|
|
-
Хурибаева Э.Г., Жолдошбаев А.С.
-
Хурибаева Э.Г., Жолдошбаев А.С.
-
E.G. Khuribaeva, A.S. Joldoshbaev
-
ВЛИЯНИЕ НАЦИОНАЛЬНО-БЫТОВЫХ ОСОБЕННОСТЕЙ И ОБЫЧАЕВ НА АНТРОПОНИМИЮ КЫРГЫЗОВ
-
УЛУТТУК ТУРМУШ-ТИРИЧИЛИК ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮНҮН ЖАНА КААДА-САЛТТАРДЫН КЫРГЫЗ АНТРОПОНИМИЯСЫНА ТААСИРИ
-
INFLUENCE OF NATIONAL HOUSEHOLD PECULIARITIES AND CUSTOMS AT THE ANTHROPONYMY OF KYRGYZ’S
-
В данной статье рассмотрены вопросы влияния на-цинально-бытовых особенностей, обычаев на нацио¬наль-ную антропонимию кыргызов. В соответствии с те¬мой рас¬смотрена кыргызская антропонимия и антро-понимиче¬ские традиции. Кыргызская антропонимия явля-ется глу¬боко типичной для большинства тюркских наро-дов, в ней ярко отражаются этническое единство тюрко¬язычных на¬родов, языковое и культурное родство. Для раскрытия темы статьи в водной части дана информация по этноге¬не¬зу кыргызского народа во взаимосвязи с этно¬генезом других тюркских народов. Далее в вводной же части ста¬тьи рассмотрены лингвистические характерис¬тики совре¬мен¬ного кыргызского языка. Антропонимы явля¬ются сос¬тав¬ной частью языка. Кыргызские имена тоже неотъем¬ле¬мая часть кыргызской лексики, поэтому в ста¬тье пред¬став-лена историческая периодизация возник¬новения плас¬тов кыргызской антропонимии, определенная в свое время кыргызскими антропонимистами И.Идрисо¬вым и Ш.Жапа¬ро¬вым, которые в свою очередь опирались на историческую периодизацию возникновения тюркских языков и кыргыз¬ского языка. Но, как уже было отмечено, для характерис¬ти¬ки списка кыргызских личных имен в соответствии с темой данной статьи параллельно рассма¬триваются и от¬дельные национальные бытовые особенности, нацио¬наль¬ные традиции, а также паремии, т.е. поговорки и по¬словицы, в которых они получили отражение. Именно национально-бытовые особенности, национальные обычаи и паремии с нескольких позиций поз-воляют лучше раскрыть качественный состав националь-ного списка личных имен, в том числе пласты антро-понимов. Все эти факты позво¬ляют наглядно показать древ¬ность кыргызской антропо¬ни¬мии, ее связь с антро¬по-нимиями других тюркских на¬ро¬дов и народов исповедующих исламскую религию, которая является традиционной для многих тюркских наций.
-
Бул макалада улуттук, турмуш-тиричилик өзгөчөлүк¬төрүнүн, каада-салттардын кыргыздардын ысымдарына таасир этүүсү тууралуу маселелер кароого алынган. Тема¬га ылайык кыргыз ысымдары жана ысымдарды ыйга¬руу салттары кылдат каралган. Кыргыз ысымдарынын тиз¬ме¬си жалпы түрк элдеринин ысымдары менен окшош, үндөш жана этникалык, тилдик, маданий биримдигин даана ча¬гыл¬дырышат. Макаланын темасынын мазмунун ачыш үчүн адегенде кыргыз элинин этногенези, башка түрк элдеринин этногенездик байланышы каралып, андан кийин азыркы кыр¬гыз тилинин лингвистикалык мүнөздөмөлөрү тууралуу маалымат берилет. Антропонимдер лексиканын бир тү¬зүү¬чү бөлүгү. Кыргыз ысымдары да, албетте, кыр¬гыз лек¬си¬касынын түзүүчү бир бөлүгү, ошондуктан мака¬лада кыр¬гыз антропонимисттери И.Идрисовдун жана Ш.Жапаров¬дун аныктоосундагы кыргыз антропонимия¬сынын катмар¬ла-рынын пайда болушу боюнча тарыхы мезгилдик ыраат-ты¬лыкта көрсөтүлөт. Ошол кыргыз ысымдарынын кат-мар¬л¬арынын мезгилдик ырааттылык¬тагы тарыхы өз учу-рун¬да түрк жана кыргыз тилдеринин мезгилдик тарыхына таянат. Жогоруда белгилеп кеткен¬дей, макаланын тема¬сы¬на ылайык кыргыз ысымдарынын мүнөздөмөсү улуттук жана тиричилик каада-салттар, паремиялар, т.а. макал-ылакаптар, менен удаа жүргүзү-лөт. Турмуш-тиричилик өзгөчөлүктөрү, каада-салттар улуттук паремияларда ча¬гыл¬ганынан, макал-ылакаптар да бул багытта кароого алынат. Дал ошол турмуш-тири-чиликтеги, каада-салт¬тар¬дагы өзгөчөлүктөр, улуттук паре¬миялар кыргыз ысым¬да¬рындагы антропонимиялык жараян¬дарды, кыргыз ысым¬дарынын катмарларын чагыл¬дырууга, алардын маз¬му¬нун ачууга бир топ өбөлгө түзү¬шөт. Макалада айтылган ушул фактылар аркылуу кыргыз ысымдарынын байыркы¬лы¬гы, алардын башка түрк элде¬ринин, түрк элдери үчүн салттуу болгон ислам дининдеги элдердин ысымдары менен байланыштарын, окшоштук¬тарын даана көрсөтүүгө мүм¬күн¬чүлүк беришет
