|
|
-
Амиралиев С.М., Тургунбаева С.Ж.
-
Амиралиев С.М., Тургунбаева С.Ж.
-
S.M. Amiraliev, S.Zh. Turgunbaeva
-
МЕСТО ПАРЕМИЙНЫХ ПРОПОЗИЦИЙ В КОГНИТИВНО-ЯЗЫКОВОЙ КАРТИНЕ МИРА
-
ПАРЕМИЯЛЫК ПРОПОЗИЦИЯНЫН ДҮЙНӨНҮН КОГНИТИВДИК-ТИЛДИК СҮРӨТҮНДӨГҮ ОРДУ
-
LOCATION OF PARUMIUM PROPOSITIONS IN COGNITIVE-LANGUAGE PICTURE OF THE WORLD
-
Целью статьи является определение понятий «кар-ти¬на мира», «когнитивная картина мира», «языковая кар¬тина мира», их роли и места в ментальном сознании но¬си¬те¬лей кыргызского языка. Показано, что когнитивная кар¬ти¬на мира шире и богаче языковой картины мира и что кар¬тина мира этноса включает в себя многообразные типы картин мира – индивидуальные, групповые, этни¬че¬ские, идеологические, философские и т.д. В когнитивной картине мира особое место занимает пропозиция. В ста¬тье определяется сущность понятия пропозиции в ло¬ги¬ке и языкознании, характеризуются его основные свойства и типичные признаки. На примере пословично-поговорочных изречений описываются способы варьиро¬вания и транс¬фор¬мирования пропозициональной семан¬тики предложе¬ний. В качестве основы пропозициональной семантики рас¬смат¬ривается модель С + П, обобщенно отражающая мно¬гообразные типы вариантов и транс¬формаций провер¬биаль¬но-языковых выражений и во всех случаях сохраняю¬щая инвариантный каркас, состоящий из субъекта, пре¬ди¬ката и объекта.
-
Макаланын максаты болуп “дүйнө сүрөтү”, “дүйнө-нүн когнитивдик сүрөтү”, “дүйнөнүн тилдик сүрөтү”, алардын кыргыз тилин пайдалануучулардын менталдык аң-сезиминдеги кызматын жана ордун аныктоо саналат. Дүй¬нө¬нүн когнитивдик сүрөтү дүйнөнүн тилдик сүрөтүнө ка¬ра¬ганда кенен жана бай экендиги, этностук дүйнө сүрөтү өз кучагына жекече, тайпалык, улуттук, идеологиялык, фи¬лософиялык ж.б. көп түрдүү дүйнө сүрөттөрүн камтый алгандыгы көсөтүлдү. Дүйнөнүн когнитивдик сүрөтүндө пропозициянын өзгөчө орду бар. Макалада логика менен тил илиминдеги пропозиция түшүнүгүнүн маани-маңызы анык¬та¬лат, анын негизги касиеттери жана типтүү белгилери мүнөздөмөгө алынат. Макал-лакап учкул сөздөрүнүн миса¬лын¬да сүйлөм-дөрдүн пропозиционалдык семантикасынын вариант-ташуу жана трансформациялануу ыкмалары сы¬пат¬-талат. Пропози¬ционалдык семантиканын негизи ката-рын¬да провербиал¬дык-тилдик учкул сөздөрдүн көп түрдүү варианттарын жана трансформацияларын жалпылап ча-гыл¬дыруучу, бардык учурда субъект, предикат, объекттен турган инва¬рианттык каркасты сактоочу С + П модели талданат.
-
The aim of the article is to define the notions of "picture of the world", "cognitive picture of the world", "language picture of the world", their role and place in the mental consciousness of the carriers of the Kyrgyz language. It is shown that the cognitive picture of the world is broader and richer than the linguistic picture of the world, and that the picture of the world of ethnos includes diverse types of pictures of the world - indi¬vi-dual, group, ethnic, ideological, philosophical, etc. A special place in the cognitive picture of the world is the proposition. The essence of the concept of proposition in logic and linguistics is defined in the article, its basic properties and typical features are characterized. Using the example of proverbial admoni-tions, ways of varying and transforming the propositional semantics of sentences are described. As the basis of proposi¬tio-nal semantics, the C + II model is considered that generically reflects the diverse types of variants and transformations of verbal-linguistic expressions and in all cases preserves the inva-riant framework consisting of the subject, the predicate and the object.
-
пропозиция, инвариант и вариант, паремия, фрейм, параллелизм, императив, объект, субъект
-
пропозиция, инвариант жана вариант, паремия, фрейм, параллелдүүлүк, императив, объект, субъект.
-
proposition, invariant and variant, paremia, frame, parallelism, imperative, object, subject.
-
Амиралиев Семетей Манасович, Ошский
государственный университет, г.Ош,
Кыргызская Республика.
Тургунбаева Сейил Жеңишбековна, Ошский
государственный университет, г.Ош,
Кыргызская Республика.
-
Амиралиев Семетей Манасович, Ош мамлекеттик университет, Ош шаары, Кыргыз Республикасы.
Тургунбаева Сейил Жеңишбековна, Ош мамлекеттик университет, Ош шаары, Кыргыз Республикасы.
-
Semetei Amiraliev, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic.
Seyil Turgunbaeva, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic.
Амиралиев С.М., Тургунбаева С.Ж. МЕСТО ПАРЕМИЙНЫХ ПРОПОЗИЦИЙ В КОГНИТИВНО-ЯЗЫКОВОЙ КАРТИНЕ МИРА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2018. №. 5. C. 210-212
|
