New issue

2023, №: 5

More

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Самигуллина А.Э., Торегельдиева Ч.Б.
  2. Самигуллина А.Э., Торегельдиева Ч.Б.
  3. A.E. Samigullina, Ch.B. Toregeldieva
Title
  1. РЕПРОДУКТИВНОЕ ЗДОРОВЬЕ ЖЕНЩИН: РОЛЬ ЭКОЛОГИЧЕСКОГО НЕБЛАГОПОЛУЧИЯ (обзор литературы)
  2. АЯЛДАРДЫН РЕПРОДУКЦИЯЛЫК ДЕН СООЛУГУ: ЭКОЛОГИЯЛЫК ЖАГЫНАН ЖАГЫМСЫЗ РОЛУ (адабияттар сереби)
  3. WOMEN'S REPRODUCTIVE HEALTH: THE ROLE ECOLOGICAL TROUBLE (literature review)
Abstract
  1. В статье представлен обзор научных публикаций освещающих вопросы экологического неблагополучия и возможности организма человека адаптироваться к сло¬жившейся ситуации. Раскрыта роль экотоксинов в развитии неспецифической патологии репродуктивного здоровья женщин, при этом открытыми для Кыргыз¬стана остаются вопросы особенностей воздействия ксенобиотиков на уровень здоровья женщин в условиях жаркого климата. Учитывая, что влияние на репродук¬тивное здоровье женщин является многофакторным и разновекторным оценка рисков для здоровья и разра¬бот¬ка мероприятий прикладной значимости по управ¬ле¬нию этими рисками позволят снизить антропогенную на¬грузку на организм женщины и повысить качество жизни и здоровье будущих поколений. Таким образом, анализ литературных данных, освещающих основные при-чины ухудшения репродуктивного здоровья, позволил заключить, что здоровье человека является своеобраз¬ной интегральной оценкой окружающей среды, а воз¬дей¬ст¬вие неблагоприятных антропогенных факто¬ров при¬во¬дит к осложнениям в различных органах и системах организма.
  2. Макала экологиялык жагынан жагымсыз масе-ле¬лерди чагылдырган жана адамдын организминин пайда болгон шартка көнүү мүмкүнчүлүгүнө арналган илимий жарыялоолор көрсөтүлгөн. Аялдардын репродукциялык ден соолугунда спецификалык эмес көрүнүштөрдүн нор¬ма¬дан четтөөсүнүн өнүгүшүндө экотоксиндердин ролу ачылган. Ошол эле малда Кыргызстан үчүн, аялдардын репродукциялык ден соолугунун деңгээлине ысык климат шартында ксенобиотиктердин таасиринин өзгөчөлүк¬тө¬рү боюнча маселелер ачык бойдон калууда. Аялдардын репродукциялык ден соолугуна таасир көп факторлуу жана түрдүү багыттуу болгондугун эсепке алганда, ден соолукка жаралган кооптуулукту баалоо жана ушул кооп¬туулукту башкаруу боюнча колдонмо маанидеги иш-чараларды иштеп чыгуу аялдардын организмине ан-тропогендик жүктү төмөндөтөт, жашоонун сапа-тын жогорулатат жана келерки муундун ден соолугунун чын болушуна өбөлгө түзөт. Ошондуктан, репродукциялык ден соолуктун начарлашынын негизги себептерин ча¬гыл¬дырган адабий маалыматтын анализи адамдын ден соолугу айлана-чөйрөнүн өзгөчө интегралдык баалоосу болот деген корутундуга, ал эми ыңгайсыз антропоген¬дик факторлордун таасири организмдин түрдүү орган-дарын жана системаларын кабылдоолорго алып келет дегенге мүмкүнчүлүк түздү.
  3. The article presents a review of scientific publications covering the issues of environmental problems and the ability of the human body to adapt to the situation. The role of eco¬toxins in the development of non-specific pathology of wo¬men's reproductive health is revealed, while open to Kyr¬gyz¬stan are questions of the impact of xenobiotics on the level of women's health in a hot climate. Given that the impact on women's reproductive health is multifactorial and multi-vec¬tor assessment of health risks and the development of measu¬res of applied importance for the management of these risks will reduce the anthropogenic load on the woman's body and improve the quality of life and health of future generations. Thus, the analysis of the literature data covering the main causes of reproductive health deterioration allowed to con¬clude that human health is a kind of integral assessment of the environment, and the impact of adverse anthropogenic factors leads to complications in various organs and systems of the body.
Keywords
  1. репродуктивное здоровье, эколо¬гия, ксенобиотики, антропогенная нагрузка, адапта¬цион¬ные механизмы, экологическое неблагополучие, здо¬ро¬вье женщин.
  2. репродуктивдүү ден соолук, эко¬ло¬гия, ксенобиотика, антропогенндик жүк, адаптациялык механизмдер, экологиялык жагынан жагымсыздык, аялдардын ден соолугу.
  3. reproductive health, ecology, xenobiotics, anthropogenic load, adaptation mechanisms, ecological trouble, women's health.
Authors info
  1. Самигуллина Альфия Эльдаровна, Национальный центр охраны материнства и детства, г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор медицинских наук, профессор. Торегельдиева Ч.Б., Национальный центр охраны материнства и детства, г.Бишкек, Кыргызская Республика, соискатель.
  2. Самигуллина Альфия Эльдаровна, Эне жана баланы коргоо Улуттук борбору, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, медицина илимдеринин доктору, профессор. Торегельдиева Ч.Б., Эне жана баланы коргоо Улуттук борбору, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, изденүүчү.
  3. Alfiya Samigullina, National center for maternal and child health, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of medical sciences, professor. Cholpon Toregeldieva, National center for maternal and child health, Bishkek, Kyrgyz Republic, applicant.
Pdf
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Citing
  • Самигуллина А.Э., Торегельдиева Ч.Б. РЕПРОДУКТИВНОЕ ЗДОРОВЬЕ ЖЕНЩИН: РОЛЬ ЭКОЛОГИЧЕСКОГО НЕБЛАГОПОЛУЧИЯ (обзор литературы). Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 3. C. 151-157