New issue

2024, №: 3

More

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Алыбаев Дж.Б., Темиров Н.Ж.
  2. Алыбаев Дж.Б., Темиров Н.Ж.
  3. Dj.B. Alybaev, N.J. Temirov
Title
  1. ПОНЯТИЕ СИНЕРГИЯ И СИНЕРГИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ: ПОЯВЛЕНИЕ И ИСТОЧНИКИ ФОРМИРОВАНИЯ
  2. СИНЕРГИЯ ЖӨНҮНДӨ ТҮШҮНҮК ЖАНА СИНЕРГИЯЛЫК ЭФФЕКТ: ПАЙДА БОЛУУ ЖАНА КЕЛИП ЧЫГУУ БУЛАКТАРЫ
  3. THE CONCEPT OF SYNERGY AND SYNERGISTIC EFFECT: THE APPEARANCE AND SOURCES OF FORMATION
Abstract
  1. На современном этапе развития науки, возникает проблема разграничения часто применяемых терминов как синергия, синергетика, синергизм, синергический эффект и синергетический эффекты. В статье определены понятия синергетика и синергия, представлены подходы к определению синергии по И.Ансоффу, он рассматривал синергию как «явление, когда доходы от собственного использования ресурсов превышают сумму доходов от использования тех же ресурсов по отдельности, часто называют эффектом «2+2=5». В этом случае синергия рассматривается в области диверсификации на предприятии, которая вводит нас в «тупик». По И. Пригожину же, рассматривается синергия как самоорганизующихся диссипативных структур. Для объяснения синергии предложены постулаты, не позволяющие измерить научную категорию. Следовательно, не представляется возможным оценку синергического эффекта. Предложена гипотеза выявления синергии в процессах взаимодействия элементов, на основе законов энтропии, представляющееся как мера обесценивания энергии, ее потери, рассеивание в окружающее пространство и т.д. Позволяющее объективно оценить понятие синергический эффект.
  2. Илимдин заманбап өнүгүүсүндө күнүмдүк колдонуп жүргөн терминдер синергия, синергетика, синергиялык эффект жана синергиялык эффекттер түшүнүктөрүн колдонууда көйгөйлөр жаралууда. Аталган макалада синергиялар жана синергетика түшүнүктөрүнө И.Ансоффтун берилген аныктамалары өзгөчө мааниге ээ экендиги белгиленген жана синергияга байланышкан аныктамасы төмөндөгүдөй: «өздүк ресурстарды колдонуудан алынган кирешелер кээ бир учурларда ошол эле ресурстардан алынган кирешелерден ашып түпгүүсүн же аны “2+2=5” эффектиси деп атап жана бул мезгилде иш каналарды диверсификациялоо алкагындагы синергия деп жана бизди «тунгуюкка» алып барарын белгилеген. Ал эми И.Пригожин синергияны өзүнөн-өзү уюштурулуучу диссипативдик түзүм катары мүнөздөйт. Синергияны тактоо максатында илимдеги категорияларды өлчөөгү мүмкүндүк бербеген ар кандай пастулаттар келтирилген. Албетте, синергиялык эффектке баа берүү мүмкүн эмес. Энтропия мыйзамына ылайык, синергия энергиянын баалуулугунун төмөндүүсү сыяктуу элементтердин бири-бирине карата өз ара таасиринен жоготуулар жана курчап турган мейкиндиктеги ар кандай жайгашуулар сыңары байланышкан гипотеза сунушталган. Ошондой кубулуштардын өз ара аракеттенүүсүн баалагандай баалоо синергия эффектисин баалоого мүмкүндүк түзөт.
  3. At the present stage of development of science, there is a problem of differentiation of frequently used terms such as synergy, synergetics, synergism, synergistic effect and synergistic effect. The article defines the concepts of synergy and synergy, presents approaches to the definition of synergy according to I. Ansoff, he considered synergy as “the phenomenon when the revenues from own use of resources exceed the amount of income from the use of the same resources separately, often called the “2 + 2 = 5". In this case, synergy is considered in the area of diversification in the enterprise, which leads us into a "dead end". According to I.Prigogine, synergy is considered as selforganizing dissipative structures. To explain the synergy, postulates are proposed that do not allow to measure the scientific category. Therefore, it is not possible to evaluate the synergistic effect. A hypothesis is proposed for identifying synergy in the processes of interaction of elements, based on the laws of entropy, which is presented as a measure of energy devaluation, its loss, dispersion into the surrounding space, etc. Allows you to objectively evaluate the concept of synergistic effect.
Keywords
  1. синергетика, синергия, синергический эффект, синергетический эффект, методология IDEF0, энтропия, схема процесса, процесс энтропии.
  2. синергетика, синергия, синергиялык эффект, синергетикалык эффект, IDEF0 усулу, энтропия, процесстердин схемасы, энтропия процесси.
  3. synergetics, synergy, synergistic effect, synergetic effect, IDEF0 methodology, entropy, process diagram, entropy process.
Authors info
  1. Алыбаев Джапар Бузурманкулович, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, Экономический факультет, кафедра Экономики, доктор экономических наук, профессор. Темиров Назар Жакшылыкович, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, Экономический факультет, кафедра Экономики, докторант
  2. Алыбаев Джапар Бузурманкулович, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, Экономика факультети, Экономика кафедрасы, экономика илимдеринин доктору, профессор. Темиров Назар Жакшылыкович, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, Экономика факультети, Экономика кафедрасы, докторант.
  3. Djapar Alybaev, Kyrgyz national university by name of J.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of economic sciences, professor. Nazar Temirov, Kyrgyz national university by name of J.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, Faculty of Economics, Department of Economics, doctoral student.
Pdf
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Citing
  • Алыбаев Дж.Б., Темиров Н.Ж. ПОНЯТИЕ СИНЕРГИЯ И СИНЕРГИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ: ПОЯВЛЕНИЕ И ИСТОЧНИКИ ФОРМИРОВАНИЯ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 8. C. 67-71