|
|
-
Алымбаев А.М., Салморбекова Р.Б., Нусубалиева Г.Б.
-
Алымбаев А.М., Салморбекова Р.Б., Нусубалиева Г.Б.
-
A. Alymbaev, R. Salmorbekova, G. Nusubalieva
-
ФИЛОСОФИЯ И ИДЕЯ ДРУЖБЫ В ЭПОСАХ «БИЛГАМЕШ» И «МАНАС»
-
«БИЛГАМЕШ» МЕНЕН «МАНАС» ЭПОСТОРУНДАГЫ ДОСТУК ИДЕЯСЫ ЖАНА АНЫН ФИЛОСОФИЯСЫ
-
PHILOSOPHY AND IDEAS OF FRIENDSHIP IN EPOS «BILGAMESH» AND «MANAS»
-
В статье проанализированы сходные сюжеты в эпосе
«Бильгамеш» и в эпосе «Манас». Как крепка и вечна дружба
Манаса и Алманбета, представляющих два общества (кыргызское и китайское) в эпосе «Манас», также и дружба Бильгамеша и Энкиду в эпосе «Бильгамеш» столь же неразрывна и
крепка. Сюжетное сходство между шумерским и киргизским
эпосами, разделенными почти 5 тысячами лет, не может не
удивить читателя. Это совпадение или последствия волн миграции из неизвестных эпох? Мы до сих пор не можем точно
сказать, кто на кого повлиял и в какой степени? Только на
этот раз мы анализируем их параллелизм с философской точки
зрения. Чему учат нас уроки этих самых ранних человеческих
эпосов, прославляющих дружбу? Обе работы, кажется, имеют идею, что только смерть может разлучить настоящую
дружбу? Мы не сомневаемся в том, что будущие исследования
расскажут нам гораздо больше.
-
Макалада «Билгамеш» эпосу менен «Манас» эпосундагы
окшош сюжеттер талдоого алынды. «Манас» эпосундагы эки
коомдун (кыргыз менен кытай) өкүлү болгон Манас менен
Алманбеттин достугу кандай бекем жана түбөлүк болсо,
«Билгамеш» эпосундагы Билгамеш менен Энкидунун достугу да
ошондой эле ажырагыс жана күчтүү. Ортосун дээрлик 5 мин
жылдык убакыт айырмалаган шумер менен кыргыз эпосторунун ортосундагы сюжеттик окшоштуктар окуган адамды
таң калтырбай койбойт. Бул кокустукпу же белгисиз доорлордогу миграциялык толкундардын тийгизген таасирлериби?
Кимиси кимге жана канчалык денгээлде таасир тийгизгенин
азырынча биз так айта албайбыз? Тек, бул жолу биз алардын
параллелдүүлүгүн философиялык көз караштан гана анализге
алып жатабыз. Достукту даңазалаган адамзаттын тарыхындагы эң алгачкы бул эпикалык чыгармалардын сабактары
бизге эмнелерди айтат? Эки чыгармада тең чыныгы достукту
өлүм гана ажыратышы мүмкүн деген идея жаткансыйт? Албетте, келечектеги изилдөөлөр бизге дагы көптөгөн жаңылыктарды айтарына биздин шегибиз жок.
-
The article analyzes similar plots in the epic «Bilgamesh» and
in the epic «Manas». about the strong and eternal friendship of
Manas and Almanbet, representing two societies (Kyrgyz and
Chinese) in the Manas epic, also the friendship of Bilgamesh and
Enkidu in the Bilgamesh epic is just as inseparable and strong. The
plot similarity between the Sumerian and Kirghiz epics, separated
by almost 5 thousand years, cannot but surprise the reader. Is this a
coincidence or the consequences of waves of migration from unknown eras? We still cannot say for sure who influenced whom and
to what extent? Only this time we analyze their parallelism only from
a philosophical point of view. What do we learn from these earliest
human epics that glorify friendship? Both works seem to have the
idea that only death can tear a true friendship apart? We have no
doubt that future research will tell us much more.
-
Манас, Алманбет, Бильгамеш, Энкиду, Утнапишти, гора Маш, Нинсун, Чийирд, сон.
-
Манас, Алманбет, Билгамеш, Энкиду, Утнапишти, Маш тоосу, Нинсун, Чыйырды, түш.
-
Manas, Almanbet, Bilgamesh, Enkidu, Utnapishti, Mount Mash, Ninsun, Chiyird, son.
-
Алымбаев Абдрахман Мырзагулович, Национальная
академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, кандидат исторических
наук, старший научный сотрудник.
Салморбекова Рита Бобуевна, Национальная
академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, доктор социологических
наук, профессор, старший научный сотрудник.
Нусубалиева Гулзат Бектуровна, Национальная
академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, кандидат философских
наук, старший научный сотрудник.
-
Алымбаев Абдрахман Мырзагулович, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, тарых илимдеринин
кандидаты, улук илимий кызматкер.
Салморбекова Рита Бобуевна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, социология илимдеринин
доктору, профессор, улук илимий кызматкер.
Нусубалиева Гүлзат Бектуровна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, философия илимдеринин
кандидаты, улук илимий кызматкер.
-
Abdrakhman Alymbaev, National Academy of Sciences
of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of historical sciences, senior researcher.
Rita Salmorbekova, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of sociological sciences, professor, senior
researcher.
Gulzat Nusubalieva, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of philosophical sciences, senior
researcher.
10.26104/NNTIK.2023.63.81.053
Алымбаев А.М., Салморбекова Р.Б., Нусубалиева Г.Б. ФИЛОСОФИЯ И ИДЕЯ ДРУЖБЫ В ЭПОСАХ «БИЛГАМЕШ» И «МАНАС». Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 4. C. 226-230
|
