|
|
-
Абдыганиев Н.А., Белов Г.В.
-
Абдыганиев Н.А., Белов Г.В.
-
N.A. Abdyganiev, G.V. Belov
-
ДИНАМИКА ФИЗИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ И ФУНКЦИОНАЛЬНЫХ РЕЗЕРВОВ У ШКОЛЬНИКОВ ВЫСОКОГОРНЫХ СЕЛ ЮГА КЫРГЫЗСТАНА
-
КЫРГЫЗСТАНДЫН ТҮШТҮГҮНДӨГҮ БИЙИК ТООЛУУ АЙЫЛДАРДЫН ОКУУЧУЛАРЫНЫН ФИЗИКАЛЫК ЖАКТАН ӨНҮГҮШҮНҮН ЖАНА АНЫН ФУНКЦИОНАЛДЫК РЕЗЕРВДЕРИНИН ДИНАМИКАСЫ
-
DYNAMICS OF PHYSICAL DEVELOPMENT AND FUNCTIONAL RESERVES FOR SCHOOLCHILDREN OF HIGH-MOUNTAIN VILLAGES IN THE SOUTH OF KYRGYZSTAN
-
Целью работы явилось изучение физического развития и функциональных резервов школьников начальных,
средних и выпускных классов, проживающих в условиях
низкогорья и высокогорья юга Кыргызстана – всего 2000
обследованных. Применены антропометрические методы,
спортивные и медицинские функциональные тесты Мартине-Кушелевского, проба Штаге и Генчи. Сравнительный
анализ выявил различия в массе тела в различные возрастные периоды как у мальчиков, так и у девочек, и разные
темпы роста в высокогорье и низкогорье. Мальчики высокогорья в возрасте 10-13 лет имеют меньший рост и меньшую массу тела, нежели сверстники из низкогорья, девочки
имеют меньшую массу в возрасте 8-13 лет, затем и мальчики, и девочки высокогорья нагоняют по массе сверстников низкогорья. Больший охват груди у школьников высокогорья сопровождался большей величиной жизненной емкости легких. Выявлены особенности анэробного резерва, тестов на выносливость и работоспособность, спортивных
результатов взаимосвязанных с антропометрическими показателями.
-
Бийик тоолуу жана алыскы тоолуу шарттарда жашаган башталгыч, орто жана бүтүрүүчү класстардын
окуучуларынын дене-күч жактан өнүгүүсүн жана функционалдык резервдерин изилдөө иштин максаты болду, бардыгы болуп 2000 бала текшерүүдөн өткөндөр. Биз өз изилдөөлөрүбүздө Мартине-Кушелевскийдин антрометрикалык
методдорун, спорттук жана медициналык функционалдык
тесттерин, Штаге жана Генчинин пробаларын пайдаландык. Өз ара салыштырып талдоого алууда бийик жана бөксө тоолуу аймактарда жашаган түрдүү курактардагы
балдарда да, кыздарда да дене салмагында, алардын боюнун өсүшүнүн темпинде айырмачылыктар болору аныкталды. Бийик тоолуу аймактарда жашаган 10-13 жаштагы балдардын, 8-13 жаштагы кыздардын салмагы жана
боюнун узундугу бөксө тоолуу аймактарда жашаган бул
курактагы балдар жана кыздарга салыштырмалуу төмөн,
бара-бара бийик тоолуу аймактарда жашаган балдардын
жана кыздардын салмагы бөксө тоолуу аймактарда жашаган курдаштарынын салмагына теңдеше баштайт.
Бийик тоолуу аймактардын окуучуларынын көкүрөктөрүнүн кең болушу ал жерлердеги абанын суюктугунан улам
өпкөнүн күчтүүрөөк иштешине байланыштуу. Антрометрикалык көрсөткүчтөргө байланышкан анэробдук резервдердеги, чыдамкайлык жана жумушка болгон жөндөмдүүлүктөрдөгү, спорттук жетишкендиктердеги өзгөчөлүктөр аныкталды.
-
The work was aimed at studying the functional development and functional reserves of primary, secondary and graduate schoolchildren living in the low and high mountains of
southern Kyrgyzstan - a total of 2,000 examined. Anthropometric methods, sports and medical functional tests of MartineKushelevsky, Stage and Genchi tests were applied. A comparative analysis revealed differences in body weight at different age periods in both boys and girls, and different growth rates in the
highlands and lowlands. High altitude boys aged 10–13 years
have smaller stature and lower body weight than peers from low
altitude, girls have less weight at the age of 8-13 years, then both
boys and girls of high altitude catch up with the mass of their
low altitude peers. Greater chest coverage in high school students was accompanied by a larger vital capacity of the lungs.
The features of anerobic reserve, endurance and performance
tests, sports results interrelated with anthropometric indicators
are revealed.
-
высокогорье, школьники, физическое развитие, антропометрия, функциональные тесты, масса тела, возраст.
-
бийик тоо, окуучулар, дене-боюнун жетилиши, антропометрия, функционалдык тесттер, дене салмагы, жашы.
-
highlands, schoolchildren, physical development, anthropometry, functional tests, body weight, age.
-
Абдыганиев Нурудин, Ошский государственный
университет, г.Ош, Кыргызская Республика,
кандидат биологических наук, доцент.
Белов Георгий Васильевич, Ошский
государственный университет, г.Ош, Кыргызская
Республика, доктор медицинских наук,
профессор.
-
Абдыганиев Нурудин, Ош мамлекеттик
университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы,
биология илимдеринин кандидаты, доцент.
Белов Георгий Васильевич, Ош мамлекеттик
университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы,
медицина илимдеринин доктору, профессор.
-
Nurudin Abdyganiev, Osh state University, Osh, Kyrgyz
Republic, candidate of biological sciences, associate
professor.
George Belov, Osh state University, Osh, Kyrgyz
Republic, doctor of medical sciences, professor.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Абдыганиев Н.А., Белов Г.В. ДИНАМИКА ФИЗИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ И ФУНКЦИОНАЛЬНЫХ РЕЗЕРВОВ У ШКОЛЬНИКОВ ВЫСОКОГОРНЫХ СЕЛ ЮГА КЫРГЫЗСТАНА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 2. C. 40-46
|
