|
|
-
Солтобаева К.Б.
-
Солтобаева К.Б.
-
K.B. Soltobaeva
-
МОЛДО КЫЛЫЧ КАК СОЗДАТЕЛЬ ПЕРВОЙ ЛИТЕРАТУРНОЙ СКАЗКИ
-
МОЛДО КЫЛЫЧ АЛГАЧКЫ АДАБИЙ ЖОМОКТУ ЖАРАТУУЧУ КАТАРЫНДА
-
MOLDO KYLYCH AS A CREATOR OF THE FIRST LITERARY FAIRY TALE
-
Основной вклад в развитие и соединение фольклора и
литературы внесли народные рассказчики-сказочники,
сказители, певцы и акыны, которые были практически у
всех народов мира, назывались по-разному и занимались
спайкой фольклора и литературы. Сказочные сюжеты
были трансформированы в зависимости от личного таланта, образования, опыта, мастерства каждого рассказчика. У кыргызского народа литературные сказки первоначально были трансформированы акынами-импровизаторами в устной форме, а затем акынами-письменниками в
письменной форме. Приводится мнение, что один из акынов-письменников Молдо Кылыч создал произведения «Буудайык», «Бүркүттүн тою» (Пир беркута), «Керме Тоо»,
то есть первую литературную сказку через трансформацию народных сказочных сюжетов. Обсуждаются различные мнения, высказанные учеными, изучающими творчество Молдо Кылыча
-
Фольклор менен адабиятты байланыштырууда,
өнүктүрүүдө элдик аңгемечи-жомокчулар, айтуучулар, ырчылар, акындар негизги салымды кошушкан. Алар дүйнөнүн
дээрлик баардык элдеринде болгон жана ар башкача аталып фольклор менен адабиятты байланыштырган данакерлер болушкан. Жомоктун сюжеттер ар бир жомокчуаңгемечинин жеке талантына, билимине, тажрыйбасына,
ички өнөрканасына жараша трансформацияланган. Кыргызда алгач төкмө акындар тарабынан оозеки түрдө
трансформацияланса, кийин жазгыч акындар тарабынан
жазуу түрүндө трансформацияланганы сөз болот. Жазгыч
акындардын бири Молдо Кылыч “Буудайык”, “Бүркүттүн
тою”, “Керме Тоо” сыяктуу чыгармаларын элдик жомоктук-сюжетти трансформациялоо аркылуу алгачкы адабий жомокту жаратты деген пикирди айтат. Молдо Кылычтын чыгармачылыгын изилдеген окумуштуулар тарабынан айтылган ар кандай пикирлер талкууга алынат.
-
The main contribution to development and connection of
folklore and literature were brought by national narrator
storytellers, taletellers, singers and akyns who all people of the
world had practically, were called differently and were engaged
in soldering of folklore and literature. Fantastic plots were
transformed depending on personal talent, education, experience, skill of each storyteller. At the Kyrgyz people akyns improvisators in an oral form, and then akyns-writers in writing originally transformed literary fairy tales. The opinion is given that
one of akyns-writer is Moldo Kylych created the works of
"Buudaiyk", "Burkuttun toiu" (A feast of a golden eagle), "Kerme Too", that is the first literary fairy tale through transformation of national fantastic plots. Discusses the different views,
expressed by scholars, who study the works of the Moldo Kylych.
-
сказка, акын-письменник, сказочный сюжет, устные народные наследия, литературная сказка, трансформация.
-
жомок, жазгыч акын, жомоктук сюжет, элдик оозеки мурастар, адабий жомок, трансформация.
-
tale, akyn-writer, fantastic plot, oral national heritages, literary fairy tale, transformation.
-
Солтобаева Клара Бактыгуловна, Кыргызский
государственный университет имени И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший
преподаватель.
-
Солтобаева Клара Бактыгуловна, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, ага
окутуучусу
-
Klara Soltobaeva, Kyrgyz state university by name of
I. Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior
lecturer.
DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
Солтобаева К.Б. МОЛДО КЫЛЫЧ КАК СОЗДАТЕЛЬ ПЕРВОЙ ЛИТЕРАТУРНОЙ СКАЗКИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 7. C. 158-161
|
