|
|
-
Сейталиева Г.А.
-
Сейталиева Г.А.
-
G.A. Seitalieva
-
СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКАЯ И ПРАВОВАЯ ПОДДЕРЖКА ТУРЕЦКИМ ПРАВИТЕЛЬСТВОМ КЫРГЫЗСКИХ СЕМЕЙ-ПЕРЕСЕЛЕНЦЕВ
-
ТҮРК ӨКМӨТҮНҮН КӨЧҮП КЕЛГЕН КЫРГЫЗ ҮЙ-БҮЛӨЛӨРДҮ СОЦИАЛДЫК-ЭКОНОМИКАЛЫК ЖАНА УКУКТУК КОЛДООСУ
-
SOCIO-ECONOMIC AND LEGAL SUPPORT OF THE TURKISH GOVERNMENT FOR KYRGYZ MIGRANT FAMILIES
-
Миграционные процессы, происходившие в жизни кыргызов, от переселения в Афганистан, а затем в Турцию,
оказывали кардинальные изменения на социально-экономическую и правовую жизнь наших бывших соотечественников. «Великий исход» кыргызских беженцев из Афганистана, в результате которого они потеряли около 400 своих
соплеменников, спасаясь от перспективы оказаться при социализме, является примером того, как мировоззренческие
установки лидеров влияют на миграционные процессы и на
выбор места жительства сообществом. Тяжелая жизнь в
первые годы в Пакистане, с лихвой окупилась переездом в
Турцию. Демократическая политическая система Турции
за короткий период изменила всю социально-экономическую структуру и соответственно быт кыргызов. Из отсталого средневекового феодального сообщества, оно за
короткий период трансформировалось в современное общество. Благодаря поддержке турецкого населения и бизнеса, кыргызы плавно влились в новые социально-экономические отношения. Научились новым профессиям и научились вести собственный небольшой бизнес. Кардинально
изменилась социальная структура сообщества. Она начала
выходить из рамок родоплеменных союзов. Одним из больших достижений стал быстрый рост грамотности среди
кыргызов, и особенно среди женской половины сообщества.
Такие социально-экономические изменения начали вытеснять феодально-патриархальное мировоззрение. Женщины
были вознаграждены равными с мужчинами правами и возможностями для самореализации. Поддержка турецкого
правительства и турецкого народа являются ярчайшим
примером проявления великодушия и братской помощи, когда афганские кыргызы очень в этом нуждались.
-
Кыргыздардын жашоосунда, Ооганстанга көчүп келүүдөн, андан кийин Түркияга болгон миграциялык процесстер биздин мурдагы мекендештердин социалдык-экономикалык жана укуктук турмушуна кескин түрдө өзгөртүүлөрдү киргизди. Кыргыз качкындарынын Афганистандан
«Улуу чыгуусу», анын натыйжасында алар 400 өз уруктарын жоготушту, келечекте социализмден артта калуу менен лидерлердин дүйнөлүк деңгээлдеги түзүлүштөрү миграциялык процесстерге жана жамаат тарабынан жашаган
жерди тандоого кандай таасир этери мисал боло алат.
Пакистандагы алгачкы жылдардагы оор жашоо, Түркияга
көчүп кетүү менен өзүн-өзү актаган. Түркиянын демократиялык саясий системасы кыска мөөнөттүн ичинде бардык социалдык-экономикалык түзүмүн жана тиешелүү
түрдө кыргыздардын тиричилигин өзгөрткөн. Артта калган орто кылымдардагы феодалдык коомчулуктан, ал кыска мезгилде азыркы коомго айланды. Түрк калкынын жана
бизнестин колдоосу менен кыргыздар жаңы социалдыкэкономикалык карым-катнаштарга кескин таасирин тийгизди. Жаңы кесиптер боюнча билим алышты жана чакан
бизнести жүргүзүүгө үйрөнүштү. Кардиналдуу түрдө
социалдык жамааттын түзүмү өзгөрүлдү. Ал уруу-урук
бирликтеринин алкагынан чыга баштады. Кыргыздардын
арасында жана өзгөчө коомчулукта аялдар арасындагы
сабаттуулуктун тез өсүшү чоң жетишкендиктердин бири
болгон. Мындай социалдык-экономикалык өзгөрүүлөр феодалдык-патриархалдык дүйнө таануусун сүрүп баштады.
Аялдар эркектер менен бирдей укуктар жана өзүн-өзү жүзөгө ашыруу мүмкүнчүлүктөрүнө ээ болушту. Ооганстан
кыргыздары бул ишке абдан муктаж болгон учурда, Түрк
Өкмөтүнүн жана түрк элинин колдоосу айкөлдүктүн жана
бир туугандык жардамдын көрүнүктүү мисалы болуп
саналат.
-
The migration processes that took place in the life of the
Kyrgyz, from resettlement to Afghanistan and then to Turkey,
had dramatic changes in the socio-economic and legal life of our former compatriots. The “great exodus” of Kyrgyz refugees
from Afghanistan, as a result of which they lost about 400 of
their fellow tribesmen, fleeing the prospect of ending up under
socialism, is an example of how the ideological attitudes of leaders influence migration processes and the choice of a community's place of residence. The hard life in the early years in Pakistan was more than paid off by moving to Turkey. The democratic political system of Turkey in a short period has changed
the entire socio-economic structure and, accordingly, the way of
life of the Kyrgyz. From a backward medieval feudal community,
it was transformed in a short period into a modern society.
Thanks to the support of the Turkish population and business,
the Kyrgyz smoothly merged into new socio-economic relations.
Learned new professions and learned how to run their own small
business. The social structure of the community has changed
dramatically. It began to leave the framework of tribal unions.
One of the great achievements has been the rapid rise in literacy
among the Kyrgyz, and especially among the female. Such socioeconomic changes began to supplant the feudal-patriarchal
worldview. Women were rewarded with equal rights and opportunities for self-realization with men. The support of the Turkish
government and the Turkish people is the clearest example of
the manifestation of generosity and fraternal help when the
Afghan Kyrgyz were in great need of it.
-
афганские кыргызы, миграция, великий исход, мировоззрение, права женщин, демократическая Турция, общество, социально-экономическая структура.
-
ооган кыргыздары миграция, улуу чыгуу, дүйнө таанымы, аялдардын укуктары, демократиялык Түркия, коом, социалдык-экономикалык түзүм.
-
Afghan Kyrgyz, migration, great exodus, worldview, women's rights, democratic Turkey, society, socioeconomic structure.
-
Сейталиева Гульмиза Аскарбековна, Международный Университет Кыргызстана,
г.Бишкек, Кыргызская Республика,
кандидат философских наук, доцент.
-
Сейталиева Гульмиза Аскарбековна,
Кыргызстан Эл аралык университети,
Бишкек ш., Кыргыз Республикасы, философия илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Gulzamira Seitalieva, International
University of Kyrgyzstan, Bishkek,
Kyrgyz Republic, candidate of philosophy,
associate professor.
DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
Сейталиева Г.А. СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКАЯ И ПРАВОВАЯ ПОДДЕРЖКА ТУРЕЦКИМ ПРАВИТЕЛЬСТВОМ КЫРГЫЗСКИХ СЕМЕЙ-ПЕРЕСЕЛЕНЦЕВ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2020. №. 3. C. 100-106
|
