|
|
-
Биймырсаева А.К., Содомбеков И.С., Бейшеев Э.
-
Биймырсаева А.К., Содомбеков И.С., Бейшеев Э.
-
A. Biimyrsaeva, I. Sodombekov, E. Beisheev
-
ИСТОРИЯ ВОЗДЕЛЫВАНИЯ СОИ (GLYCINE MAX.) В КЫРГЫЗСТАНЕ
-
КЫРГЫЗСТАНДА СОЯ (GLYCINE MAX.) ӨСТҮРҮҮНҮН ТАРЫХЫ
-
HISTORY OF SOYBEAN (GLYCINE MAX.) CULTIVATION IN KYRGYZSTAN
-
В данной статье показаны этапы возделывания, данные
об урожайности сои с 2000-го года по 2020 гг. В статье уделено большое внимание истории выращивания зернобобовой
культуры сои, а именно распространению различных сортов
сои с целью расширения посевных площадей, получения высокого урожая, восполнение дефицита растительного белка в
стране. Данная культура имеет разное значение: пищевое,
кормовое, продовольственное и экономическое. К примеру, она
используется как растительный белок, вполне заменяющий
животный. Растение соя относится к семейству бобовых, для
которых характерно большое содержание белка в ее химическом составе. Производные сои дают ряд нужных пищевых
продуктов. В работе в диаграмме проиллюстрированы показатели ведущих стран по объему производства сои. А на рисунках наглядно продемонстрированы показатели, подтверждающие производство соевых бобов (урожайность) в Кыргызстане, в регионах страны за определенный период. Также исследовано поэтапное возделывание сои в различных областях
республики. Исходя из приведенных данных, выращиваемое растение соя имеет перспективу ее возделывания на различных
территориях страны, которая влияет на экономику и экологию страны в целом.
-
Бул макалада 2000-жылдан 2020-жылга чейин өстүрүү
этаптары, соя түшүмдүүлүгү жөнүндө маалыматтар көрсөтүлгөн. Макалада соя даң буурчак өсумдуктөрун өстүрүүнүн
тарыхына, тактап айтканда айдоо аянтын кецейтүү, жогорку түшүм алуу жана өлкөдө жашылча протеининин жетишсиздигин толтуруу максатында соянын ар кандай сортторун
жайылтууга чон көнүл бурулган. Бул маданият ар кандай мааниге ээ: тамак-аш, тоют, тамак-аш жана экономикалык.
Мисалы, өсүмдүк протеин катары колдонулат, толугу менен
жаныбарлардын белогун алмаштырат. Соя өсүмдүгү химиялык курамында протеиндин көптүгү менен мүнөздөлгөн буурчак тукумуна кирет. Соя туундулары бир катар пайдалуу
азыктарды берет. Бул иште диаграммада соя өндүрүү боюнча
алдыңкы өлкөлөрдүн көрсөткүчтөрү көрсөтүлгөн. Ал эми
Кыргызстанда, республиканын аймактарында белгилүү бир
мезгил аралыгындагы соя даңын өндүрүлүшүн (түшүмдүүлүгүн) тастыктаган көрсөткүчтөрдү цифралар ачык көрсөтүп
турат. Республиканын ар кайсы аймактарында сояны этапэтабы менен өстүрүү да изилденген. Жогорудагы маалыматтарга таянсак, өстүрүлгөн соя өсүмдүгү өлкөнүн ар кайсы
аймактарында өстүрүлөт, бул бүтүндөй өлкөнүн экономикасына жана экологиясына таасирин тийгизет.
-
In this article are shown the stages of cultivation, harvest data
from 2000 to 2020 years. The article pays great attention to the history of growing soybean leguminous crops, namely the spread of
various types of soybeans with the occupation of sown areas, obtaining a high yield, filling the deficit of vegetable protein in the country. This culture has different meanings: food, fodder and economic.
For example, it is used as a vegetable protein, completely changing
the animal protein. Plant soybean belongs to legume family, by the
nature of a high protein content in its chemical composition. Industrial soybeans provide a number of essential food products. In the
article, the diagram illustrates the high performance in terms of soybean production. The indicators that arise in the production of soybeans (yield) in Kyrgyzstan, in the regions of the country during the
period of exacerbation are clearly demonstrated. Also investigated
the cultivation stages of soybean in different regions of republic. The
prevalence of harmful substances grown by plants has the prospect
of its cultivation in various territories of country, which influence
the economy and ecology of the country.
-
соя, американские сорта сои, этапы возделывания, посевная площадь, урожайность, урожай производства.
-
соя, америкалык соя сорттору, өстүрүү этаптары, себилген аянт, өндүрүштүн түшүмү.
-
soybeans, American soybean varieties, stages of cultivation, acreage, yield, production yield.
-
Биймырсаева А.К., Национальная Академия Наук
Кыргызской Республики, г. Бишкек, Кыргызская
Республика, аспирант.
Содомбеков И.С., Национальная Академия Наук
Кыргызской Республики, г. Бишкек, Кыргызская
Республика, доктор биологических наук.
Бейшеев Э., Кыргызский национальный аграрный
университет имени К. Скрябина, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, ведущий агроном.
-
Биймырсаева А.К., Кыргыз Республикасынын
Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, аспирант.
Содомбеков И.С., Кыргыз Республикасынын
Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин
доктору.
Бейшеев Э., К.Скрябин атындагы Кыргыз улуттук
Агрардык университети, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, жетектөөчү агроном.
-
A. Biymyrsaeva, National Academy of Sciences of the
Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
postgraduate student.
I. Sodombekov, National Academy of Sciences of the
Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor
of biological sciences.
E. Beysheev, Kyrgyz National Agrarian University
by name of K. Scriabin, Bishkek, Kyrgyz Republic,
leading agronomist.
10.26104/NNTIK.2022.70.71.016
Биймырсаева А.К., Содомбеков И.С., Бейшеев Э. ИСТОРИЯ ВОЗДЕЛЫВАНИЯ СОИ (GLYCINE MAX.) В КЫРГЫЗСТАНЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 8. C. 70-73
|
