ахлактуулуктун тарыхый өнүгүшүн, пайда бо-лушун иликтейт. Этикалык көз караштардын өнүгүү та-рыхында ар кандай багыттагы таалиматтардын айткан моралдык принциптери арбын. Биз бул макалада орто кы-лымдагы чыгыш теологдордун, перипатетикалык мектеп-тин көрүнүктүү өкүлдөрү Ал Газали, Ал Фариби менен Ибн Синанын иштеп чыккан айрым адептик түшүнүктөрүнө, этикалык категорияларына талдоо жүргүзүп, сереп сал-дык. Албетте, диний этикалык категориялардын татаал чиеленген логико-гносеологиялык формалары, алардын та-бияты илимий-теориялык тактоолорго муктаж экендиги талашсыз. Ушундан улам, тарыхый-философиялык эпис-темиологиянын структурасындагы коомдук өнүгүү, мезгил менен мейкиндиктин айкалышы аныктаган моралдык ка-тегориялар, түшүнүктөр, парадигмалардын конкреттүү- тарыхый формалары жөнөкөйдөн татаалга карай калып-танып өнүгүп келгени, өзгөчө орто кылымдагы чыгыш пе-рипатетикалык ойчулдардын иштеп чыккан диний этика-лык категориялары толук тактала электиги, бул изилдөө-нү андан ары өнүктүрүүнүн максаты менен милдеттерин шарттап турат.
-
In the history of mankind there has always been a choice of the ideal in the moral life. The significance of human actions and deeds analysis assessment is necessary in social life. Ethics as a science of morality explores the process of its origin, deve-lopment and always acts as an intermediary between human and society. There are certain points in the history of the develop-ment of ideas about morality, arguments, theories, where the ideas of prominent philosophers stand out. The article discusses ethical teachings of theologians and representatives peripatetic school of the medieval east Al Ghazali, Al Farabi and Ibn Sina. Developed moral concepts, ethical categories of thinkers played an important role in the formation of modern philosophical science ethics. It seems important to consider the conceptual forms of a religious ethical nature from the standpoint of a scien-tific theory, since the historical and cultural heritage of the past which has passed the space-time test plays an important role in the formation of new paradigms and moral values.
-
Ключевые слова: аффекты, воля, мораль, нрав, су-бъект, ценность, добродетель, намерение, дух, поступок, сознание, этика.
-
Негизги сөздөр: аффект, эрк, мораль, адеп, субъект, баалулук, изгилик, ниет, рух, жосун, ан сезим, этика.
-
Key words: affects, will, morality, disposition, subject, va-lue, virtue, intention, spirit, deed, consciousness, ethics.
-
Самыйканов Адисбек Тынчтыкбекович, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева. г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат философских наук.
Алымкулов Замирбек Аманбекович, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева. г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат философских наук, доцент.
-
Самыйканов Адисбек Тынчтыкбекович, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргызская Республика, философия илимдеринин кандидаты.
Алымкулов Замирбек Аманбекович, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргызская Республика, философия илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Adisbek Samyikanov, Kyrgyz state university the name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of philosophical sciences.
Zamirbek Alymkulov, Kyrgyz state university the name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of philosophical sciences, associate professor.
Самыйканов А.Т., Алымкулов З.А. КЛАССИЧЕСКИЙ ХАРАКТЕР ПЕРИПАТЕТИЧЕСКОЙ ЭТИКИ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 12. C. 207-211
|
