|
|
-
НиязовДж.Б., Калашникова О.Ю.
-
НиязовДж.Б., Калашникова О.Ю.
-
Dj.B. Niyаzov, O.Yu. Kalashnikova
-
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СНИМКОВ MODIS В ОЦЕНКЕ ЭКОЛОГИЧЕСКИХ РИСКОВ СВЯЗАННЫХ С ОПАСНЫМИ ГИДРОЛОГИЧЕСКИМИ ЯВЛЕНИЯМИ
-
КООПТУУ ГИДРОЛОГИЯЛЫК КУБУЛУШТАРГА БАЙЛАНЫШТУУ ЭКОЛОГИЯЛЫК ТОБОКЕЛДИКТЕРДИ БААЛООДО MODIS СҮРӨТТӨРҮН КОЛДОНУУ
-
USE OF MODIS IMAGERY IN ASSESSING ENVIRONMENTAL RISKS ASSOCIATED WITH ASSOCIATED WITH WATER-RELATED HAZARDS
-
Опасные гидрологические явления, такие как наводнения и засухи, приносят значительный ущерб народному хозяйству и для уязвимых высокогорных засушливых регионов
Центральной Азии являются экологическим бедствием.
Мониторинг и своевременное предупреждение таких процессов и явлений позволяет принять соответствующие
превентивные меры и сократить степень их воздействия и
причиняемый ущерб. Основным источником полива сельхозугодий в засушливых высокогорных районах Памира и ТяньШаня, таких как бассейны рек Гунт и Нарын (в верхнем
течении), является речной сток. В статье рассматривается возможность и эффективность применения спутниковых снимков MODIS для прогноза и предупреждения
опасных гидрологических явлений в летний период. Прогноз
водности этих рек с использованием данных снежного покрова снимков MODIS позволяет предупредить многоводье
или маловодье на этих реках и предоставить своевременную информацию для водохозяйственных организаций и
МЧС республик Таджикистан и Кыргызстан.
-
Суу ташкыны жана кургакчылык сыяктуу кооптуу
гидрологиялык кубулуштар эл чарбасына олуттуу зыян келтирет жана Борбордук Азиянын бийик тоолуу кургакчыл
аймактары үчүн экологиялык кырсык болуп саналат. Мындай процесстерди жана кубулуштарды мониторингдөө
жана өз убагында алдын ала тиешелүү профилактикалык
чараларды колдонуу жана алардын таасирин жана келтирилген зыяндын деңгээлин төмөндөтүүгө мүмкүндүк берет. Памирдин жана Тянь-Шандын кургак бийик тоолуу
аймактарындагы дыйканчылык жерлерди сугаруунун негизги булагы болуп Гунт жана Нарын дарыяларынын бассейндеринин (жогорку агымдары) агымдары саналат.
Макалада MODIS спутниктик сүрөттөрү жай мезгилинде
кооптуу гидрологиялык кубулуштарды прогноздоо жана
алдын алуу үчүн колдонуу мүмкүнчүлүгү жана натыйжалуулугу каралат. MODIS сүрөттөрүнүн кар катмарынын маалыматтарын колдонуп, ушул дарыялардын суунун
көп же аз келишин алдын алууга, андан тышкары суу чарба
уюмдарына жана Тажикстан менен Кыргызстандын Өзгөчө кырдаалдар министрлигине өз убагында маалымат берүүгө мүмкүндүк берет.
-
The water related hazards such as floods and droughts
cause significant damage to the national economy and are an
ecological disaster for the vulnerable high-mountain arid Central Asia regions. Monitoring and timely prevention of such processes and phenomena allows taking appropriate preventive
measures and reduce the impact of their impact and minimizing
its damage. The main source of irrigation for farmland in the
arid high-mountainous regions of the Pamirs and Tien Shan,
such as the Gunt and Naryn river basins (upstream) is a river
runoff. This article deals with possibility and efficiency of using
MODIS satellite images for forecasting and warning of water
related hazards in the summer. Water content prediction of these
rivers using snow cover data of MODIS images allows to
prevent high or low water on the rivers and provide timely information for Water Management organizations and the Ministry
of Emergency Situations of Tajikistan and Kyrgyzstan.
-
flooding, hydrological drought, environmental disasters, forecast of discharge, MODIS images, snow cover, Naryn River, Gunt River, Tian-Shan Mountain, Pamir Mountain.
-
суу ташкыны, гидрологиялык кургакчылык, экологиялык кырсыктар, суунун божомолу, MODIS космосүрөттөру, кар катмары, Нарын дарыясы, Гунт дарыясы, Тянь-Шань, Памир.
-
наводнения, гидрологическая засуха, экологические бедствия, прогноз водности, снимки MODIS, снежный покров, река Нарын, река Гунт, Тянь-Шань, Памир.
-
Калашникова Ольга Юрьевна, ЦентральноАзиатский институт прикладных исследований
земли, г.Бишкек, Кыргызская Республика,
научный сотрудник.
Ниязов Джафар Баходурович, Академия наук
Республики Таджикистан, г.Душанбе,
Республика Таджикистан.
-
Калашникова Ольга Юрьевна, Борбордук-Азиялык
Жерди прикладдык изилдөө институту, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, илимий
кызматкер.
Ниязов Джафар Баходурович, Тажикстан
Республикасынын Илимдер Академиясы,
Душанбе шаары, Тажикстан Республикасы.
-
Olga Kalashnikova, Central Asian Institute of Applied
Earth Research, Bishkek, Kyrgyz Republic,
research fellow.
Djafar Niyazov, Academy of Sciences of the Republic
of Tajikistan, Dushanbe, Republic of Tajikistan.
НиязовДж.Б., Калашникова О.Ю. ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СНИМКОВ MODIS В ОЦЕНКЕ ЭКОЛОГИЧЕСКИХ РИСКОВ СВЯЗАННЫХ С ОПАСНЫМИ ГИДРОЛОГИЧЕСКИМИ ЯВЛЕНИЯМИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 11. C. 55-59
|