-
This article discusses the impact of national characteris-tics, customs on the national anthroponomyKyrgyz. In accor-dan¬ce with the topic, Kyrgyz anthroponomy and anthroponomi-cal traditions are considered. Kyrgyz anthroponomy is deeply typical for the majority of Turkic peoples, it clearly reflects the ethnic unity of Turkic-speaking peoples, linguistic and cultural kinship. To expand on the topic of the article in the water part, information is given on the ethnogenesis of the Kyrgyz people in relation to the ethnogenesis of other Turkic peoples. Further, in the introductory part of the article, the linguistic characteristics of the modern Kyrgyz language are considered.Anthroponomys are an integral part of the language. Kyrgyz names are also an integral part of Kyrgyz vocabulary, therefore, the article presents the historical periodization of the occurrence of strata of Kyrgyz anthro¬ponomy, defined at one time by Kyrgyz anthro-po¬nymonists I. Idrisov and Sh. Zhaparov, which in turn relied on the historical periodization of the emergence of Turkic lan-gua¬ges and the Kyrgyz language. But, as already noted, in order to characterize the list of Kyrgyz personal names in accordance with the topic of this article, individual national everyday fea¬tu¬res, national traditions, as well as paremia, i.e. sayings and pro¬verbs in which they are reflected. It is national-household fea¬tu¬res, national customs and paremia from several positions that make it possible to better reveal the qualitative composition of the national list of personal names, including strata of anthro¬ponomys. All these facts make it possible to clearly demonstrate the antiquity of Kyrgyz anthroponymy, its connection with the an¬throponyms of other Turkic peoples and peoples professing the Islamic religion, which is traditional for many Turkic nations.
-
кыргызы, тюрки, этнос, антро¬по¬н謬мия, национально-бытовые особенности, нацио¬наль¬ные обычаи, паремии, пословицы, культура.
-
кыргыздар, түрктөр, этнос, антро¬по¬нимия, улуттук өзгөчөлүктөр, турмуш-тиричилик өзгө¬чө¬лүктөр, улуттук каада-салттар, паремиялар, макал-ылакаптар, маданият.
-
Kyrgyz, Turks, ethnos, anthroponymy, natio¬nal and household features, national customs, paremias, pro¬verbs, culture.
-
Хурибаева Элмира Гайдаровна, Международный
университет им. К.Ш.Токтомаматова, г.Жалал-
Абад, Кыргызская Республика, кандидат
филологических наук.
Жолдошбаев Анвар Сатышевич, Международный
университет им. К.Ш.Токтомаматова, г.Жалал-
Абад, Кыргызская Республика, кандидат
филологических наук.
-
Хурибаева Элмира Гайдаровна, К.Ш.Токтомаматов
атындагы Эл аралык университети, Жалал-Абад
шаары, Кыргыз Республикасы, филология
илимдеринин кандидаты.
Жолдошбаев Анвар Сатышевич,
К.Ш.Токтомаматов атындагы Эл аралык
университети, Жалал-Абад шаары, Кыргыз
Республикасы, филология илимдеринин
кандидаты.
-
Elmira Khuribaeva, International University by name
of K.Toktomamatov, Jalal-Abad, Kyrgyz Republic,
candidate of philological sciences.
Anvar Joldoshbaev, International University by name
of K.Toktomamatov, Jalal-Abad, Kyrgyz Republic,
candidate of philological sciences.
Хурибаева Э.Г., Жолдошбаев А.С. ВЛИЯНИЕ НАЦИОНАЛЬНО-БЫТОВЫХ ОСОБЕННОСТЕЙ И ОБЫЧАЕВ НА АНТРОПОНИМИЮ КЫРГЫЗОВ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2020. №. 1. C. 162-166
|
