Научный журнал Кыргызстана

Мамаджанов А.Н., Дурусбеков А.Д. Абдыкарова А.С.
Мамаджанов А.Н., Дурусбеков А.Д. Абдыкарова А.С.
A.N. Mamadjanov, A.D. Durusbekov, A.S. Abdykarova

ПОДХОДЫ К СОВЕРШЕНСТВОВАНИЮ ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО НАДЗОРА ЗА ВИЧ-ИНФЕКЦИЕЙ В СОВРЕМЕННЫХ УСЛОВИЯХ
АЗЫРКЫ УЧУРДАГЫ АИВ-ИНФЕКЦИЯСЫНА ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫК КӨЗӨМӨЛДҮ ЖАКШЫРТУУ МАМИЛЕЛЕРИ
APPROACHES TO IMPROVING THE EPIDEMIOLOGICAL CONTROL OF HIV INFECTION UNDER MODERN CONDITIONS

Дальнейшая активизация эпидемического процесса ВИЧ-инфекции диктует необходимость оптимизации и совершенствования существующей системы эпидемиологического надзора за ВИЧ-инфекцией, что и служила целью настоящей работы. Показатель распространенности ВИЧ-инфекции составил на 100 тыс. населения: по Кыргызской Республике 143,2, высокий уровень инфицирования населения ВИЧ наблюдается в г.Бишкек (177,7), в г.Ош (382,3), Чуйской (291,5) и Ошской (114,7) областях. В структуре ВИЧ-инфицированных преобладают мужчины - 64,7%, женщины составили - 35,3%, наиболее высокий удельный вес инфицирования отмечается в возрастных группах 20-29 лет (28,9%) и 30-39 лет (36,9%), половой пути передачи составлял 46,3%, парентеральный путь среди ПИН – 42,0%. С учетом опыта и рекомендации ЮНЭЙДС /ВОЗ была разработана усовершенствованная система эпидемиологического надзора за ВИЧ-инфекцией в условиях концентрированной стадии эпидемии применительно к Ошской области. Показано, что предлагаемая модель эпидемиологического надзора позволит выявить эпидемиологические особенности проявления ВИЧ-инфекции на территории республики, определить основные факторы, приведшие к ее росту и распространению, и сформулировать тактику и стратегию комплексной программы профилактики ВИЧ-инфекции.
Эпидемия учурунда АИВ-инфекциясын мындан ары да күчөтүү жөнүндө жана АИВ-инфекциясына каршы иштеп жаткан эпидемиологиялык көзөмөлдү өркүндөтүү, бул жумуштун негизги максаты. АИВ-инфекциясын таралышынын көрсөткүчү 100 миң калктын санына салыштырганда: Кыргыз Республикасы боюнча 143,2, АИВ-инфекциясынын таралуусу боюнча эң жогорку көрсөткүчтөр Бишкек шаары (177,7) , Ош шаары (382,3), Чуй (291,5) жана Ош (114,7) областарында. АИВ-инфекциясына чалынгандардын басымдуу бөлүгү эркектер – 64,7%, аялдардын саны – 35,3%, алардын ичине жогорку үлүшү 20-29 жаштагы (28,9%) жана 30-39 жаштагы (36,9%), жыныстык жол менен жугузуу 46,3%, парентералдык жол менен (ийне аркылуу банги заттарды колдонуу) – 42,0%. ЮНЭЙДС/ВОЗдун сунуштарына жана тажрыйбасына таянып АИВ-инфекциясына эпидемилогиялык көзөмөл жүргүзүүнүн Ош областына карата эпидемиянын концетрланган стадиясынын жогорулатылган ситемасы иштеп чыгылды. Эпидемиологиялык көзөмөлдүн сунушталган модели республиканын аймагында АИВ-инфекциясынын пайда болушунун эпидемиологиялык өзгөчөлүктөрүн аныктоого мүмкүндүк берери көрсөтүлгөн, анын өсүшүнө жана жайылышына алып келген негизги факторлорду аныктоо жана АИВ-инфекциясын алдын алуунун комплекстүү программасынын тактикасын жана стратегиясын түзүү.
Ongoing increase in the HIV infection epidemic process dictates the necessity to enhance and improve the existing system of epidemiological control of HIV infection, which was the purpose of this paper. The HIV infection distribution indicator per 100,000 of population amounted to: 143.2 over the Kyrgyz Republic, high level of the population HIV infection is observed in Bishkek (177.7) and Osh (382.3) cities, Chui (291.5) and Osh (114.7) oblasts. Males prevail in the structure of the HIV infected – 64.7%, females amounted to 35.3%, the highest ratio of infection being in the age groups 20-29 years old (28,9%) and 30-39 years old (36.9%), sexual transmission totaling 46.3%, the parenteral one among IDUs – 42%. An improved system for epidemiological control of HIV infection under the concentrated stage of epidemics was developed with regards to Osh Oblast taking into account the experience and recommendations of UNAIDS/WHO. Demonstrated was that the proposed model for epidemiological control would allow to reveal the epidemiological features of HIV infection manifestations on the territory of this country, identify the main factors leading to its growth and spread, formulate the tactics and the strategy for an integrated HIV infection prevention program.

ВИЧ-инфекция, эпидемический процесс, распространенность, эпидемиологический надзор, факторы риска, профилактика, эпидемиологическая особенность.
АИВ-инфекциясы, эпидемиологиялык процесс, таралышы, эпидемиологиялык көзөмөл, тобокел жагдай, алдын алуу, эпидемиологиялык өзгөчөлүк
HIV- infection, epidemic process, distribution, epidemiological control, risk factors, prevention.

Мамаджанов Алишер, Ошский государственный университет, г.Ош, Кыргызская Республика, преподаватель. Дурусбеков Асан Дурусбекович, Ошский государственный университет, г.Ош, Кыргызская Республика, преподаватель. Абдыкарова Айпери, Ошский государственный университет, г.Ош, Кыргызская Республика, преподаватель.
Мамаджанов Алишер, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу. Дурусбеков Асан Дурусбекович, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу. Абдыкарова Айпери, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
Alisher Mamadjanov, Osh state University, Osh, Kyrgyz Republic, lecturer. Asan Durusbekov, Osh state University, Osh, Kyrgyz Republic, lecturer. Aiperi Abdykarova, Osh state University, Osh, Kyrgyz Republic, lecturer.

Download

DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557

New issue

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Journals

Contacts