Научный журнал Кыргызстана

Мосолова С.Н., Бавланкулова К.Д., Бексултанова А.
Мосолова С.Н., Бавланкулова К.Д., Бексултанова А.
S.N. Mosolova, K.D. Bavlankulova, A. Beksultanova

ГРИБНЫЕ БОЛЕЗНИ ПОСЕВНЫХ И ДИКОРАСТУЩИХ КОРМОВЫХ РАСТЕНИЙ КЫРГЫЗСТАНА
КЫРГЫЗСТАНДЫН ЖАПАЙЫ ЖАНА СЕБИЛҮҮЧҮ ТОЮТ ӨСҮМДҮКТӨРҮНҮН КОЗУ КАРЫН ООРУЛАРЫ
FUNGAL DISEASES OF SOWING AND WILD FODDER PLANTS OF KYRGYZSTAN

Одним из факторов, влияющих на развитие луговых и посевных кормовых растений являются многочисленные гриб¬ные болезни, снижающие урожай травостоя, преж¬де-вре¬менное усыхание и отмирание растений, что сказы¬вае-тся на их питательных и вкусовых качествах. В статье при¬ведены данные по грибным болезням кормовых расте-ний Кыргызстана. Обобщен значительный фактический материал по патогенным видам грибов, поражающих важ¬ней¬шие кормовые растения Республики. На 108 видах из 67 родов растений зарегистрировано 276 видов грибов из 104 родов, 40 семейств, 21 порядка, трех отделов: Ascomycota, Basidiomycota и Oomycota. Установлены наиболее опасные по вредоносности и наиболее широко распространенные воз¬¬будители, относящиеся к родам Puccinia, Claviceps, Usti¬lago, Erysiphe, Podosphera, Septoria, Ramularia и другие. Набольшее количество грибов отмечено на представите¬лях семейств: Poaceae (48 видов из 27 родов растений), Le¬gu¬minosae (14-9 соотвественно), Compositae (16-5). Polygo¬na¬ceae (9-3), Chenopodiaceae (6-4).
Шалбаа жана айдама тоюткор ɵсүмдүктɵрдүн, кɵп сандаган козу карын ооруларынын ɵɵрчүшүнүн таасири чɵптɵрдүн чыгышынын түшүмдүүлүгүн тɵмɵндɵтүп, эрте соолушуна, ɵсүмдүктɵрдүн чирип кетүүсүнɵ, азык-туу¬¬лугунун жана даамдарынын сапатынын жоготушунун бирден-бир фактору болуп саналат. Макалада Кыргыз-стан¬дагы тоюткор өсүмдүктөрүнүн козу карын оорулары боюнча маалыматтар берилген. Республиканын маанилүү тоюткор ɵсүмдүктɵрүнɵн сырткы оору козгогучтарынын патогендүү козу карын түрлɵрүнүн жалпы маанилүү фак¬ты¬ларга негизделген материалы жыйналып топтолдуу. Ɵсүм¬дүктөрдүн 67 тукумуна караган 108 түрүнөн, Asco¬my¬¬cota, Basidiomycota жана Oomycotaга отрядына кир¬ген,козу карындардын 276 түрү, үч бөлүм 21 катардын, 40 уруусуна караган 104 тукумунан, белгиленди. Аздыр көптүр коркунучтуу, зыянкеч жана кенири таралган оору козго¬гуч¬та¬ры аныкталып, аларга тɵмɵнкү уруулар Puccinia, Clavi¬ceps, Ustilago, Erysiphe, Podosphera, Septoria, Ramularia жа¬на башкалар кирди: Козу карындардын анча көп эмес саны, өсүмдүктөрдүн төмөнкү урууларында: Poaceae (27 уруудан 48 түр), Leguminosae (14-9), Compositae (16-5). Poly¬gona¬ceae (9-3) белгиленди.
One of the factors influencing the development of meadow and sowing fodder plants are numerous fungal diseases that reduce the yield of grass, premature drying, and dying of plants, which affects their nutritional and taste qualities. The article con¬tains data on fungal diseases of fodder plants in Kyrgyzstan. Sig¬nificant factual material on pathogenic fungi species affec¬ting the most important fodder plants of the Kyrgyz Republic is summarized. On 108 species from 67 plant genera, 276 species of fungi from 104 genera, 40 families, 21 orders, three departments: Ascomycota, Basidiomycota, and Oomycota have been registered. The most harmful and most widespread pathogens related to Puccinia, Claviceps, Ustilago, Erysiphe, Podosphera, Septoria, Ramularia, and others have been identified. The largest number of fungi was noted on representatives of the families: Poa¬ceae (48 species from 27 genera), Leguminosae (14-9 res¬pec¬¬tively), Compositae (16-5), Polygonaceae (9-3), Chenopo¬dia¬ceae (6-4).

грибы, вид, род, семейство, пато¬ген, вредоносность, кормовые культуры.
козу карындар, түр, түркүмү, уруу, козгогучу, зыяндуу, маданий тоют өсүмдүктөр.
fungi, species, genus, family, pathogen, harm¬ful¬ness, fodder crops.

Мосолова Светлана Николаевна, Национальная Академия Наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат биологических наук, старший научный сотрудник. Бавланкулова Канаим Джумаковна, Национальная Академия Наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат биологических наук, старший научный сотрудник. Бексултанова Айзада Маршековна, Национальная Академия Наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, младший научный сотрудник.
Мосолова Светлана Николаевна, Кыргыз Республикасынын Улуттук Илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин кандидаты, ага илимий кызматкер. Бавланкулова Канаим Джумаковна, Кыргыз Республикасынын Улуттук Илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин кандидаты, ага илимий кызматкер. Бексултанова Айзада Маршековна, Кыргыз Республикасынын Улуттук Илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, кенже илимий кызматкер.
Svetlana Mosolova, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of biological sciences, senior researcher. Kanaim Bavlankulova, National Academy of sciences Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of biological sciences, senior researcher. Aizada Beksultanova, National Academy of sciences Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, junior researcher.

Download

10.26104/NNTIK.2019.45.557

New issue

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Journals

Contacts